1. Warunki techniczne i przebieg pomiaru zadymienia spalin
Pomiar zadymienia spalin w celach diagnostycznych dokonuje się na stojącym pojeździe, z dźwignią zmiany biegów w położeniu neutralnym, podczas pracy silnika na biegu luzem metodą swobodnego przyspieszania. Hamulec postojowy powinien być włączony. Ustawienie śruby regulacyjnej dawki paliwa pompy wtryskowej – zgodne z zaleceniami producenta.
Na miarodajność wyników pomiaru zadymienia spalin ma wpływ wiele czynników, wśród których wymienić należy:
- miejsce poboru spalin w układzie wydechowym,
- sposób mocowania sondy poboru spalin w rurze wydechowej,
- stan cieplny silnika,
- temperatura spalin i stopień ich ochłodzenia w układzie wydechowym,
- stopień kondensacji pary wodnej w zassanych do przyrządu spalinach,
- nadciśnienie spalin dopływających do dymomierza w czasie pomiaru.
Dlatego też podczas pomiarów powinny być spełnione następujące warunki techniczne:
- luz zaworowy prawidłowo wyregulowany,
- układ wydechowy kompletny i całkowicie szczelny, aż do miejsca poboru spalin (w razie konieczności dla potrzeb pomiaru dopuszcza się szczelne przedłużenie układu wydechowego),
- wykonana obsługa techniczna filtra powietrza,
- silnik nagrzany do normalnej temperatury pracy (min. 70OC dla oleju silnikowego, min. 80OC dla płynu chłodzącego),
- oczyszczony układ wydechowy przez kilkakrotne szybkie naciśnięcie pedału przyspieszenia, a następnie pracę silnika z podwyższoną prędkością obrotową (około 1 minuty),
- zachowany jednakowy sposób przyspieszania silnika podczas kolejnych pomiarów,
- sonda dymomierza wprowadzona do rury wydechowej możliwie centrycznie, na wymaganą głębokość (równą minimum trzem średnicom wewnętrznym rury),
- pomiar wykonany w temperaturze dodatniej (temperatura otoczenia powinna być wyższa niż 5OC).
Bardzo ważne jest, aby przed rozpoczęciem pomiarów przygotować układ wydechowy. Powinno się przedmuchać go spalinami, co pozwoli na usunięcie zgromadzonej w nim sadzy. Należy to wykonać w niżej opisany sposób:
- kilkakrotnie szybko zwiększyć prędkość obrotową silnika, aż do osiągnięcia prędkości maksymalnej (bez chwilowego utrzymywania tej prędkości),
- przez około minutę utrzymywać silnik przy podwyższonej prędkości biegu luzem (około 50% maksymalnej prędkości obrotowej).
Takie postępowanie spowoduje oczyszczenie układu wydechowego silnika oraz umożliwi podgrzanie silnika i katalizatora (jeżeli występuje). Dopiero po wykonaniu tych czynności należy włożyć sondę poboru spalin do końcówki rury wydechowej. Jeżeli długość prostego odcinka końcówki rury wydechowej uniemożliwia centryczne umieszczenie sondy na wymaganej głębokości lub dostęp do końcówki rury wydechowej jest utrudniony, to można szczelnie przedłużyć układ wydechowy. Aby umożliwić wykonanie pomiaru zadymienia spalin, zgodnie z warunkami technicznymi, producenci dymomierzy dostarczają niezbędne wyposażenie, to jest: sondy poboru spalin dostosowane do średnicy rury wydechowej (rys.1) oraz sondy (czujniki) do pomiaru temperatury oleju i prędkości obrotowej silnika (rys. 2). Podczas badań należy uwzględnić następujące dane: dopuszczalne zadymienie spalin, zakres wymaganej prędkości obrotowej biegu jałowego, zakres wymaganej maksymalnej prędkości obrotowej silnika nieobciążonego i minimalną wymaganą temperaturę oleju silnikowego. W nowych odmianach dymomierzy, wyposażonych w mikroprocesor, dane te można wprowadzić do ich pamięci.
