System dopuszczania pojazdów do ruchu drogowego w Europie opiera się na procedurach homologacji oraz eksploatacyjnej kontroli sprawności (zdatności) pojazdu. W naszym kraju ramy prawne procedury homologacji oraz kontroli eksploatacyjnej określa ustawa z dnia 20.06.1997 r. „Prawo o ruchu drogowym”, która w zasadniczej swojej części poświęcona jest szeroko rozumianemu wpływowi pojazdu na otoczenie, to jest bezpieczeństwu ruchu drogowego i ekologii pojazdu, poprzez określenie ścisłych warunków technicznych, które każdy pojazd musi spełnić. Należy podkreślić, że wymagane warunki techniczne pojazdu stają się coraz bardziej rygorystyczne.
Podział badań technicznych pojazdów
Od 22 września 2009 r. obowiązują zmiany w ustawie „Prawo o ruchu drogowym”, które między innymi dotyczą rodzajów i terminów badań technicznych pojazdów. Zostały one wprowadzone ustawą z dnia 22.05.2009 r. o zmianie ustawy „Prawo o ruchu drogowym” oraz niektórych innych ustaw. W art. 81 znowelizowanego prawa o ruchu drogowym zapisano, że właściciel pojazdu samochodowego, ciągnika rolniczego, pojazdu wolnobieżnego wchodzącego w skład kolejki turystycznej, motoroweru lub przyczepy jest obowiązany przedstawić go do badania technicznego. Zmiana dotyczy wprowadzenia do porządku prawnego obowiązku przeprowadzania okresowych badań technicznych motorowerów i kolejek turystycznych.
Badania techniczne dzieli się obecnie na dwa rodzaje: badania okresowe i badania dodatkowe. W aktualnej wersji przepisów zastąpiono pierwsze badanie techniczne pojazdu przed pierwszą rejestracją w kraju okresowym badaniem technicznym wykonywanym po raz pierwszy.
Okresowe badanie techniczne po raz pierwszy jest przeprowadzane przed pierwszą rejestracją pojazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Badaniu temu nie podlega:
1. nowy pojazd, na którego typ zostało wydane świadectwo homologacji lub zostało wydane zwolnienie z obowiązku homologacji;
2. nowy pojazd sprowadzony z zagranicy, na którego typ zostało wydane świadectwo homologacji przez państwo członkowskie Unii Europejskiej (UE), państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) lub Konfederację Szwajcarską;
3. zarejestrowany pojazd sprowadzony z państwa członkowskiego UE, EFTA lub Konfederacji Szwajcarskiej:
a) na którego typ zostało wydane świadectwo homologacji przez państwo członkowskie UE, EFTA lub Konfederację Szwajcarską w okresie od dnia pierwszej rejestracji za granicą do dnia terminu okresowego badania technicznego;
b) w którego dowodzie rejestracyjnym lub innym dokumencie wydanym przez państwo członkowskie UE, EFTA lub Konfederację Szwajcarską przedstawionym do rejestracji, zawarta jest informacja o wykonanym badaniu technicznym i jego terminie ważności
– z wyjątkiem: taksówki osobowej, pojazdu uprzywilejowanego, pojazdu przeznaczonego do przewozu drogowego towarów niebezpiecznych, pojazdu z zamontowanym urządzeniem technicznym podlegającym dozorowi technicznemu oraz pojazdu przystosowanemu konstrukcyjnie do ruchu lewostronnego.
Okresowe badanie techniczne pojazdu przeprowadza się corocznie (z pewnymi wyjątkami). Przyczepa lekka oraz pojazd zabytkowy nie podlegają okresowym badaniom technicznym (nie dotyczy to pojazdu zabytkowego wykorzystywanego do zarobkowego transportu drogowego).
