Jak postępować w przypadku, gdy klient posiadający na przykład pięć ciężarówek chce się oddać pod opiekę serwisu, aby uniknąć BDO? Czy wystarczy, że wypiszę klientowi na fakturze, że zabrałem odpad? Czy mogę być takim "pośrednikiem"? - z takim pytaniem zwrócił się do nas jeden z Czytelników.

---

Czy wpis do BDO dla wytwórcy odpadów jest zawsze konieczny? Czy jest możliwe, że klient którego obsługujemy posiadający flotę samochodów może oddać się pod opiekę naszego serwisu i uniknąć wpisu do BDO?

Autorem porady, specjalnie dla czytelników portalu warsztat.pl, jest radca prawny Agnieszka Książkiewicz, członek Stowarzyszenia Prawników Rynku Motoryzacyjnego oraz partner w kancelarii Książkiewicz Muchowicz Kancelaria Radców Prawnych spółka partnerska, która świadczy kompleksową pomoc prawną przedsiębiorcom z branży motoryzacyjnej.

Wytwórca odpadów

Przepisy ustawy o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 r. (tj. z dnia 15 marca 2019 r., Dz. U. z 2019 r., poz. 701) nakładają na wytwórców odpadów szereg obowiązków, w tym m.in. obowiązek wpisu do rejestru bazy danych odpadowych (rejestr BDO). Obowiązek ten dotyczy m.in. wytwórców odpadów obowiązanych do prowadzenia ewidencji odpadów, z wyłączeniem posiadaczy odpadów wymienionych w art. 51 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy.

W rozumieniu ustawy wytwórcą odpadów jest:

- każdy, którego działalność lub bytowanie powoduje powstawanie odpadów (pierwotny wytwórca odpadów),

- każdy, kto przeprowadza wstępną obróbkę, mieszanie lub inne działania powodujące zmianę charakteru lub składu tych odpadów;

- podmiot, który świadczy usługi w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw w zakresie odpadów powstających w wyniku świadczenia tych usług, chyba że umowa o świadczenie usługi stanowi inaczej.

Jeżeli więc firma X (pierwotny wytwórca odpadów) podpisze z odpowiednim podmiotem Y umowę na świadczenie usług np. w zakresie sprzątania bądź naprawy, wówczas to podmiot Y będzie w świetle prawa traktowany jako wytwórca odpadów, które powstały w wyniku świadczenia tych usług. Ważna jest przy tym treść podpisywanej umowy. Jeżeli bowiem umowa będzie zawierała postanowienia, że wytwórcą odpadów jest nadal firma X, a nie podmiot wykonujący usługi, wówczas wytwórcą odpadów w istocie będzie nadal firma X. Co za tym idzie wszystkie obowiązki wytwórcy odpadów nadal będą spoczywać na firmie X. Aby więc dana firma nie została uznana za wytwórcę odpadów, a co za tym idzie, aby nie musiała rejestrować się w rejestrze BDO, powinna zawrzeć stosowną umowę z podmiotem świadczącym usługi w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw. Takim podmiotem świadczącym usługi napraw może być warsztat. Ponadto należy pamiętać, iż umowa ta nie może zawierać postanowień, że wytwórcą odpadów będzie firma X. Co ważne, w takiej sytuacji warsztat zostanie w świetle prawa uznany za wytwórcę odpadów tylko w odniesieniu do odpadów, które powstaną w związku ze świadczonymi przez warsztat usługami.

Jeżeli firma X jest firmą transportową, to wykonując usługi transportowe nie generuje ona odpadów, ale np. już obsługa techniczna tej firmy może generować odpady takie jak oleje, czy filtry. Jeżeli te czynności związane z wymianą olejów czy filtrów wykonuje warsztat, wówczas to on będzie wytwórcą odpadów, chyba że umowa wyraźnie będzie stanowiła inaczej.

Posiadacz odpadów

Oprócz pojęcia wytwórcy odpadów i obowiązków z tym związanych przepisy ustawy wprowadzają także pojęcie posiadacza odpadów. Posiadaczem odpadów jest wytwórca odpadów lub osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej będące w posiadaniu odpadów (domniemywa się, że władający powierzchnią ziemi jest posiadaczem odpadów znajdujących się na nieruchomości).

Pojęcie posiadacza odpadów jest więc szersze niż pojęcie wytwórcy odpadów. Na posiadacza odpadów ustawa nakłada również szereg obowiązków. Inne obowiązki ma więc wytwórca odpadów, a inne posiadacz. Do obowiązków posiadacza będzie należało gospodarowanie odpadami. Pierwotnie ten obowiązek obciąża wytwórcę odpadów, ale także każdego kolejnego posiadacza odpadów. Wytwórca odpadów bądź kolejny posiadacz odpadów mogą jednak zlecić gospodarowanie odpadami innym podmiotom. Przepisy wyraźnie wskazują jakie to mogą być podmioty (chodzi bowiem wyłącznie o podmioty, które posiadają stosowne zezwolenia, koncesje, pozwolenia, bądź decyzje wskazane w art. 27 ust. 2 pkt. 1 i 2 ustawy bądź są wpisane do rejestru w odpowiednim zakresie zgodnie z art. 27 ust. 3 ustawy). Jeżeli więc posiadacz odpadów przekazał je podmiotowi, który nie posiada stosownej decyzji bądź wpisu do rejestru, odpowiedzialność za gospodarowanie odpadami nie przenosi się, lecz pozostaje przy przekazującym – dopóki odpad nie trafi do uprawnionego podmiotu.