Jeden cykl pomiarowy zadymienia (rys. 3) zamyka się w następujących fazach pracy silnika:
- praca silnika na biegu jałowym,
- podwyższenie prędkości obrotowej do wartości, przy której następuje całkowite wyłączenie urządzenia rozruchowego pompy wtryskowej,
- zwiększenie prędkości obrotowej silnika do prędkości maksymalnej przy pełnej dawce paliwa,
- praca z maksymalną prędkością obrotową,
- zmniejszanie prędkości obrotowej po wyłączeniu pełnej dawki paliwa,
- praca na biegu jałowym.
W celu wykonania pomiaru stopnia zadymienia spalin należy wykonać następujące czynności:
- uruchomić i zagrzać silnik do temperatury eksploatacyjnej,
- sprawdzić szczelność układu wydechowego pojazdu (w razie potrzeby usunąć widoczną nieszczelność),
- przygotować dymomierz do pracy zgodnie z instrukcją obsługi (włączyć, nagrzać, wyzerować, przeczyścić szkła układu optycznego itp.),
- oczyścić układ wydechowy silnika z sadzy,
- umieścić sondę dymomierza w rurze wydechowej na wymaganej głębokości,
- wykonać cykl pomiarowy i dokonać pomiaru zadymienia spalin,
- powtarzać cykle pomiarowe aż do chwili, w której uzyska się wymaganą powtarzalność w co najmniej trzech kolejnych pomiarach,
- dokonać oceny stopnia zadymienia spalin na podstawie uzyskanych wyników pomiarów i ustalić stan techniczny silnika (głównie układu zasilania paliwem).
Oceny stopnia zadymienia spalin dokonuje się na podstawie wykonania co najmniej trzech kolejnych cykli pomiarowych (swobodnego przyspieszania) o powtarzalnych wynikach. Za powtarzalne wyniki pomiarów uważa się wówczas, gdy wartości współczynnika pochłaniania światła K1, K2, K3:
- nie różnią się od siebie o więcej niż 0,50 m-1, czyli:
K1 – K2 ≤ 0,50 m-1
K2 – K3 ≤ 0,50 m-1
- nie tworzą sekwencji malejącej, co oznacza, że nie może być spełnione równanie:
K1 > K2 > K3
Jeżeli uzyskane wyniki pomiarów spełniają przedstawione wyżej wymagania, to jako wartość ostateczną stopnia zadymienia spalin przyjmuje się średnią arytmetyczną z wykonanych pomiarów (z dokładnością do 0,01 m-1):
K1 + K2 + K3
K =
3
gdzie:
K – ostateczna wartość stopnia zadymienia spalin (współczynnika pochłaniania światła),
K1, K2, K3 – wartości stopnia zadymienia spalin zmierzone w trzech ostatnich cyklach swobodnego przyspieszania.
Obliczony, w wyżej wymieniony sposób, stopień zadymienia spalin należy porównać z wartością graniczną określoną w obowiązujących przepisach:
K ≤ Kg
gdzie:
K – ostateczna wartość stopnia zadymienia spalin (współczynnika pochłaniania światła),
Kg – graniczna wartość stopnia zadymienia spalin określona w przepisach (dla danego rodzaju silnika).
Należy zauważyć, że podczas badania zadymienia spalin procedura uzyskiwania wyników końcowych jest dużo bardziej skomplikowana niż w przypadku analizy spalin silników o zapłonie iskrowym. Nie jest to jednak uciążliwe dla diagnosty, ponieważ współczesne dymomierze zostały wyposażone w mikroprocesor z odpowiednim oprogramowaniem i czynności obliczeniowe wykonywane są automatycznie.