Niezależnie od badań okresowych, dodatkowemu badaniu technicznemu podlega pojazd:
1. skierowany przez organ kontroli ruchu drogowego:
a) w razie uzasadnionego przypuszczenia, że zagraża bezpieczeństwu ruchu lub narusza wymagania ochrony środowiska;
b) który uczestniczył w wypadku drogowym i zostały uszkodzone zasadnicze elementy nośne konstrukcji nadwozia, podwozia lub ramy (z zastrzeżeniem pkt. 5) lub noszący ślady uszkodzeń albo którego stan techniczny wskazuje na naruszenie elementów nośnych konstrukcji pojazdu, mogące stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego;
2. skierowany przez starostę albo na wniosek posiadacza pojazdu:
a) w celu identyfikacji lub ustalenia danych niezbędnych do jego rejestracji;
b) jeżeli z dokumentów wymaganych do jego rejestracji wynika, że uczestniczył on w wypadku drogowym lub narusza wymagania ochrony środowiska;
3. w którym dokonano zmian konstrukcyjnych lub wymiany elementów powodujących zmianę danych w dowodzie rejestracyjnym, z wyłączeniem montażu instalacji do zasilania gazem;
4. który ma być używany jako taksówka osobowa lub bagażowa, pojazd uprzywilejowany, pojazd do nauki jazdy, pojazd egzaminacyjny lub pojazd do przewozu drogowego towarów niebezpiecznych;
5. w którym została dokonana naprawa wynikająca ze zdarzenia powodującego odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń (z tytułu zawartej umowy) w zakresie elementów układu nośnego, hamulcowego lub kierowniczego mających wpływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego;
6. w którym w czasie badania technicznego stwierdzono ślady uszkodzeń lub naruszenie elementów nośnych konstrukcji pojazdu mogących stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego;
7. dla którego określono wymagania techniczne w przepisach ustaw: o podatku od towarów i usług, o podatku dochodowym od osób fizycznych lub o podatku dochodowym od osób prawnych;
8. autobus, którego dopuszczalna prędkość na autostradzie i drodze ekspresowej wynosi 100 km/h, co do zgodności z dodatkowymi warunkami technicznymi;
9. dla którego określono dodatkowe wymagania techniczne w międzynarodowych porozumieniach dotyczących międzynarodowego transportu drogowego.
Terminy badań technicznych pojazdów
Zmiany wprowadzone w zapisach ustawy „Prawo o ruchu drogowym” dotyczą również terminów badań technicznych. Ogólne zasady mówią o tym, że pojazdy podlegają okresowym badaniom technicznym corocznie. Od tej reguły wprowadzono przedstawione niżej wyjątki.
1. Okresowe badanie techniczne samochodu osobowego, samochodu ciężarowego o dmc nieprzekraczającej 3,5 t, motocykla lub przyczepy o dmc nieprzekraczającej 3,5 t przeprowadza się: przed upływem 3 lat od dnia pierwszej rejestracji, następnie przed upływem 5 lat od dnia pierwszej rejestracji i nie później niż 2 lata od dnia przeprowadzenia poprzedniego badania technicznego, a następnie przed upływem kolejnego roku od dnia przeprowadzenia badania. Nie dotyczy to: pojazdu przewożącego towary niebezpieczne, taksówki osobowej, pojazdu konstrukcyjnie przeznaczonego do przewozu osób w liczbie od 5 do 9, wykorzystywanego do zarobkowego transportu drogowego osób, pojazdu marki SAM, pojazdu zasilanego gazem, pojazdu uprzywilejowanego, pojazdu używanego do nauki jazdy lub egzaminu państwowego, które podlegają corocznym badaniom technicznym.
2. Okresowe badanie techniczne ciągnika rolniczego, przyczepy rolniczej oraz motoroweru przeprowadza się: przed upływem 3 lat od dnia pierwszej rejestracji, a następnie przed upływem każdych kolejnych 2 lat od dnia przeprowadzenia badania.
3. Okresowe badanie techniczne autobusu przeprowadza się przed upływem roku od dnia pierwszej rejestracji i następnie co 6 miesięcy.
4. Przyczepa lekka i pojazd zabytkowy nie podlegają okresowym badaniom technicznym. W przypadku pojazdu zabytkowego wykorzystywanego do zarobkowego transportu drogowego podlega on corocznym badaniom technicznym.
