Pracownicy warsztatów samochodowych narażeni są na co dzień na różnego rodzaju niebezpieczeństwa związane z utratą zdrowia, a w skrajnych przypadkach nawet i życia.

Zagrożenia tego typu obejmują ogół wszelkich czynników niebezpiecznych, szkodliwych lub uciążliwych dla zdrowia, na które narażony jest pracownik warsztatu w trakcie wykonywania swoich codziennych obowiązków zawodowych. Czynniki szkodliwe i uciążliwe dla pracowników powodują rozmaite schorzenia w ich organizmach. Rozróżniamy pośród nich czynniki: fizyczne, chemiczne i psychofizyczne. Wszelkiego rodzaju czynniki wpływające na stwarzanie sytuacji niebezpiecznych w trakcie pracy mogą być z kolei przy niekorzystnym zbiegu okoliczności powodem wypadku. Powodem wypadków w trakcie wykonywania pracy w warsztatach blacharsko-lakierniczych mogą być ogólnie następujące czynniki:
- niewłaściwe użytkowanie oraz eksploatacja niesprawnych maszyn, urządzeń i narzędzi,
- zachowanie pracownika w trakcie pracy odbiegające od zasad BHP,
- niewłaściwe postępowanie z materiałami łatwopalnymi i wybuchowymi oraz urządzeniami elektrycznymi.

Pracownicy warsztatów samochodowych narażeni są na różnego rodzaju niebezpieczeństwa uzależnione od profilu działalności i zakresu wykonywanych usług. Specyfika prowadzonych w warsztatach prac niesie ze sobą ryzyko związane z wykonywaniem charakterystycznych dla danego serwisu czynności. Niestety, ze względu na istniejącą na rynku usług motoryzacyjnych silną konkurencję i ciągły pośpiech właściciele warsztatów nie zawsze dbają o sprawy związane z zapewnieniem wszelkich dostępnych środków gwarantujących zatrudnionym pracownikom odpowiednich, a zarazem w pełni bezpiecznych warunków pracy. Tymczasem zgodnie z obowiązującymi przepisami to właśnie on – pracodawca – ponosi pełną odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w prowadzonym przez niego zakładzie.
Zakres obowiązujących przepisów prawnych w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w warsztacie samochodowym jest dosyć szeroki i dotyczy zagrożeń wynikających z samych obiektów warsztatowych, poszczególnych pomieszczeń pracy, używanych maszyn, urządzeń i narzędzi, procesów pracy (zwłaszcza tych szkodliwych i niebezpiecznych, organizacji pracy oraz zagrożeń wynikających z właściwości psychofizycznych pracowników i ich stanu zdrowia).
Jedną ze specjalizacji usług motoryzacyjnych, wymagających szczególnego podejścia do spraw wiązanych z bezpieczeństwem i higieną pracy są naprawy blacharsko-lakiernicze. Podstawowe sprawy związane z BHP w warsztacie tego typu dotyczą zagwarantowania pracownikom odpowiedniego oświetlenia oraz wentylacji samych stanowisk roboczych i całych pomieszczeń warsztatowych. Oświetlenie pomieszczeń warsztatowych ma bardzo istotny wpływ zarówno na bezpieczeństwo pracy pracowników, jak również na wydajność pracy. W warsztatach blacharsko-lakierniczych stosowane jest oświetlenie naturalne (dzienne), które jest zdecydowanie korzystniejsze, lecz i tak wspomagane jest dodatkowym oświetleniem sztucznym (elektrycznym).
Równie ważnym czynnikiem w zakresie bezpiecznych i korzystnych dla zdrowia pracowników warunków pracy w warsztacie blacharsko-lakierniczym jest odpowiednia wentylacja pomieszczeń polegająca na wymianie powietrza z otoczeniem w celu usunięcia powietrza zużytego i zanieczyszczonego oraz wprowadzenia świeżego powietrza zewnętrznego, gwarantująca należytą krotność wymiany powietrza w ciągu godziny, odpowiadającą kubaturze pomieszczeń. Realizowana jest ona w warsztatach blacharsko-lakierniczych poprzez system wentylacji naturalnej i wymuszonej (mechanicznej). Wentylacja naturalna powstaje na skutek sił wyporu termicznego oraz sił naporu wiatru. Wentylacja mechaniczna jest wynikiem działania urządzeń mechanicznych, wprowadzających powietrze w ruch. W pomieszczeniach warsztatu blacharsko- -lakierniczego stosowana jest zarówno mechaniczna wentylacja ogólna, powodująca wymianę powietrza w całym pomieszczeniu oraz wentylacja miejscowa, powodująca wymianę powietrza wyłącznie w określonej przestrzeni pomieszczenia, w obrębie stanowiska pracy lub urządzenia technologicznego. Rozróżnia się mechaniczną wentylację wywiewną (podciśnieniową), nawiewną (nadciśnieniową) oraz mieszaną.

Ze względu na charakter prowadzonych w warsztacie blacharsko-lakierniczym prac, wykorzystywanych narzędzi, materiałów i urządzeń występuje wyjątkowo wiele zagrożeń dla zdrowia pracowników. Zaliczyć do nich trzeba:
- uderzenie, przecięcie,
- poparzenie,
- szkodliwe dymy spawalnicze (chemiczne i pyłowe),
- uszkodzenie wzroku i skóry na skutek działania promieniowania nadfioletowego i podczerwonego,
- zagrożenie pożarem, a nawet wybuchem,
- zagrożenie porażeniem prądem elektrycznym przy spawaniu i zgrzewaniu.