2. Kryteria oceny stanu technicznego silnika na podstawie stopnia zadymienia spalin
Wytwórcy silników z zapłonem samoczynnym najczęściej nie podają wymaganych wartości zadymienia spalin. W związku z tym zaleca się przyjmować do oceny wartość zadymienia ustaloną na podstawie pomiarów technicznie zdatnych, nowych pojazdów. Współczesne silniki o zapłonie samoczynnym (zwłaszcza z filtrami cząstek stałych) charakteryzują się bardzo niskimi wartościami zadymienia spalin, które są wielokrotnie niższe od obowiązujących norm prawnych. Silniki wysokoprężne samochodów osobowych i pochodnych na ogół wykazują zadymienie spalin w granicach K = 0,5÷0,85 m-1, a samochodów ciężarowych K = 1,0÷1,6 m-1. Pomiar zadymienia spalin, przeprowadzany w celu dopuszczenia pojazdów do ruchu (na stacjach kontroli pojazdów), powinien umożliwić określenie współczynnika absorpcji światła K wyrażonego w m-1. Dopuszcza się pomiar zadymienia według skali procentowej Hartridge’a (HRT) i przeliczenie uzyskanych wartości na współczynnik K zgodnie z tabelą 1. Względy ekologiczne wymusiły wprowadzenie kryterium granicznego zadymienia spalin ogólnego dla wszystkich rodzajów pojazdów z silnikami o zapłonie samoczynnym. Zadymienie spalin nie może przekroczyć określonej w przepisach (rozporządzenie Ministra Infrastruktury o warunkach technicznych) wartości granicznej, która wynosi:
- K = 2,5 m-1 (66 % HRT) dla silników wolno ssących (niedoładowanych),
- K = 3,0 m-1 (72 % HRT) dla silników turbodoładowanych.
Samochody z silnikami o zapłonie samoczynnym niespełniające wyżej podanego kryterium nie mogą być dopuszczone do ruchu drogowego. Natomiast w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury dot. zakresu i sposobu przeprowadzania badań technicznych pojazdów ustalono sposób pomiaru zadymienia spalin podczas przeprowadzania badania technicznego pojazdu.
3. Rodzaje i zasada działania dymomierzy
W warunkach warsztatowych oraz podczas badań drogowych do określania stopnia zadymienia spalin (poziomu emisji sadzy), w celach kontrolnych lub diagnostycznych, stosuje się dymomierze. Ze względu na zasadę działania dymomierze dzieli się na: filtracyjne (metoda pośrednia) i absorpcyjne (metoda bezpośrednia). Obecnie, w stacjach kontroli pojazdów, powszechnie stosuje się dymomierze absorpcyjne, które ze względu na konstrukcję mogą być pełnoprzepływowe lub o częściowym poborze spalin. Ta druga wersja występuje najczęściej. W stacjach kontroli pojazdów do pomiaru stopnia zadymienia spalin metodą swobodnego przyspieszania silnika wykorzystuje się dymomierze sterowane mikroprocesorem, które umożliwiają automatyzację procesu pomiarowego.
Dymomierze filtracyjne
Zasada działania dymomierza filtracyjnego polega na zassaniu pompą określonej porcji spalin z rury wydechowej i przepuszczeniu jej przez papier (bibułę) filtracyjną. Stopień zaciemnienia papieru jest oceniany za pomocą optycznego układu pomiarowego i jest miernikiem zawartości sadzy w spalinach. Dymomierze filtracyjne nadają się tylko do pomiarów zadymienia spalin w ustalonych warunkach pracy silnika i praktycznie są obecnie coraz rzadziej stosowane. Z uwagi na różny sposób pobierania próbki spalin, dymomierze filtracyjne można podzielić na dymomierze z pompą tłokową i dymomierze z pompą przeponową. Dymomierzy filtracyjnych z pompą tłokową nie można używać do pomiaru zadymienia spalin metodą swobodnego przyspieszania silnika ze względu na trudności w pobraniu reprezentatywnej próbki spalin i wynikającą stąd zbyt małą dokładność pomiaru (niemożliwe ustalenie optymalnej chwili włączenia pompy, za długi czas pobierania próbki). Do tego celu można jednak zastosować dymomierze filtracyjne z pompą przeponową sterowane mikroprocesorem.