Wprowadzone zmiany w terminach okresowych badań technicznych wymagają wyjaśnienia. Przedstawiony wyżej w pkt. 1 zapis „następnie przed upływem 5 lat od dnia pierwszej rejestracji i nie później niż 2 lata od dnia przeprowadzenia poprzedniego badania technicznego” oznacza, że diagnosta nie będzie już mógł przedłużyć ważności badania technicznego o 2 lata w przypadku, gdy od pierwszego wpisu do dowodu rejestracyjnego upłynęło ponad 5 lat. W zapisie przedstawionym w pkt. 2 zmiana dotyczy wprowadzenia nowych rodzajów pojazdów, tj. przyczepy rolniczej i motoroweru. Takie rozwiązanie jest w pełni uzasadnione (przyczepa rolnicza znalazła się w jednej grupie z ciągnikiem rolniczym, natomiast znaczący wzrost liczby użytkowanych motorowerów wymaga ich okresowego badania). W przypadku okresowych badań technicznych autobusów wprowadzono jednakowe uregulowania dotyczące ważności badania technicznego dla wszystkich autobusów, niezależnie od liczby miejsc. Zasadne jest również wprowadzenie obowiązku corocznego badania pojazdów zabytkowych, które są wykorzystywane do zarobkowego transportu drogowego. Wprowadzone rozwiązanie jest jednak z technicznego i logicznego punktu widzenia połowiczne i nie obejmuje wszystkich pojazdów zabytkowych. Trudno zrozumieć prawo, które dopuszcza użytkowanie pojazdów co najmniej 25-letnich bez żadnej kontroli ich stanu technicznego. Badanie techniczne pojazdu z urządzeniem technicznym podlegającym dozorowi technicznemu może być przeprowadzone po przedstawieniu dokumentu wydanego przez właściwy organ dozoru technicznego, stwierdzającego sprawność urządzenia technicznego. W razie trudności w ustaleniu parametrów pojazdu, badanie techniczne może być przeprowadzone po przedstawieniu opinii rzeczoznawcy samochodowego.
Badania techniczne kolejek turystycznych
W znowelizowanej ustawie „Prawo o ruchu drogowym” wprowadzono zapisy regulujące w sposób jednoznaczny sprawę badań technicznych kolejek turystycznych i motorowerów. Problematyka badań technicznych tych pojazdów wymaga bardziej szczegółowego wyjaśnienia. Ustawa w art. 2 w pkt. 49a wprowadza definicję kolejki turystycznej. Jest to zespół pojazdów składający się z ciągnika rolniczego, którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 25 km/h, albo pojazdu wolnobieżnego oraz przyczepy (przyczep) dostosowanej do przewozu osób, wykorzystywanych w ramach prowadzonej działalności w zakresie świadczenia usług turystycznych. Zatem, w skład kolejki turystycznej może wejść tylko taki ciągnik rolniczy, który ma konstrukcyjnie ograniczoną prędkość jazdy do 25 km/h. Ponadto, w dowodzie rejestracyjnym takiego ciągnika musi znajdować się wpis o ograniczeniu jego prędkości konstrukcyjnej. W przypadku pojazdu wolnobieżnego takie zastrzeżenie nie występuje, gdyż z jego definicji wynika ograniczenie prędkości do 25 km/h. Zgodnie z nowymi przepisami, przewóz osób w przyczepie (przyczepach) kolejki turystycznej będzie możliwy tylko pod warunkiem, że zapewni się tym osobom wyłącznie miejsca siedzące. Odnośnie terminu badań technicznych kolejek turystycznych, to obowiązują tu ogólne zasady, które mówią, że pojazdy podlegają okresowym badaniom technicznym corocznie. Ustawodawca nie wprowadził żadnych wyjątków i mimo, że w skład kolejki turystycznej wchodzi ciągnik rolniczy lub pojazd wolnobieżny, to przepisy nakładają obowiązek poddawania tego typu pojazdów corocznym okresowym badaniom technicznym. Pojazd wchodzący w skład kolejki turystycznej powinien spełniać warunki techniczne określone w art. 66 ustawy „Prawo o ruchu drogowym” (§ 2, 3 i 5) oraz w dziale IV rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 31.12.2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia, a także warunki dodatkowe zawarte w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych pojazdów wchodzących w skład kolejki turystycznej oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia. Ustawodawca wprowadził okres przejściowy do dnia 31 grudnia 2011 r. na spełnienie nowych warunków technicznych dla kolejek turystycznych poruszających się po drogach w dniu wejścia w życie nowych przepisów (regulacje dotyczące kolejek turystycznych obowiązują o 8 lipca 2009 r.). Jednak dodatkowo muszą być spełnione jeszcze dwa warunki:
- w zespole pojazdów wykorzystywanych jako kolejka turystyczna dopuszcza się przewóz osób, pod warunkiem, że osoby te są przewożone wyłącznie na miejscach siedzących,
- pojazd używany do ciągnięcia przyczep, wchodzący w skład tego zespołu, może być dopuszczony do ruchu po ograniczeniu jego prędkości konstrukcyjnej do 25 km/h i uzyskaniu odpowiedniej adnotacji w dowodzie rejestracyjnym (o ograniczeniu prędkości).
