W 2008 roku ACEA (Zrzeszenie Europejskich Producentów Samochodów) ogłosiła nowe wymogi odnośnie jakości olejów silnikowych z grup A/B/C oraz E. Zmiany te są na tyle istotne, iż postanowiono wprowadzić je dwuetapowo z zachowaniem 2- i 3-letniego okresu na przygotowanie formulacji olejowych. Pierwsza część nowych wymagań będzie obowiązywała od drugiego kwartału 2010 roku i będzie dotyczyła olejów mineralnych i półsyntetycznych w lepkościach od 10W-30 do 20W-50. Druga część będzie dotyczyła olejów syntetycznych w pozostałych lepkościach i wymagania te będą obowiązywały od 2011 roku. Dlatego najpierw skupmy się nad tym, co obecnie się zmienia, czyli zmiany w olejach mineralnych i półsyntetycznych.

ACEA 2008 wnosi znaczące różnice w samych wymaganiach fizykochemicznych oraz wymaganiach bardziej rygorystycznych testów silnikowych. Do tej pory testy silnikowe prowadzone były m.in. na silniku Mercedes-Benz OM602A, który swoje lata świetności miał pod koniec lat 80. i w latach 90. Obecnie, chcąc podwyższyć wymagania, wycofano z testów ten silnik i zastosowano znacznie nowocześniejszą jednostkę Mercedes-Benz, mianowicie model OM646LA. Silnik ten jest znany z wielu aut. Jest to jednostka 2.2 CDI wyposażona w turbosprężarkę, intercooler i nowoczesny system wtrysku paliwa. Test ten kładzie większy nacisk na dwie bardzo ważne składowe pracy w silniku. Składowe te podzielone są na utrzymanie czystości oraz na ochronę przeciwzużyciową. W silniku nie mogą tworzyć się osady wysoko i niskotemperaturowe, co przyczynia się m.in. do podwyższenia kultury pracy i ograniczenia konsumpcji paliwa. Limity zużycia newralgicznych części silnika są bardziej rygorystyczne, co wpływa na wydłużenie żywotności jednostek napędowych.

Po stronie parametrów fizykochemicznych również zmieniają się wymagania. Najważniejszą zmianą w wymaganiach jest określenie minimalnej całkowitej liczby zasadowej TBN (Total Base Number) dla olejów opisanych specyfikacją ACEA A1 do ACEA A5 oraz ACEA B1 do ACEA B5. Do niedawna oleje określane mianem „Low Saps” były zgodne ze specyfikacją ACEA C i ich TBN oscylował w okolicy 6 mgKOH/g. Obecnie ACEA 2008 wymaga TBN w olejach z grupy ACEA A oraz B na poziomie nie niższym niż 8 mgKOH/g. Powstaje w tym momencie konflikt wymagań i może dojść do rozdzielenia olejów ze specyfikacją ACEA A/B od specyfikacji ACEA C. Mając na uwadze fakt, że do wprowadzenia nowych wymagań dotyczących olejów syntetycznych pozostało niewiele czasu, inżynierowie i technolodzy firmy Castrol pracują obecnie nad olejami typu „Low Saps”, które miałyby TBN na poziomie większym niż 8 mgKOH/g. Jest to bardzo trudne wymaganie, które z samego założenia ACEA miało doprowadzić do rozdzielenia olejów dedykowanych do silników benzynowych i diesla bez filtrów cząstek stałych od silników, które są wyposażone w filtry cząstek stałych (DPF).

Czas, jaki upłynął od ogłoszenia wymagań, Castrol poświęcił na opracowanie całkowicie nowych formulacji. Obecnie Castrol posiada w ofercie oleje półsyntetyczne i mineralne, które spełniają najwyższe standardy ACEA 2008. Bardzo dużą zaletą tych olejów jest fakt, że spełniają one wyższe normy niż dotychczas, np. oleje Castrol Magnatec 10W-40, Castrol Magnatec 15W-40 oraz GTX High Mileage 15W-40 dotychczas spełniały ACEA A3/B3, a w nowych formulacjach jest już ACEA A3/B4. Niewątpliwie przełoży się to na wyższe zabezpieczenie przeciwzużyciowe i wyższą czystość silników, które dzięki temu będą pracowały sprawniej i dłużej. Wraz z podniesieniem jakości olejów pojawią się też nowe dopuszczenia producenckie, np. VW 501.01, którego dotychczas nie było.

Paweł Mastalerek
Dział Techniczny
Castrol Polska Sp. z o.o.