Dymomierze absorpcyjne
Do pomiaru stopnia zadymienia spalin metodą swobodnego przyspieszania mogą być stosowane dymomierze absorpcyjne (opacimetry), które mierzą przezroczystość spalin (stopień osłabienia strumienia światła przechodzącego przez spaliny). Ten rodzaj dymomierzy może występować w dwóch wersjach: pełnoprzepływowej (do komory pomiarowej wpływa cały strumień spalin) lub próbkującej (do komory pomiarowej pobiera się część spalin). W dymomierzach pełnoprzepływowych pomiar odbywa się bezpośrednio na końcu rury wydechowej pojazdu w swobodnie wypływającym całym strumieniu spalin. Dymomierze absorpcyjne pełnoprzepływowe mogą mieć konstrukcję zamkniętą, niedopuszczającą światła otoczenia do przestrzeni pomiarowej, lub otwartą. Źródło światła i fotoelement znajdują się w płaszczyźnie poprzecznej do kierunku przepływu gazów spalinowych. Na rys.4 przedstawiono zasadę działania dymomierza absorpcyjnego pełnoprzepływowego zamkniętego. Układ optyczny przyrządu skupia wiązkę promieniowania wysyłaną przez nadajnik (lampa halogenowa 3) i przesyła wewnątrz komory pomiarowej (1), przez którą przepływają spaliny, do lustra (4). Odbite promieniowanie wraca do odbiornika (element światłoczuły 2), który mierzy stopień absorpcji światła przez spaliny. Skala dymomierza ma zakres od 0% do 100%, nazywany niekiedy jednostkami Hartridge’a (HRT). Zastosowanie odbicia promieni światła umożliwiło uzyskanie długości odcinka pomiarowego 400 mm przy szerokości komory pomiarowej 200 mm. Szczeliny na krańcach komory umożliwiają przepływ powietrza, co zapobiega osadzaniu się zanieczyszczeń na elementach optycznych. Przy różnych średnicach rur wydechowych samochodów grubość warstwy spalin między elementami układu pomiarowego jest zmienna, co wpływa na wynik pomiaru. Jest to wadą dymomierzy pełnoprzepływowych. W związku z tym jest konieczne mierzenie średnicy rury wydechowej i uwzględnianie współczynników korygujących. W drugim rodzaju dymomierzy absorpcyjnych, o częściowym przepływie spalin (np. MDO 2 firmy Maha, DO 9500 firmy Radiotechnika), pobiera się część spalin z rury wydechowej przez sondę o określonym przekroju. Zasadę działania dymomierza absorpcyjnego o częściowym przepływie spalin pokazano na rys. 5. Pobrana próbka spalin jest badana w wydzielonej komorze pomiarowej (7). Na końcach komory pomiarowej znajdują się nadajnik (źródło światła 1) i odbiornik (fotodioda 9). Każda komora pomiarowa charakteryzuje się określoną długością drogi przebywanej przez strumień świetlny. Najczęściej długość drogi strumienia świetlnego wynosi 430 mm. Temperatura spalin w komorze pomiarowej dymomierza jest mierzona podczas pracy i powinna wynosić 80÷120OC. Optymalną temperaturę komory pomiarowej ustalono na 100OC i względem niej są przeliczane wyniki pomiaru zadymienia spalin otrzymane przy innych temperaturach. Do uzyskania i utrzymania wymaganej temperatury komory pomiarowej służą grzałki (4). To zapobiega wytrącaniu się kondensatu pary wodnej. Czyszczenie szkieł układu optycznego (2 i 8) umożliwia pompa (3), która może w sposób automatyczny tłoczyć powietrze. Pomiar zadymienia spalin powinien być zawsze poprzedzony kontrolą zerowania dymomierza. W czasie zerowania w komorze pomiarowej musi znajdować się czyste powietrze. W starszych odmianach dymomierzy zerowanie przeprowadza się pokrętłem potencjometru umieszczonym na płycie czołowej urządzenia. W pierwszym z dwóch położeń zaworu kalibracji pompa zasysa czyste powietrze do komory pomiarowej (oczyszczanie szkieł układu optycznego). W położeniu drugim do komory wpływają spaliny i podlegają ocenie. Komora pomiarowa jest podgrzewana. W nowszych dymomierzach, sterowanych mikroprocesorem, zerowanie odbywa się automatycznie przed każdym pomiarem.