Badania techniczne motorowerów
Zmienione prawo o ruchu drogowym zobowiązuje właścicieli motorowerów do przeprowadzania okresowych badań technicznych. Jest to spowodowane znaczącym wzrostem popularności tych pojazdów (szczególnie skuterów) i związaną z tym koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa zarówno ich użytkownikom, jak i innym uczestnikom ruchu drogowego. W przypadku motorowerów wprowadzono identyczne terminy wykonywania badania, jak dla ciągników rolniczych (3 lata/2 lata). Intencją ustawodawcy było, aby okresowe badanie tych pojazdów nie było zbyt uciążliwe dla ich użytkowników.
W stosunku do motorowerów, które już uczestniczyły w ruchu drogowym (nie podlegały wcześniej obowiązkowym badaniom technicznym) uregulowano tę kwestię wprowadzając okres przejściowy. Właściciel motoroweru, dla którego od dnia pierwszej rejestracji minęły ponad 3 lata, powinien przedstawić go do badania w terminie roku od dnia wejścia w życie nowych przepisów (ustawa zmieniająca prawo drogowe obowiązuje od dnia 22 września 2009 r.). Stąd wynika, że właściciel takiego motoroweru był zobowiązany przedstawić go do badania technicznego najpóźniej do dnia 22 września 2010 r. W sytuacji, gdy od dnia pierwszej rejestracji motoroweru nie minęły jeszcze 3 lata, to nie było obowiązku wykonywania okresowego badania technicznego. Szczegółowe kwestie związane z badaniem technicznym motorowerów zawarte są w rozporządzeniach wykonawczych. Warunki techniczne dotyczące motorowerów uregulowane są w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 31.12.2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia. Procedura przeprowadzania okresowego badania technicznego motorowerów nie różni się od stosowanej podczas badania motocykli i jest opisana w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 18.09.2009 r. w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzania badań technicznych pojazdów oraz wzorów dokumentów stosowanych przy tych badaniach. Można stwierdzić, że wprowadzenie okresowego badania technicznego motorowerów jest decyzją słuszną i powinno przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa ruchu drogowego.
dr inż. Kazimierz Sitek
Literatura:
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31.12. 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. nr 32 z 2003 r., z późn. zm.).
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 2.06.2010 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów wchodzących w skład kolejki turystycznej oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. nr 110 z 2010 r.).
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18.09.2009 r. w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzania badań technicznych pojazdów oraz wzorów dokumentów stosowanych przy tych badaniach (Dz. U. nr 155 z 2009 r.).
- Rozporządzenie Rady Ministrów z 16.07.2002 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu (Dz. U. nr 120 z 2002 r., z późn. zm.).
- Ustawa z dnia 20.06.1997 r. „Prawo o ruchu drogowym” (tekst jednolity Dz. U. nr 108 z 2005 r., z późn. zm.).
- Ustawa z dnia 22.05.2009 r. o zmianie ustawy „Prawo o ruchu drogowym” oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 97 z 2009 r.).
