Wielu lakierników, szczególnie tych pracujących poza autoryzowanymi serwisami, marginalizuje jakość powietrza w swoich instalacjach. Dodatkowo większość takich instalacji opartych jest na produkcji sprężonego powietrza z kompresorów tłokowych. Dostępność i cena plasują je w czołówce urządzeń, za pomocą których możemy zasilać niemal wszystkie urządzenia w warsztacie lakierniczym, poczynając od pistoletów lakierniczych i szlifierek pneumatycznych, a na akcesoriach do ochrony dróg oddechowych kończąc.

Niestety kompresory oparte na tłoku, z uwagi na swoją budowę, wprowadzają do naszej instalacji sprężonego powietrza cząstki stałe, śladowe ilości oleju, a gdy dodamy do tego kondensat występujący w zbiorniku i przewodach, mamy cały wachlarz czynników, które mogą wpłynąć na finalną pracę lakierniczą.
Przy obecnych cenach energii elektrycznej, gazu czy oleju opałowego oraz kosztach wytworzenia sprężonego powietrza powinniśmy postarać się zminimalizować ryzyko wystąpienia wtrąceń i wad lakierniczych podczas naszych prac. Każda poprawka zmniejsza zysk z wykonanego zlecenia, co jest zdecydowanie niepożądane. W związku z tym powinniśmy zastanowić się, jakie są metody na zabezpieczenie się przed takimi sytuacjami.
Idąc po linii mniejszego oporu, w pierwszej kolejności spróbujmy wyeliminować wady, na które wpływu nie ma czynnik ludzki. Każdy lakiernik dobrze wie, że w rozpylaczu pistoletu lakierniczego następuje atomizacja – mieszanie powietrza z materiałem. Gdy pędnik (powietrze) jest zanieczyszczony, istnieje duża szansa na transfer tych zanieczyszczeń wraz z materiałem na lakierowany detal. O ile usunięcie pojedynczego wtrącenia nie jest problemem, o tyle w przypadku zanieczyszczenia olejem lub wodą, gdy na detalu pojawią się  „oczka” lub „kratery”, naprawa tego generuje poważne problemy, koszty i istotnie wydłuża czas potrzebny na jej wykonanie.
Z pomocą w takich sytuacjach przychodzą systemy oczyszczania powietrza. Jednym z polecanych przez nas jest system filtrów niemieckiego producenta narzędzi i akcesoriów lakierniczych marki SATA. Modułowy system filtrów SATA series 500 pozwala na dopasowanie do potrzeb każdej lakierni. Niezależnie od tego, jakie urządzenia mamy zamontowane w instalacji powietrza, możemy wybierać spośród trzech modułów filtra.

Pierwszym, podstawowym typem filtra jest, jak potocznie go nazywamy, odwadniacz/odolejacz, czyli separator cyklonowy, który dosłownie odwirowuje z przechodzącego przez niego powietrza cząstki cieczy i cząstki stałe o wielkości powyżej 5 µm. Udoskonalenie wkładu tego modułu w stosunku do filtrów serii 400 zwiększyło przepływ powietrza i jego stabilność, dzięki czemu zminimalizowane zostały spadki generowane przez poprzednie linie separatorów. Dzięki temu wykonujemy pierwszy krok do czystego powietrza, najbardziej szkodliwe dla efektu końcowego czynniki zostały wyeliminowane, a nadal jesteśmy w stanie utrzymać przepływ na poziomie 3800 Nl/min przy ciśnieniu 6 barów. Brzmi imponująco? Na pewno, a dodatkowo zapewnia bezproblemową pracę kilku urządzeń w tym samym czasie (również pistoletów HVLP).

