Nowoczesne silniki samochodowe mają wysokie wymagania pod względem środków smarowania. Wynika to z wielu czynników technicznych i norm, które spełnić muszą te silniki. Oleje silnikowe, aby spełnić te wymagania, muszą być nie tylko wysokiej jakości, ale również muszą mieć precyzyjnie ustalone parametry i spełniać szereg specyfikacji.

Podstawowym parametrem charakteryzującym olej silnikowy jest jego lepkość. Jeszcze niedawno klasa lepkości była podstawowym kryterium doboru oleju. Obecnie jest to jednak jedynie jeden z parametrów, co nie umniejsza jego znaczenia. Kluczowego znaczenia odpowiednio dobranej klasy lepkości możemy doświadczyć podczas rozruchu zimnego silnika w niskich temperaturach. W tym momencie im niższa klasa lepkości, tym lepiej. Niska lepkość sprzyja także niskiemu zużyciu paliwa. Pamiętać jednak należy, że olej ma za zadanie odpowiednio rozdzielić trwałym filmem smarnym współpracujące części silnika i dlatego lepkość nie może być zbyt niska. Producenci silników już na etapie ich projektowania ustalają potrzebną lepkość, ustalając ciśnienie oleju, parametry pompy oleju oraz pasowania na panewkach itd. Wśród nowoczesnych olejów o niskiej lepkości (obecnie coraz popularniejsze ze względu na paliwooszczędność), np. klasy SAE 5W-30, najczęściej występują syntetyki, gdyż dzięki długim łańcuchom cząsteczek tworzą trwały film smarny.
Poza lepkością oleje silnikowe klasyfikowane są pod kątem jakości oraz składu. Najbardziej znana specyfikacja API wyznacza klasy jakościowe osobno dla olejów do silników benzynowych (S...) i osobno do wysokoprężnych (C...). Druga literka w oznaczeniu informuje o poziomie jakości i im dalsza litera w alfabecie, tym wyższa jakość. Obecnie najwyższe klasy to SN i CJ-4. Standardy wyznaczane przez API (American Petroleum Institute) coraz mniej przystawały do warunków europejskich z powodu różnic w wymaganiach dotyczących czystości spalin, dlatego stowarzyszenie europejskich producentów samochodów ustanowiło własną klasyfikację ACEA. Obecnie wzrasta znaczenie tej klasyfikacji z powodu coraz bardziej zaawansowanych systemów oczyszczania spalin i wymagań stawianych olejom pod ich kątem. Wzrost ich znaczenia wynika przede wszystkim z niebezpieczeństwa uszkodzenia niektórych podzespołów (np. filtrów DPF) poprzez stosowanie nieodpowiedniego oleju.

Jeśli więc olejom silnikowym stawia się tak wysokie wymagania, to czy warto stosować dodatkowo osobno sprzedawane dodatki do olejów wzmacniające niektóre własności. Nowoczesne, „fabryczne” pakiety dodatków same zapewniają odpowiednie własności oleju i nie jest konieczne dokupywanie dostępnych na rynku, osobno sprzedawanych dodatków do oleju. Mam na myśli markowe oleje wysokiej jakości, jak np. produkowane przez firmę Fuchs. Czasem może to być wręcz szkodliwe, gdyż dodatki stosowane podczas produkcji oleju oraz te dodatkowo dokupione mogą się wzajemnie dezaktywować, powodować wytrącanie się osadów, a także zwiększyć ilość popiołów i zatkać filtr cząstek stałych DPF. Bardzo pozytywną rolę mają za to do odegrania dodatki do paliw, takie jak produkowane przez Fuchsa Maintain Gasoline Plus lub Maintain Winterfit. Dodatek do benzyny przeczyści dysze wtryskiwaczy, poprawiając rozpylenie, a co za tym idzie – spalanie mieszanki paliwowo-powietrznej, natomiast Maintain Winterfit zapobiega wytrącaniu się w niskich temperaturach z oleju napędowego parafiny, co oczywiście ułatwia zimą uruchamianie silników wysokoprężnych.

Olej zastosowany w samochodowym silniku musi precyzyjnie spełniać wymagania producenta tego pojazdu, zarówno pod kątem klasy lepkości, jak i jakości. Warto również, aby miał dopuszczenie producenta pojazdu (w przypadku producentów posiadających normy fabryczne i procedury uzyskiwania dopuszczeń). Dopuszczenie, zwane czasem aprobatą lub potocznie „aprowalem” (z ang. approval), to wynik współpracy producenta oleju i producenta silnika potwierdzający spełnienie norm fabrycznych tego drugiego. Oleje produkowane przez Fuchs wyróżniają się licznymi dopuszczeniami, szeroka współpraca przejawia się także w stosowaniu ich na pierwsze zalanie na taśmie produkcyjnej samochodów.
W wyborze konkretnego produktu z oferty rynkowej mogą pomóc listy aplikacyjne oraz internetowe wyszukiwarki, które nie tylko sugerują, jaki olej zastosować, ale także informują, jaką jego ilość użytkownik będzie potrzebował na wymianę.

Bogdan Ptak
Fuchs Oil Corporation