Kiedy kilka miesięcy temu informowaliśmy o dużych zakupach testerów diagnostycznych Inspekcji Transportu Drogowego, wielu naszych czytelników zwracało uwagę na aspekt umiejętności funkcjonariuszy, które są niezbędne dla właściwego i bezpiecznego użytkowania tych urządzeń.

Pojawiły się pytania - kto i jak szkoli w tym zakresie inspektorów? Kto weryfikuje wiedzę? Jakie zapisy prawne zezwalają na podłączenie się do OBD? Wreszcie, czy kierowca ma prawo odmówić takiej kontroli uzasadniając to obawą o stan techniczny auta?

Przesłaliśmy te pytania do Moniki Niżniak, rzecznika prasowego Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego. Odpowiedzi udziela Adam Polej, z-ca Naczelnika Wydziału Komunikacji Główny Inspektorat Transportu Drogowego

Czy będzie w stanie Pani podać podstawę prawną, wg której inspektorzy mogą dokonywać takich kontroli?

Prawo do kontroli ruchu drogowego, w tym również kontroli stanu technicznego wynika z art. 129a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2020 r. poz. 110 z późn. zm.). Dodatkowo rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 5 listopada 2019 r. w sprawie kontroli ruchu drogowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 2141) wskazuje uprawnionych do przeprowadzania oraz organizację, szczegółowe warunki i sposób wykonywania kontroli ruchu drogowego. W § 1 ust. 2 pkt ww. rozporządzenia jako kontrolujący są wskazani m.in. inspektorzy Inspekcji Transportu Drogowego. Natomiast w § 6 ust. 1 pkt 4 rozporządzenie to wskazuje, że podczas wstępnej drogowej kontroli technicznej kontrolujący: może dokonać sprawdzenia stanu technicznego za pomocą właściwych metod, w tym z użyciem przyrządu kontrolno-pomiarowego będącego w jego dyspozycji, służącego ocenie konieczności poddania pojazdu szczegółowej kontroli technicznej lub zobowiązania do niezwłocznego usunięcia usterek.

Zgodnie z treścią art. 72 pkt 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz.U. z 2019 r. poz. 2140 z późn. zm.) kontrolowany jest obowiązany umożliwić inspektorowi dokonanie czynności kontrolnych, a w szczególności: udostępnić pojazd (…).

Pytanie wynika stąd, że podczas diagnostyki - oczywiście przy skrajnie niefachowej pracy operatora lub źle skonfigurowanym sprzęcie - może dojść do spowodowania awarii w różnych systemach. W jaki sposób inspektorzy są przygotowywani do odczytu i analizy danych z testera?

Wszyscy inspektorzy transportu drogowego mają ukończony kurs specjalistyczny – dla służby kontroli transportu drogowego. Kurs specjalistyczny jest realizowany zgodnie z programem ramowym określonym w załączniku nr 2 do Rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 31 lipca 2012 r. w sprawie programów kursów specjalistycznych oraz kursów uzupełniających i przeprowadzania egzaminów kwalifikacyjnych (Dz.U. z 2019 r. poz. 2306). Zgodnie z § 25 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 5 listopada 2019 r. w sprawie kontroli ruchu drogowego - szkolenia osób upoważnionych do kontroli oraz okresowe przeszkolenia uzupełniające przeprowadzone na podstawie dotychczasowych przepisów uważa się za spełniające wymagania określone w ww. rozporządzeniu. Oprócz tego znaczna część inspektorów Inspekcji Transportu Drogowego posiada także uprawnienia diagnosty.

Zestawy kontrolne, którymi dysponuje Inspekcja (będące również częścią specjalistycznego wyposażenia 64 samochodów typu furgon) zostały zakupione dzięki projektowi "Wzmocnienie potencjału Inspekcji Transportu Drogowego”, który jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko 2014 – 2020. Celem projektu jest poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego poprzez zwiększenie efektywności działań kontrolnych Inspekcji Transportu Drogowego. Przy zakupie zestawów kontrolnych zostało przewidziane szkolenie dla kilkudziesięciu inspektorów, które w 2018 r. przygotował dostawca, a przeprowadzili przedstawiciele producenta. Kolejna grupa inspektorów była przeszkolona w roku 2019, podczas kursu zorganizowanego przez GITD.

Czytaj także:
Diagnostyka i badania techniczne na drodze. ITD się zbroi
Testery diagnostyczne, dymomierze, wagi, sonometry - nowy sprzęt w ITD