Diagnozowanie pojazdów samochodowych związane jest z bieżącą oceną ich stanu technicznego w systemie eksploatacji lub okresowym przeprowadzaniem badań technicznych pojazdów. Bieżąca ocena stanu technicznego umożliwia między innymi wykrywanie (lokalizację) uszkodzeń, ustalenie zakresu czynności niezbędnych do wykonania, kontrolę wykonanej obsługi lub naprawy czy też prognozowanie stanu technicznego. Okresowe przeprowadzanie badań technicznych wynika z aktów prawnych obowiązujących w danym państwie i ma na celu określenie, czy pojazd może być dopuszczony do ruchu drogowego z uwagi na jego stan techniczny. Polski system badań technicznych dotyczy obecnie pojazdów drogowych podlegających rejestracji (pojazdy samochodowe, ciągniki rolnicze, pojazdy wolnobieżne wchodzące w skład kolejki turystycznej, motorowery i przyczepy). Badania techniczne pojazdów przeprowadza się, na koszt ich właścicieli, w uprawnionych stacjach kontroli pojazdów (fot. 1) na odpowiednio wykonanych i wyposażonych stanowiskach kontrolnych (fot. 2 i 3). Badania techniczne pojazdów wykonują uprawnieni diagności zatrudnieni w stacjach kontroli pojazdów. W pierwszej części artykułu opisano system badań technicznych pojazdów w Polsce oraz wymagania dotyczące diagnostów (wykształcenie, praktyka zawodowa, egzamin kwalifikacyjny). Natomiast w tej części przedstawiono obowiązujący podział badań technicznych, terminy badań technicznych oraz zasady wykonywania badania technicznego kolejek turystycznych i motorowerów.
Podział badań technicznych pojazdów
Od 22 września 2009 r. obowiązują zmiany w ustawie „Prawo o ruchu drogowym”, które między innymi dotyczą rodzajów i terminów badań technicznych pojazdów. Zostały one wprowadzone ustawą z dnia 22.05.2009 r. o zmianie ustawy „Prawo o ruchu drogowym” oraz niektórych innych ustaw. W art. 81 znowelizowanego prawa o ruchu drogowym zapisano, że właściciel pojazdu samochodowego, ciągnika rolniczego, pojazdu wolnobieżnego wchodzącego w skład kolejki turystycznej, motoroweru lub przyczepy jest obowiązany przedstawić go do badania technicznego. Zmiana dotyczy wprowadzenia do porządku prawnego obowiązku przeprowadzania okresowych badań technicznych motorowerów i kolejek turystycznych.
Badania techniczne dzieli się obecnie na dwa rodzaje: badania okresowe i badania dodatkowe. W aktualnej wersji przepisów zastąpiono pierwsze badanie techniczne pojazdu przed pierwszą rejestracją w kraju okresowym badaniem technicznym wykonywanym po raz pierwszy.
Okresowe badanie techniczne po raz pierwszy jest przeprowadzane przed pierwszą rejestracją pojazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Badaniu temu nie podlega:
1. nowy pojazd, na którego typ zostało wydane świadectwo homologacji lub zostało wydane zwolnienie z obowiązku homologacji;
2. nowy pojazd sprowadzony z zagranicy, na którego typ zostało wydane świadectwo homologacji przez państwo członkowskie Unii Europejskiej (UE), państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) lub Konfederację Szwajcarską;
3. zarejestrowany pojazd sprowadzony z państwa członkowskiego UE, EFTA lub Konfederacji Szwajcarskiej:
a) na którego typ zostało wydane świadectwo homologacji przez państwo członkowskie UE, EFTA lub Konfederację Szwajcarską w okresie od dnia pierwszej rejestracji za granicą do dnia terminu okresowego badania technicznego;
b) w którego dowodzie rejestracyjnym lub innym dokumencie wydanym przez państwo członkowskie UE, EFTA lub Konfederację Szwajcarską przedstawionym do rejestracji, zawarta jest informacja o wykonanym badaniu technicznym i jego terminie ważności
– z wyjątkiem: taksówki osobowej, pojazdu uprzywilejowanego, pojazdu przeznaczonego do przewozu drogowego towarów niebezpiecznych, pojazdu z zamontowanym urządzeniem technicznym podlegającym dozorowi technicznemu oraz pojazdu przystosowanemu konstrukcyjnie do ruchu lewostronnego.
Okresowe badanie techniczne pojazdu przeprowadza się corocznie (z pewnymi wyjątkami). Przyczepa lekka oraz pojazd zabytkowy nie podlegają okresowym badaniom technicznym (nie dotyczy to pojazdu zabytkowego wykorzystywanego do zarobkowego transportu drogowego).