Najczęściej stosuje się dwa rodzaje sond poboru spalin:
- o średnicy 10 mm dla rur wydechowych o średnicach do 70 mm,
- o średnicy 27 mm dla rur wydechowych o średnicach ponad 70 mm.
W zależności od producenta dymomierza, sondy poboru spalin mogą się różnić średnicą. Sondy należy dobierać zgodnie z wytycznymi podanymi przez wytwórcę dymomierza lub samochodu. Przewód łączący sondę z dymomierzem powinien być oryginalny, o wymaganej długości. Należy go ułożyć bez zagięć, które mogłyby ograniczyć przekrój wewnętrzny i ułatwić osadzanie się sadzy. Większość dymomierzy absorpcyjnych o częściowym przepływie spalin wyposażona jest w dwie skale: liniową, wycechowaną w jednostkach stopnia pochłaniania światła A (%) lub logarytmiczną, wycechowaną w jednostkach współczynnika pochłaniania światła K (m-1). Jeżeli podejmuje się decyzję o zakupie dymomierza do stacji kontroli pojazdów, to należy wybrać dymomierz absorpcyjny o częściowym przepływie spalin, który umożliwia pomiar współczynnika pochłaniania światła K. Korzystne jest, aby zarówno analizator spalin stosowany do silników o zapłonie iskrowym, jak i dymomierz do silników o zapłonie samoczynnym były produktami tej samej firmy. Współczesne dymomierze odznaczają się łatwością obsługi, to jest samoczynnym zerowaniem, automatyczną kontrolą zabrudzenia elementów optycznych i oczyszczaniem układu optycznego (strumieniem powietrza tłoczonym przez pompę), półautomatyczną kalibracją, samoczynną autodiagnostyką oraz możliwością wydrukowania wyników pomiaru. Przyrządy są przystosowane do pomiaru temperatury oleju silnikowego oraz prędkości obrotowej silnika za pomocą dodatkowych czujników (piezoelektrycznych, wibracyjnych lub innych). Pomiar zadymienia spalin silnika o zapłonie samoczynnym można poprawnie przeprowadzić jedynie przy nagrzanym silniku. Wynika stąd potrzeba pomiaru temperatury pracy silnika. Sprawdzenie tego parametru wykonuje się za pomocą sondy mierzącej temperaturę oleju lub płynu chłodzącego. Temperatura oleju silnikowego i płynu chłodzącego powinna przekraczać wartości minimalne ustalone przez wytwórcę silnika. W przypadku braku odpowiednich danych należy przyjmować minimum 70OC (dla oleju silnikowego) i 80OC (dla płynu chłodzącego). Typowym sposobem pomiaru jest włożenie sondy temperatury w miejsce miarki poziomu oleju. Konstrukcja sondy powinna umożliwiać regulację jej długości. Jeżeli nie ma możliwości pomiaru temperatury, to należy silnik doprowadzić do stanu cieplnego, przy którym włączy się wentylator chłodnicy.
Nieprawidłowe wartości prędkości obrotowej silnika (biegu jałowego oraz maksymalnej) wpływają na wynik pomiaru zadymienia spalin. Wzrost mierzonego zadymienia spalin może nastąpić w przypadku:
- za niskiej prędkości obrotowej biegu jałowego,
- za wysokiej maksymalnej prędkości obrotowej silnika.
