Regeneracja

Jakość oleju ma zasadniczy wpływ na żywotność turbosprężarki. Pozornie niewielka niewydolność układu smarowania prowadzi do katastrofalnych skutków. Co robić, aby uniknąć awarii? 

Jedną z najczęstszych przyczyn awarii turbosprężarki jest problem ze smarowaniem wynikający z:

• niedostatecznej ilości oleju (brak smarowania),
• kondycji/jakości oleju (zanieczyszczenie).

System ułożyskowania – działanie
Aby zrozumieć istotę problemu, należy uświadomić sobie, jak skomplikowana jest budowa turbosprężarki. System ułożyskowania skonstruowany jest w taki sposób, że tuleje umiejscowione są pomiędzy nieruchomą obudową rdzenia turbosprężarki oraz obracającym się z dużymi prędkościami wałkiem turbiny. Konstrukcja uniemożliwia jakąkolwiek styczność współpracujących ze sobą elementów w całym zakresie pracy turbosprężarki. Oprócz smarowania i chłodzenia powstały film olejowy ma również za zadanie zapewnić stabilność pracy wałka i koła turbiny przy jednoczesnym zachowaniu krytycznych tolerancji luzów rzędu kilku mikronów.

Wpływ zanieczyszczeń na turbosprężarkę
Jakość oleju decyduje o prawidłowej pracy i żywotności turbosprężarki. Istnieje wiele rodzajów zanieczyszczeń, które mogą być przenoszone wraz z olejem silnikowym do jej wnętrza i w konsekwencji powodować uszkodzenie. Najczęściej spotykane są drobne cząstki, zwykle zwęglony olej powstały podczas spalania. Jeśli stężenie tych cząstek jest zbyt duże, oddziałują one jak ścierniwo, stopniowo erodując i polerując powierzchnie łożyska i wałka. W konsekwencji następuje zwiększenie luzu pomiędzy wspomnianymi elementami i zamykanie otworów smarujących łożysk aż do momentu, gdy film olejowy nie będzie w stanie kontrolować ruchu wałka turbiny. Jeśli już dojdzie do styku pomiędzy wałkiem, łożyskiem i obudową rdzenia, w krótkim czasie następuje ocieranie bocznych krawędzi łopatek kół kompresji i turbiny o obudowy, przegięcie wałka i ostatecznie jego pęknięcie.

Jaki olej?
Bardzo ważne jest stosowanie właściwego, zgodnego z zaleceniami producentów pojazdów oleju silnikowego i uzupełnianie go do odpowiedniego poziomu. Olej, który nie spełnia specyfikacji producenta, o innej klasie lepkości, wreszcie zawierający dodatki może również doprowadzić do uszkodzenia turbosprężarki.

Główne przyczyny awarii:

• zbyt niski poziom oleju w silniku (turbosprężarka nie jest wystarczająco smarowana i chłodzona),
• stosowanie oleju niskiej jakości, nieodpornego na wysokie temperatury,
• blokada, najczęściej przez karbonizację, przewodu doprowadzającego olej i kanałów olejowych wewnątrz turbosprężarki (blokada przepływu oleju),
• gwałtowne wyłączanie silnika,
• niska wydajność pompy olejowej,
• zużyty, zablokowany lub słabej jakości filtr oleju,
• rozcieńczenie oleju paliwem wskutek częstej regeneracji filtra cząstek stałych (jazda na krótkich odcinkach),
• wydłużone okresy między przeglądami,
• silnik niewystarczająco dokładnie wyczyszczony po remoncie kapitalnym,
• rozcieńczenie oleju wodą z powodu wycieku spod uszczelki głowicy,
• zła kondycja silnika (zużycie elementów silnika, metalowe opiłki mogą przedostać się do obiegu oleju),
• nieprawidłowe spalanie.

Zasady eksploatacji
Aby zapobiec uszkodzeniu turbosprężarki, zaleca się przestrzeganie żelaznych zasad:

• należy stosować dobrej jakości olej silnikowy i filtr oleju, zgodnie z zaleceniami producenta pojazdu,
• należy przestrzegać zalecanych odstępów między przeglądami,
• przewody zasilające i spływowe oleju powinny być wymienione na nowe,
• zawsze należy stosować nowe uszczelki olejowe,
• silnik powinien być schłodzony po jeździe z dużą prędkością i rozgrzany przed osiągnięciem wysokiej prędkości,
• po poważnej awarii turbosprężarki (wytarcie elementów) należy oczyścić układ olejowy wraz z miską olejową,
• należy unikać jazdy wyłącznie na krótkich dystansach.

Większość awarii turbosprężarek związanych jest z problemami układu olejowego. Odpowiednio traktowana turbosprężarka powinna bezawaryjnie działać tak długo, jak długo pracuje silnik, dlatego tak ważne jest przestrzeganie zasad prawidłowej obsługi silnika turbodoładowanego.