Niezależnie od badań okresowych, dodatkowemu badaniu technicznemu podlega pojazd:
1. skierowany przez organ kontroli ruchu drogowego:
a) w razie uzasadnionego przypuszczenia, że zagraża bezpieczeństwu ruchu lub narusza wymagania ochrony środowiska;
b) który uczestniczył w wypadku drogowym i zostały uszkodzone zasadnicze elementy nośne konstrukcji nadwozia, podwozia lub ramy (z zastrzeżeniem pkt. 5) lub noszący ślady uszkodzeń albo którego stan techniczny wskazuje na naruszenie elementów nośnych konstrukcji pojazdu, mogące stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego;
2. skierowany przez starostę albo na wniosek posiadacza pojazdu:
a) w celu identyfikacji lub ustalenia danych niezbędnych do jego rejestracji;
b) jeżeli z dokumentów wymaganych do jego rejestracji wynika, że uczestniczył on w wypadku drogowym lub narusza wymagania ochrony środowiska;
3. w którym dokonano zmian konstrukcyjnych lub wymiany elementów powodujących zmianę danych w dowodzie rejestracyjnym, z wyłączeniem montażu instalacji do zasilania gazem;
4. który ma być używany jako taksówka osobowa lub bagażowa, pojazd uprzywilejowany, pojazd do nauki jazdy, pojazd egzaminacyjny lub pojazd do przewozu drogowego towarów niebezpiecznych;
5. w którym została dokonana naprawa wynikająca ze zdarzenia powodującego odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń (z tytułu zawartej umowy) w zakresie elementów układu nośnego, hamulcowego lub kierowniczego mających wpływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego;
6. w którym w czasie badania technicznego stwierdzono ślady uszkodzeń lub naruszenie elementów nośnych konstrukcji pojazdu mogących stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego;
7. dla którego określono wymagania techniczne w przepisach ustaw: o podatku od towarów i usług, o podatku dochodowym od osób fizycznych lub o podatku dochodowym od osób prawnych;
8. autobus, którego dopuszczalna prędkość na autostradzie i drodze ekspresowej wynosi 100 km/h, co do zgodności z dodatkowymi warunkami technicznymi;
9. dla którego określono dodatkowe wymagania techniczne w międzynarodowych porozumieniach dotyczących międzynarodowego transportu drogowego.
Terminy badań technicznych pojazdów
Zmiany wprowadzone w zapisach ustawy „Prawo o ruchu drogowym” dotyczą również terminów badań technicznych. Ogólne zasady mówią o tym, że pojazdy podlegają okresowym badaniom technicznym corocznie. Od tej reguły wprowadzono przedstawione niżej wyjątki.
1. Okresowe badanie techniczne samochodu osobowego, samochodu ciężarowego o dmc nieprzekraczającej 3,5 t, motocykla lub przyczepy o dmc nieprzekraczającej 3,5 t przeprowadza się: przed upływem 3 lat od dnia pierwszej rejestracji, następnie przed upływem 5 lat od dnia pierwszej rejestracji i nie później niż 2 lata od dnia przeprowadzenia poprzedniego badania technicznego, a następnie przed upływem kolejnego roku od dnia przeprowadzenia badania. Nie dotyczy to: pojazdu przewożącego towary niebezpieczne, taksówki osobowej, pojazdu konstrukcyjnie przeznaczonego do przewozu osób w liczbie od 5 do 9, wykorzystywanego do zarobkowego transportu drogowego osób, pojazdu marki SAM, pojazdu zasilanego gazem, pojazdu uprzywilejowanego, pojazdu używanego do nauki jazdy lub egzaminu państwowego, które podlegają corocznym badaniom technicznym.
2. Okresowe badanie techniczne ciągnika rolniczego, przyczepy rolniczej oraz motoroweru przeprowadza się: przed upływem 3 lat od dnia pierwszej rejestracji, a następnie przed upływem każdych kolejnych 2 lat od dnia przeprowadzenia badania.
3. Okresowe badanie techniczne autobusu przeprowadza się przed upływem roku od dnia pierwszej rejestracji i następnie co 6 miesięcy.