Natomiast zmniejszenie mierzonego zadymienia spalin może być spowodowane:
- za wysoką prędkością obrotową biegu jałowego,
- za niską maksymalną prędkością obrotowa silnika.
Z praktyki wiadomo, że już różnica o 100 obr./min względem wymaganych zakresów wartości obu prędkości obrotowych zauważalnie wpływa na wynik pomiaru zadymienia spalin. Pomiar prędkości obrotowej silników wysokoprężnych najczęściej wykonuje się czujnikiem piezoelektrycznym (rys. 6) zakładanym na przewód wysokiego ciśnienia, który wykrywa zmiany średnicy tego przewodu spowodowane pulsacją ciśnienia paliwa i przekształca je na sygnał napięciowy. Sygnał ten, po wzmocnieniu, jest przesyłany do układu zliczającego liczbę impulsów w jednostce czasu. Jeden impuls oznacza wykonanie przez silnik dwóch obrotów (dla silnika czterosuwowego). Należy stosować czujnik odpowiedni do średnicy zewnętrznej przewodu wtryskowego. Czujnik montuje się na wolnym od zanieczyszczeń, prostym odcinku przewodu wtryskowego (o długości min. 20 mm) możliwie blisko wtryskiwacza lub pompy wtryskowej. Jeżeli czujnik jest przykręcany, to należy go dokręcić zgodnie z zaleceniami producenta. Po zamontowaniu nie należy czujnika przesuwać i obracać. W standardowym wyposażeniu dymomierza znajduje się czujnik piezoelektryczny o średnicy 6 mm. W nietypowych konstrukcjach silników występują również inne średnice przewodów zasilających. Dlatego dodatkowe wyposażenie dymomierzy zawiera również czujniki o innych średnicach.
Jeżeli rozwiązanie konstrukcyjne silnika wysokoprężnego uniemożliwia zastosowanie czujników piezoelektrycznych, to do pomiaru prędkości obrotowej silnika należy stosować inne metody pomiarowe wykorzystujące:
- częstotliwość tętnienia napięcia w instalacji elektrycznej pojazdu,
- przebieg drgań silnika (czujniki wibracyjne),
- sygnały z refleksyjnego czujnika optycznego.
Podczas pomiaru zadymienia spalin szczelność układu wydechowego odgrywa dużą rolę, ponieważ wszelkie nieszczelności wykluczają dokonanie prawidłowego pomiaru. Nowoczesne dymomierze rejestrują również temperaturę spalin w komorze pomiarowej, nadciśnienie panujące w komorze, czas przyspieszania silnika. Zasadnicze elementy dymomierza mieszczą się we wspólnej obudowie. Najczęściej wydzielony jest panel sterujący z wyświetlaczami, podającymi wartość zadymienia spalin oraz pozostałe dane (prędkość obrotowa silnika, temperatura oleju silnikowego). Na panelu sterującym znajduje się także przełącznik trybu pracy dymomierza (test swobodnego przyspieszania, pomiar ciągły) oraz często przycisk wydruku protokołu z badań. Na tylnej ścianie obudowy wykonane są zwykle przyłącza: zasilania elektrycznego, sondy poboru spalin, zdalnego termometru mierzącego temperaturę oleju i czujnika prędkości obrotowej silnika. Jeżeli dymomierz będzie wykorzystywany do pracy w warunkach terenowych (policja, Inspekcja Transportu Drogowego), to powinien mieć możliwość zasilania z akumulatora samochodowego (napięcie 12 lub 24 V). Konstrukcja układu pomiarowego dymomierza powinna umożliwić odseparowanie elementów optycznych od strumienia spalin wywołującego zabrudzenie. Stosowanym rozwiązaniem jest kurtyna powietrzna, która dzięki wykorzystaniu wydajnych wentylatorów oraz odpowiedniemu ukształtowaniu komory pomiarowej zapewnia ochronę elementów optycznych. Dodatkowym elementem chroniącym wnętrze przyrządu jest elektrozawór otwierający dopływ spalin tylko podczas pomiaru. Takie rozwiązanie nie wymaga wyjmowania sondy poboru spalin z rury wydechowej podczas procedury zerowania toru pomiarowego. Zerowanie najczęściej wykonywane jest automatycznie i nawet w przypadku niewielkiego zabrudzenia elementów optycznych, urządzenie powinno uwzględniać poprawkę i wykonywać obliczenia tak, aby wynik pomiaru był poprawny. Spaliny silników o zapłonie samoczynnym oprócz cząstek stałych zawierają również węglowodory i parę wodną. Z tego powodu stosuje się podgrzewane komory pomiarowe, ze stabilizacją temperatury na poziomie 100OC, co zapobiega skraplaniu kondensatu.