Przechodząc dalej, po wstępnej filtracji powinniśmy oczyścić powietrze z cząstek stałych. Jest to drugi krok, który pozwala na usunięcie zanieczyszczeń większych niż 0,01 µm, przy czym producent deklaruje skuteczność takiego oczyszczania na poziomie 99,998%. Powietrze po przejściu przez drugi stopień filtrowania jest wolne od zanieczyszczeń, które mogą zostać zauważone na aplikowanej powłoce.
Z naszego doświadczenia wynika, że te dwa kroki są niezbędne, jeżeli chcemy, aby nasze prace były nieskazitelne. Ma to szczególne znaczenie, gdy dokonujemy napraw samochodów klasy premium, showcarów lub restaurujemy oldtimery. Należy również zaznaczyć, że pierwsze dwa moduły filtra mogą pracować w skrajnie wysokich temperaturach, a ich skuteczność nie spada nawet przy temperaturze otoczenia sięgającej 120°C, co umożliwia zastosowanie również wewnątrz kabin lakierniczych.
Ostatnim krokiem w oczyszczaniu powietrza jest moduł z filtrem węglowym. Ten stopień filtracji jest według nas opcjonalny, jeżeli nie korzystamy ze środków ochrony osobistej, takich jak maski zasilane powietrzem z instalacji. Jeżeli nasza praca wymaga spędzania kilku godzin w kabinie lakierniczej, powinniśmy szczególnie zadbać o drogi oddechowe. Najlepszym rozwiązaniem są maski typu SATA Air Vision 5000 lub SATA Air Star C, a kluczowa w ich przypadku jest jakość powietrza, jakie sobie dostarczamy, a ta zależy w dużej mierze od posiadania lub nie filtra węglowego. Filtr węglowy oczyszcza powietrze z zanieczyszczeń biologicznych, groźnych dla naszych płuc patogenów, cząstek mniejszych niż 0,01 µm, usuwa przykre zapachy, które są przechwytywane przez powietrze przechodzące przez kompresor i podczas transferu przewodami instalacji. Przy czym należy jeszcze raz wyraźnie zaznaczyć, że obecność filtra węglowego nie ma istotnego wpływu na jakość wykonywanych powłok lakierniczych.
Oferowane przez nas filtry SATA serii 500 mają też zastosowanie poza kabiną lakierniczą, w strefie przygotowawczej. Oczyszczone powietrze pozwala na dłuższą eksploatację urządzeń pneumatycznych, ponieważ niweluje zużycie części, takich jak napędy szlifierek. Drobinki, które wyłapuje filtr, podawane pod ciśnieniem działają jak papier ścierny, skracając ich żywotność.

W gamie filtrów SATA serii 500 mamy 3 podstawowe wersje filtra, odpowiadające kolejnym krokom w oczyszczaniu powietrza:

• filtr o numerze 524 odpowiada oczyszczaniu pierwszego stopnia, za pomocą separatora cyklonowego,
• filtr 544 jest połączeniem separatora cyklonowego i filtra cząstek stałych,
• filtr 584 jest najbardziej zaawansowaną wersją, która poza separatorem i filtrem cząstek stałych ma również filtr węglowy.

Warto również wspomnieć, że wszystkie filtry serii 500 są modułowe. Oznacza to, że wraz ze wzrostem potrzeb możemy rozbudowywać je o kolejne stopnie filtracji. Zacząć możemy od separatora, rozbudowując go kolejno o filtr cząsteczek stałych i filtr węglowy. Zalecamy, aby trzymać się kolejności i nie pomijać poszczególnych stopni, ponieważ może to wpływać negatywnie na żywotność wkładów, szczególnie w przypadku gdybyśmy podali zaolejone powietrze na filtr węglowy. Dodatkowo możliwe jest dopasowanie filtra do ergonomii stanowiska pracy, ponieważ moduły możemy zamieniać stronami – przekładając je na prawą lub lewą stronę od reduktora, przy zachowaniu kolejności kroków filtracji, tj. wejście -> separator cyklonowy -> filtr cząsteczek stałych -> filtr węglowy -> reduktor z wyjściem.

Każdy filtr możemy zamontować na stałe, w wyznaczonym miejscu, dostępne są też wersje mobilne – na stelażu lub w walizce na kołach.

Po zakupie filtra jedyną rzeczą, o której należy pamiętać, są interwały wymiany poszczególnych wkładów. Poprzednie generacje miały żywotność na poziomie 6 miesięcy dla pierwszych dwóch kroków i 3 miesięcy dla filtra węglowego. Obecnie dzięki poprawieniu budowy wkładów oraz zastosowaniu najnowszych technologii producent wyrównał interwał wymiany dla wszystkich kroków filtracji do 6 miesięcy. SATA zaopatrzyła obudowę w specjalny timer, który poinformuje nas o zbliżającym się interwale wymiany wkładów. Do każdego zakupionego wkładu dołączany jest dokładnie taki sam timer.

Każdemu pozostawiamy pod rozwagę, czy warto przeprowadzić taką inwestycję w swojej lakierni. Po przeliczeniu kosztów i czasu, jakie tracimy na poprawki i usuwanie wad lakierniczych spowodowanych jakością powietrza, okaże się, że zainstalowanie filtra zwróci się dużo szybciej, niż nam się wydaje. Pamiętajmy, że szybujące w górę ceny materiałów i energii mogą pochłonąć sporą część naszego zysku, a jednorazowa inwestycja w filtr SATA pozwoli na wiele lat spokojnej pracy i podniesienie jakości wykonywanych przez nas usług.

Mateusz Jankiewicz
Techniki Systemów Aplikacyjnych sp. z o.o.

tesa.net.pl

Artykuł pochodzi z archiwum Nowoczesnego Warsztatu