Ze względu na zakres wykonywanych prac związanych z cięciem blach oraz spawaniem i wynikającą z tego powodu koniecznością eksploatowania zbiorników ciśnieniowych (butli tlenowych i acetylenowych) oraz szlifowania powłok lakierniczych pomieszczenie blacharni powinno być oddzielone od innych pomieszczeń budynku i być wyposażone w wyciągi spalin, gazów i pyłów powstających podczas szlifowania i spawania. Butle z gazami technicznymi muszą być tak umiejscowione, aby odległość od nich źródeł ciepła z otwartym płomieniem wynosiła co najmniej 10 m oraz 1 m od źródeł ciepła bez otwartego ognia.
Pracownicy warsztatów blacharsko-lakierniczych posługujący się sprzętem spawalniczym powinni posiadać odpowiednie uprawnienia i muszą być wyposażeni w odpowiednie do wykonywania tych czynności środki ochrony osobistej (okulary, fartuchy ochronne, rękawice i obuwie). Należy stosować również szczegółowe wytyczne zgodne z obowiązującymi przepisami, dotyczące posługiwania się sprzętem spawalniczym, a zwłaszcza butlami z gazami technicznymi.
W trakcie napraw elementów poszycia nadwozia, wymagających ich usunięcia (rozdzielenia), wykorzystywane są szlifierki kątowe i frezarki, przy obsłudze których należy zachować specjalne środki bezpieczeństwa oraz środki ochrony osobistej (okulary ochronne, osłony oddzielające miejsce pracy od reszty warsztatu oraz urządzenia odsysające). W pomieszczeniach blacharsko-lakierniczych zagwarantowany musi być swobodny dostęp do sprzętu gaśniczego.
Warsztaty blacharsko-lakiernicze są przeważnie kompleksami obejmującymi zarówno obiekty blacharskie oraz lakiernie. Ze względów bezpieczeństwa usytuowanie w bliskim sąsiedztwie pomieszczeń, w których występuje podwyższone stężenie substancji łatwopalnych, a nawet wybuchowych (lakierów i rozpuszczalników), czyli lakierni ze strefami warsztatu, w których wykonywane są typowe prace blacharskie (szlifowanie, cięcie elementów nadwozia), a także zabiegi termiczne obróbki nadwozia (spawanie, zgrzewanie), wiąże się ze sporym ryzykiem pożaru.
Kolejnym zagrożeniem jest użytkowanie urządzeń elektrycznych (szlifierek i agregatów spawalniczych oraz zgrzewarek) w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności. Niestety, ze względów technologicznych i ekonomicznych połączenie obu tych stref roboczych jest po prostu konieczne, dlatego też przestrzeganie zasad bezpieczeństwa w trakcie wykonywania tego typu prac jest konieczne. Bezpieczne funkcjonowanie części blacharskiej i lakierniczej w jednym obiekcie technologicznym wymaga starannego oddzielenia kabiny lakierniczej od pozostałych pomieszczeń roboczych w celu wyeliminowania zagrożeń pożarem lub wybuchu wynikających z podwyższonego stężenia par substancji łatwopalnych, zawartych w materiałach lakierniczych, przy jednoczesnym wykonywaniu prac szlifierskich i spawalniczych, przy których występuje intensywne iskrzenie.
Urządzenia sterujące kabiny lakierniczej muszą posiadać taką konstrukcję, która uniemożliwia powstanie iskry. Wszystkie wyłączniki muszą być umieszczone na zewnątrz kabiny. Urządzenia elektryczne w osprzęcie kabiny lakierniczej posiadać muszą atesty przeciwwybuchowe. Lakiery i rozpuszczalniki muszą być umieszczone w obiekcie lakierni w wydzielonym pomieszczeniu z zachowaniem zasady, że zapas znajdujących się w nim produktów nie może przekraczać dziennego zużycia. W pomieszczeniach lakierni zapewniony musi być również swobodny dostęp do sprzętu gaśniczego (gaśnic płynowych lub pianowych).
W sytuacji, gdy w pomieszczeniu lakierni użytkowane są urządzenia pracujące pod napięciem, muszą być one wyposażone w gaśnice proszkowe. Konieczne jest również wyposażenie pomieszczeń w instrukcje przeciwpożarowe i zapewnienie środków do udzielenia ewentualnej pierwszej pomocy.
Istotnym zagrożeniem dla zdrowia pracowników w warsztatach blacharsko-lakierniczych jest znaczna uciążliwość spowodowana wysokim natężeniem hałasu wynikającym z użytkowania instalacji sprężonego powietrza. W przypadku lakierni szkodliwe oddziaływanie na zdrowie pracowników mają lakiery i rozpuszczalniki, i to zarówno poprzez wdychanie oparów, jak i przez bezpośredni kontakt przez skórę. Konieczne jest więc korzystanie z indywidualnych środków ochrony w postaci rękawic, obuwia i ubrań roboczych. Bardzo istotne jest właściwe zabezpieczenie dróg oddechowych przed wdychaniem oparów lakierów i rozpuszczalników. Wykorzystywane są w tym celu maski jednorazowego użytku oraz wielokrotnego użytku z filtrami wymiennymi.

mgr Andrzej Kowalewski