Wymogi
Wymagania stawiane amortyzatorom są wysokie: muszą one zapewniać bezpieczną i komfortową jazdę, przy czym zakłada się
- dla komfortu minimalne możliwe tłumienie,
- dla bezpieczeństwa maksymalne, wymagane tłumienie.

Celem jest uzyskanie balansu pomiędzy komfortem i bezpieczeństwem.

Konwencjonalne amortyzatory mają sztywno określone ustawienie tłumienia na korzyść bezpieczeństwa. Tak wysoki poziom tłumienia nie jest optymalny przy stale zmieniających się warunkach jazdy. Doprowadziło to do opracowania adaptacyjnych układów amortyzacji dostosowujących się samoczynnie do aktualnych warunków.




Działanie sprawnych amortyzatorów

Bezpieczeństwo jazdy
- koła nie skaczą na zwykłej nawierzchni,
- pojazd nie zarzuca przy hamowaniu,
- brak poślizgu na zakrętach z powodu zbyt małej stabilności toru jazdy.

Komfort jazdy
- brak kołysania się karoserii po przejechaniu nierówności,
- brak rozkołysania pojazdu na występujących kolejno nierównościach,
- brak przechylania karoserii do tyłu przy mocnym przyspieszaniu i do przodu przy mocnym hamowaniu.

Sposób działania amortyzatora drgań
Podczas pokonywania nierówności uderzenie przejmowane jest przez zawieszenie (resorowanie). Zapobiega ono temu, aby resorowana masa M2 = karoseria + obciążenie nie miała kontaktu z nieresorowaną masą M1 = osie + koła.
Ściśnięte sprężyny dążą do rozepchnięcia masy resorowanej i nieresorowanej.
Amortyzatory tłumią drgania powstające między osią a karoserią.

Amortyzatory jednorurowe

Budowa
W jednorurowym amortyzatorze ciśnieniowym cylinder roboczy wypełniony jest olejem i gazem sprężonymi do ok. 25-30 barów. Olej i gaz oddzielone są od siebie ruchomą przegrodą. Na tłoku umieszczone są zawory tłumiące odbicia i ściskania. Siły tłumienia odbicia i ściskania ustawione są niezależnie od siebie poprzez podkładki sprężyste i otwory dławiące w tłoku. Tłoczysko, prowadnica i uszczelka to wysoce precyzyjne elementy zabezpieczające cylinder roboczy przed wysokim ciśnieniem oleju zarówno w stanie nieruchomym, jak i przy ruchomym tłoczysku. Tłoczysko jest jednym z najprecyzyjniej wykończonych części pojazdu. Uszczelka o niskim współczynniku tarcia dociskana jest mechanicznie i dodatkowo przez ciśnienie wewnętrzne oddziałujące na tłoczysko. Rura ochronna zapobiega uszkodzeniom tłoczyska przez kamienie, błoto, sól. Charakterystyki tłumienia dobrane są indywidualnie dla każdego pojazdu, tzn. odpowiednio do jego masy, konstrukcji osi i sprężyn zawieszenia.

Ściskanie
Drgania pojazdu powodują ściśnięcie amortyzatorów. Zawór tłokowy stawia opór olejowi przepływającemu z komory pod tłokiem do góry. Ruch w dół zostaje wyhamowany. Poduszka gazowa zwiększa ciśnienie o objętość wsuwającego się tłoczyska.

Rozciąganie
Drgania pojazdu powodują rozciągnięcie amortyzatorów. Zawór tłokowy stawia opór olejowi przepływającemu z komory nad tłokiem w dół. Ruch w górę zostaje wyhamowany. Poduszka gazowa zmniejsza ciśnienie o objętość wysuwającego się tłoczyska.

Działanie
Zawory tłumiące działające w kierunku ściskania i rozciągania reagują na prędkość, z jaką amortyzator jest ściskany lub rozciągany. Wraz ze wzrostem prędkości zwiększa się siła tłumienia. Poduszka gazowa oddzielona od oleju przegrodą kompensuje objętość wsuwającego i wysuwającego się tłoczyska. Przegroda porusza się przy tym odpowiednio w dół lub w górę.
Wysokie ciśnienie wynoszące od 25 do 30 barów jest konieczne, aby przeciwdziałać siłom tłumienia w kierunku ściskania.

Zalety wysokiego ciśnienia to:
- precyzyjna reakcja zaworów, nawet przy najmniejszym skoku tłoka;
- minimalizacja hałasów przez zapobieganie powstawaniu pęcherzyków (kawitacja) nawet przy bardzo szybkim ruchu tłoka;
- lepsze toczenie kół na skutek stałego kontaktu opony z nawierzchnią.

Część energii drgań przekształcana jest w oleju na ciepło. Amortyzator nagrzewa się podczas jazdy w zależności od obciążenia.

Na podstawie materiałów ZF.