Badania diagnostyczne układu napędowego obejmują sprawdzenie stanu technicznego silnika oraz układu przeniesienia napędu, tzn. sprzęgła, skrzyni biegów i skrzyni rozdzielczej (w samochodach o dwu lub więcej osiach napędowych), przekładni głównej mostu napędowego wraz z mechanizmem różnicowym, półosi napędowych, ewentualnie innych przekładni pośrednich oraz wałów napędowych i ich połączeń.

Efektywność działania układu napędowego zależy od stanu technicznego jego zespołów, mechanizmów i elementów. Podczas eksploatacji, na skutek oddziaływania złożonych obciążeń, stan techniczny układu napędowego zmienia się (zwiększenie luzów, zmiana regulacji itp.), co wywołuje zmniejszenie efektywności pracy pojazdu.
Do oceny stanu technicznego układu napędowego stosuje się metody:
- organoleptyczne,
- przyrządowe,
- stanowiskowe,
- trakcyjne.


Schemat blokowy badania organoleptycznego obiektu technicznego [1].

Metody organoleptyczne
Badanie metodą organoleptyczną opiera się na wykorzystaniu przetworników biologicznych, tj. zmysłów człowieka do przeprowadzenia oceny stanu obiektu technicznego bez użycia przyrządów diagnostycznych. Podczas badania organoleptycznego do odbioru i analizy bodźców działających na organizm człowieka wykorzystuje się zmysły: słuchu, wzroku, dotyku, węchu, smaku, temperatury i inne. Uzyskiwanie przez człowieka informacji jest realizowane w wyniku procesu percepcji. Spostrzeganie jest doznaniem wielu wrażeń pod wpływem bodźców, które są selekcjonowane w mózgu. Proces spostrzegania powinien być realizowany w sposób celowy i uważny. Diagnosta dokonuje wyboru spośród działających bodźców oraz klasyfikuje doznane wrażenia tak, aby były one sensowne (tzn. zgodne z jego wiedzą i doświadczeniem zawodowym). 
Każdy człowiek ma określoną przepustowość informacyjną, która zależy od czynników wewnętrznych (aktualnego stanu organizmu, nabytej wprawy, adaptacji receptorów itp.) oraz zewnętrznych (jakość i liczba bodźców, intensywność i czas ich trwania, zakłócenia i inne). Narządy zmysłów przekazują niepełny obraz otaczającej rzeczywistości, ponieważ człowiek nie ma takiej liczby zmysłów, która umożliwiałaby mu odbiór wszystkich zjawisk.
Zastosowanie zmysłów człowieka podczas procesu diagnozowania obiektu technicznego można scharakteryzować w niżej przedstawiony sposób.
- Wykorzystanie zmysłu słuchu w badaniach organoleptycznych najczęściej umożliwia rozróżnienie zmian wysokości i głośności dźwięku oraz ocenę położenia źródła dźwięku w przestrzeni.
- W badaniach wzrokowych (oględziny) obserwację należy prowadzić po uprzednim ustawieniu wzroku zgodnie z osią widzenia. Jeżeli oświetlenie jest niedostateczne, obserwację należy rozpocząć po upływie czasu koniecznego do pełnej adaptacji wzroku. Podczas oceny koloru badanego elementu należy uwzględnić rodzaj źródła światła oświetlającego obiekt (umożliwia to uniknięcie błędów w ocenie barwy elementu). Do przeprowadzenia oględzin miejsc trudno dostępnych (wewnątrz zespołów) należy zastosować endoskopy techniczne.
- Badanie dotykowe pozwala na rozpoznanie jakości powierzchni, jej lepkości i wilgotności oraz twardości. Należy również wykorzystać odbierane wrażenie temperatury (zimna i ciepła) oraz nacisku. Wrażliwość na bodźce termiczne pozwala w przybliżony sposób określić temperaturę. Jeżeli temperatura elementu przekracza 40oC, to można przynajmniej stwierdzić, że obiekt jest ciepły (niezależnie od warunków zewnętrznych). Poniżej tej temperatury należy uwzględnić zjawisko adaptacji (zmysł dotyku szybko adaptuje się do długotrwale działających bodźców).
- Wykorzystanie zmysłu węchu pozwala określić charakterystyczne zapachy, na przykład woń spalonej izolacji przewodów elektrycznych, przegrzanie oleju, smarów, farb itd. Należy zaznaczyć, że zmysł węchu również podlega zjawisku adaptacji.
Badania organoleptyczne pojazdu samochodowego umożliwiają opracowanie diagnozy w przypadku, gdy brak jest odpowiednich urządzeń lub ich cena jest bardzo duża, a do jej postawienia wystarczają informacje organoleptyczne. Pozwalają wprawnemu diagnoście na proste i trafne dokonanie oceny stanu obiektu. Często można również określić wielkość zużycia badanego układu (zespołu) i podjąć decyzję o konieczności zastosowania metody przyrządowej lub skierowania do naprawy.
W przypadku oceny stanu zespołów układu przeniesienia napędu metody organoleptyczne polegają na wykonaniu oględzin zewnętrznych, sprawdzeniu działania elementów układu na postoju i sprawdzeniu działania elementów układu w czasie jazdy próbnej. Podczas oględzin zewnętrznych sprawdza się: kompletność układu, poprawność mocowania elementów, stan zewnętrzny zespołów i elementów oraz szczelność zespołów. Sprawdzenie działania elementów układu napędowego na postoju jest wykonywane po umieszczeniu pojazdu na odpowiednim podnośniku. Jazda próbna może być wykonana na hamowni podwoziowej lub na drodze. Podczas tych prób kontroluje się: łatwość i prawidłowość włączania i wyłączania poszczególnych elementów, hałaśliwość pracy oraz intensywność nagrzewania się zespołów (temperaturę obudowy skrzyń przekładniowych, mostów napędowych).


Endoskop techniczny Okulus (źródło: Elhos).

Metody przyrządowe
Metody przyrządowe diagnozowania układu napędowego obejmują:
- pomiary wartości luzów osiowych i kątowych,
- diagnozowanie wibroakustyczne.