4. Przyczepa lekka i pojazd zabytkowy nie podlegają okresowym badaniom technicznym. W przypadku pojazdu zabytkowego wykorzystywanego do zarobkowego transportu drogowego podlega on corocznym badaniom technicznym.
Wprowadzone zmiany w terminach okresowych badań technicznych wymagają wyjaśnienia. Przedstawiony wyżej w pkt. 1 zapis „następnie przed upływem 5 lat od dnia pierwszej rejestracji i nie później niż 2 lata od dnia przeprowadzenia poprzedniego badania technicznego” oznacza, że diagnosta nie będzie już mógł przedłużyć ważności badania technicznego o 2 lata w przypadku, gdy od pierwszego wpisu do dowodu rejestracyjnego upłynęło ponad 5 lat. W zapisie przedstawionym w pkt. 2 zmiana dotyczy wprowadzenia nowych rodzajów pojazdów, tj. przyczepy rolniczej i motoroweru. Takie rozwiązanie jest w pełni uzasadnione (przyczepa rolnicza znalazła się w jednej grupie z ciągnikiem rolniczym, natomiast znaczący wzrost liczby użytkowanych motorowerów wymaga ich okresowego badania). W przypadku okresowych badań technicznych autobusów wprowadzono jednakowe uregulowania dotyczące ważności badania technicznego dla wszystkich autobusów, niezależnie od liczby miejsc. Zasadne jest również wprowadzenie obowiązku corocznego badania pojazdów zabytkowych, które są wykorzystywane do zarobkowego transportu drogowego. Wprowadzone rozwiązanie jest jednak z technicznego i logicznego punktu widzenia połowiczne i nie obejmuje wszystkich pojazdów zabytkowych. Trudno zrozumieć prawo, które dopuszcza użytkowanie pojazdów co najmniej 25-letnich bez żadnej kontroli ich stanu technicznego. Badanie techniczne pojazdu z urządzeniem technicznym podlegającym dozorowi technicznemu może być przeprowadzone po przedstawieniu dokumentu wydanego przez właściwy organ dozoru technicznego, stwierdzającego sprawność urządzenia technicznego. W razie trudności w ustaleniu parametrów pojazdu, badanie techniczne może być przeprowadzone po przedstawieniu opinii rzeczoznawcy samochodowego.
Badania techniczne kolejek turystycznych
W znowelizowanej ustawie „Prawo o ruchu drogowym” wprowadzono zapisy regulujące w sposób jednoznaczny sprawę badań technicznych kolejek turystycznych i motorowerów. Problematyka badań technicznych tych pojazdów wymaga bardziej szczegółowego wyjaśnienia. Ustawa w art. 2 w pkt. 49a wprowadza definicję kolejki turystycznej. Jest to zespół pojazdów składający się z ciągnika rolniczego, którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 25 km/h, albo pojazdu wolnobieżnego oraz przyczepy (przyczep) dostosowanej do przewozu osób, wykorzystywanych w ramach prowadzonej działalności w zakresie świadczenia usług turystycznych. Zatem, w skład kolejki turystycznej może wejść tylko taki ciągnik rolniczy, który ma konstrukcyjnie ograniczoną prędkość jazdy do 25 km/h. Ponadto, w dowodzie rejestracyjnym takiego ciągnika musi znajdować się wpis o ograniczeniu jego prędkości konstrukcyjnej. W przypadku pojazdu wolnobieżnego takie zastrzeżenie nie występuje, gdyż z jego definicji wynika ograniczenie prędkości do 25 km/h. Zgodnie z nowymi przepisami, przewóz osób w przyczepie (przyczepach) kolejki turystycznej będzie możliwy tylko pod warunkiem, że zapewni się tym osobom wyłącznie miejsca siedzące. Odnośnie terminu badań technicznych kolejek turystycznych, to obowiązują tu ogólne zasady, które mówią, że pojazdy podlegają okresowym badaniom technicznym corocznie. Ustawodawca nie wprowadził żadnych wyjątków i mimo, że w skład kolejki turystycznej wchodzi ciągnik rolniczy lub pojazd wolnobieżny, to przepisy nakładają obowiązek poddawania tego typu pojazdów corocznym okresowym badaniom technicznym. Pojazd wchodzący w skład kolejki turystycznej powinien spełniać warunki techniczne określone w art. 66 ustawy „Prawo o ruchu drogowym” (§ 2, 3 i 5) oraz w dziale IV rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 31.12.2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia, a także warunki dodatkowe zawarte w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych pojazdów wchodzących w skład kolejki turystycznej oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia. Ustawodawca wprowadził okres przejściowy do dnia 31 grudnia 2011 r. na spełnienie nowych warunków technicznych dla kolejek turystycznych poruszających się po drogach w dniu wejścia w życie nowych przepisów (regulacje dotyczące kolejek turystycznych obowiązują o 8 lipca 2009 r.). Jednak dodatkowo muszą być spełnione jeszcze dwa warunki:
- w zespole pojazdów wykorzystywanych jako kolejka turystyczna dopuszcza się przewóz osób, pod warunkiem, że osoby te są przewożone wyłącznie na miejscach siedzących,
- pojazd używany do ciągnięcia przyczep, wchodzący w skład tego zespołu, może być dopuszczony do ruchu po ograniczeniu jego prędkości konstrukcyjnej do 25 km/h i uzyskaniu odpowiedniej adnotacji w dowodzie rejestracyjnym (o ograniczeniu prędkości).