Obecnie oferowane są najczęściej wymienione niżej odmiany konstrukcyjne dymomierzy absorpcyjnych:
- pojedyncze, samodzielne urządzenie kontrolne (rys. 7),
- przystawka do analizatora spalin (rys. 8),
- element wielozadaniowego stanowiska do badania spalin silników o zapłonie samoczynnym i iskrowym (rys. 9).
Stacje kontroli pojazdów, wykonujące okresowe badania techniczne, powinny być wyposażone w dymomierze, które zostały poddane ocenie zgodności i posiadają deklarację zgodności wystawioną przez wytwórcę. O walorach dymomierza decydują jego poręczność, możliwość swobodnego usytuowania podczas pomiarów, łatwość przemieszczania przy pojeździe (dotyczy zwłaszcza samochodów ciężarowych i autobusów), zasilanie prądem o napięciu 230 V i 12/24 V oraz szybkość podłączania i odłączania. W celu zmniejszenia czasu przygotowania przyrządu do badań, konieczne jest szybkie podgrzanie komory pomiarowej i ewentualne podgrzanie soczewek układu optycznego przy niewielkim poborze prądu (około 10 A). Przewód doprowadzający spaliny do dymomierza powinien mieć długość powyżej 3 m, aby można było pobierać spaliny przy górnym wylocie spalin w samochodach ciężarowych. Podczas wykonywania pomiarów dymomierzem liczba potrzebnych danych jest znacznie mniejsza niż w przypadku analizatora spalin, nie jest więc konieczne stosowanie komputera zewnętrznego. Jednak przyrządy wyższej klasy mogą współpracować, za pośrednictwem odpowiedniego interfejsu, z komputerem zewnętrznym klasy PC. W celu zwiększenia zakresu działania urządzenia, producenci oferują wersje z czytnikiem kart magnetycznych. W ten sposób powiększa się bazę danych, na przykład o informacje z zakresu zadymienia spalin różnych marek samochodów. Nowe odmiany dymomierzy absorpcyjnych, sterowane mikroprocesorem, po wykonaniu wymaganej liczby przyspieszeń automatycznie obliczają średnią arytmetyczną z pomiarów i często sygnalizują potrzebę wykonania dodatkowych pomiarów w celu zwiększenia dokładności badań. Wytwórcy dymomierzy w instrukcjach obsługi podają określone zalecenia dotyczące czyszczenia komory pomiarowej i sondy poboru spalin. Jeżeli w komorze pomiarowej znajduje się tylko powietrze, to urządzenie powinno wskazywać zerową wartość zadymienia. W praktyce mogą wystąpić odchyłki, ale nie powinny przekraczać wartości określonych przez producenta (zostaną wówczas uwzględnione przez program sterujący dymomierzem). Codziennie powinno się przedmuchać przewód sondy poboru spalin. Dotyczy to szczególnie sytuacji, gdy wyniki pomiarów różnią się zbyt dużo. Powodem zakłóceń może być sadza zgromadzona w przewodzie sondy.
dr inż. Kazimierz Sitek
Komentarze (0)