Czy oboje rodzice mogą obniżyć swój wymiar czasu pracy?
Z urlopu wychowawczego przez trzy miesiące mogą korzystać razem ojciec i matka dziecka. Czy takie same uprawnienie mają, jeśli zamiast z urlopu wychowawczego będą chcieli obniżyć swój wymiar czasu pracy na podstawie art. 1867 kodeksu pracy?
Celem urlopu wychowawczego jest umożliwienie sprawowania opieki nad małoletnim dzieckiem zarówno jego matce, jak i ojcu. Co do zasady w jednym czasie korzystać z tego urlopu może tylko jedna z tych osób. Wyjątek przewidziany jest natomiast w art.186 § 3 kp., zgodnie z którym rodzice lub opiekunowie dziecka spełniający warunki do korzystania z urlopu wychowawczego mogą jednocześnie korzystać z niego przez okres nieprzekraczający trzech miesięcy. Innymi słowy, warunkiem wspólnego korzystania z urlopu wychowawczego jest posiadanie przez oboje rodziców co najmniej sześciomiesięcznego okresu zatrudnienia oraz nieukończenie przez dziecko pięciu lat (z wyjątkiem dzieci niepełnosprawnych). Rodzice mogą dowolnie wybrać termin wspólnego wykorzystania urlopu wychowawczego, a pracodawca (pracodawcy) ma obowiązek udzielić urlopu we wskazanym terminie. Z kolei art. 1867 kp. przewiduje, że pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego może złożyć pracodawcy wniosek o obniżenie jego wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy w okresie, w którym mógłby korzystać z takiego urlopu. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika. Uprawnienie wskazane w tym artykule ma charakter zastępczy w stosunku do urlopu wychowawczego. Pracownik może dzięki niemu pogodzić spędzanie większej ilości czasu z dzieckiem z pracą zarobkową. Instytucja ta może mieć duże znaczenie dla osób, którym nie przysługuje zasiłek wychowawczy. Warto wskazać, że przepis art. 1867 kp. stanowi, że obniżenie wymiaru czasu pracy może nastąpić w okresie, w którym dany pracownik mógłby korzystać z takiego urlopu. Należy więc wnioskować, że równoczesny wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy może złożyć matka i ojciec dziecka, ale tylko w okresie trzech miesięcy, gdyż, zgodnie z art. 186 § 3 kp. tylko w maksymalnie takim czasie mogą wspólnie korzystać z urlopu wychowawczego. Oczywiście w pozostałym zakresie każdy z rodziców nadal może skorzystać z możliwości obniżenia wymiaru czasu pracy, ale już nie w tym samym czasie. Trzeba również pamiętać, że skorzystanie z instytucji obniżenia wymiaru czasu pracy nie pozbawia pracownika prawa do późniejszego urlopu wychowawczego. Pracownik może wystąpić do pracodawcy o jego udzielenie w wymiarze nie dłuższym jednak niż do końca okresu, w którym mógłby z niego korzystać.
mgr Robert Gorczyca
prawnik, specjalista ds. bhp