Badania techniczne motorowerów
Zmienione prawo o ruchu drogowym zobowiązuje właścicieli motorowerów do przeprowadzania okresowych badań technicznych. Jest to spowodowane znaczącym wzrostem popularności tych pojazdów (szczególnie skuterów) i związaną z tym koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa zarówno ich użytkownikom, jak i innym uczestnikom ruchu drogowego. W przypadku motorowerów wprowadzono identyczne terminy wykonywania badania, jak dla ciągników rolniczych (3 lata/2 lata). Intencją ustawodawcy było, aby okresowe badanie tych pojazdów nie było zbyt uciążliwe dla ich użytkowników.
W stosunku do motorowerów, które już uczestniczyły w ruchu drogowym (nie podlegały wcześniej obowiązkowym badaniom technicznym) uregulowano tę kwestię wprowadzając okres przejściowy. Właściciel motoroweru, dla którego od dnia pierwszej rejestracji minęły ponad 3 lata, powinien przedstawić go do badania w terminie roku od dnia wejścia w życie nowych przepisów (ustawa zmieniająca prawo drogowe obowiązuje od dnia 22 września 2009 r.). Stąd wynika, że właściciel takiego motoroweru był zobowiązany przedstawić go do badania technicznego najpóźniej do dnia 22 września 2010 r. W sytuacji, gdy od dnia pierwszej rejestracji motoroweru nie minęły jeszcze 3 lata, to nie było obowiązku wykonywania okresowego badania technicznego. Szczegółowe kwestie związane z badaniem technicznym motorowerów zawarte są w rozporządzeniach wykonawczych. Warunki techniczne dotyczące motorowerów uregulowane są w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 31.12.2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia. Procedura przeprowadzania okresowego badania technicznego motorowerów nie różni się od stosowanej podczas badania motocykli i jest opisana w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 18.09.2009 r. w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzania badań technicznych pojazdów oraz wzorów dokumentów stosowanych przy tych badaniach. Można stwierdzić, że wprowadzenie okresowego badania technicznego motorowerów jest decyzją słuszną i powinno przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa ruchu drogowego.
dr inż. Kazimierz Sitek
Literatura:
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31.12. 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. nr 32 z 2003 r., z późn. zm.).
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 2.06.2010 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów wchodzących w skład kolejki turystycznej oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. nr 110 z 2010 r.).
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18.09.2009 r. w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzania badań technicznych pojazdów oraz wzorów dokumentów stosowanych przy tych badaniach (Dz. U. nr 155 z 2009 r.).
- Rozporządzenie Rady Ministrów z 16.07.2002 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu (Dz. U. nr 120 z 2002 r., z późn. zm.).
- Ustawa z dnia 20.06.1997 r. „Prawo o ruchu drogowym” (tekst jednolity Dz. U. nr 108 z 2005 r., z późn. zm.).
- Ustawa z dnia 22.05.2009 r. o zmianie ustawy „Prawo o ruchu drogowym” oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 97 z 2009 r.).
Komentarze (0)