Specyfika napraw powypadkowych pojazdów użytkowych wymusza na serwisie naprawczym zastosowanie odpowiedniej procedury. Dotyczy to zarówno napraw konstrukcji ramowych, które uległy kolizji drogowej, jak i tych, które odkształciły się podczas użytkowania. Problem odkształceń eksploatacyjnych nie dotyczy w zasadzie pojazdów z karoserią samonośną.

W procesie diagnozowania geometrii układu jezdnego pojazdu użytkowego konieczne jest zwrócenie uwagi na stan i geometrię ramy nośnej. Wstępne oględziny stanu technicznego ramy powinny być połączone z ogólną oceną układu zawieszenia pojazdu, którą musi poprzedzać pomiar geometrii układu jezdnego. Niektóre urządzenia do kontroli geometrii kół można zastosować również do sprawdzania kształtu ram pojazdów użytkowych. Standardowo są one wyposażone w osprzęt niezbędny do kontroli układu jezdnego, ale po odpowiednim doposażeniu możliwe jest także wykonywanie pomiarów kształtu ram. Wykonuje się zwykle trzy rodzaje pomiarów kształtu:
- pomiar prostoliniowości osi środkowej ramy,
- pomiar skręcenia ramy,
- pomiar skrzywienia diagonalnego.

W przypadku urządzenia Truck Line do kontroli prostoliniowości osi ramy stosuje się głowicę pomiarową, zacisk na koło, dwa liniały synchroniczne oraz dodatkowy liniał synchroniczny. Opcjonalnie możliwe jest użycie, zamiast dodatkowego liniału synchronicznego, regulowanego liniału bocznego.
Pomiar belek ramy nośnej pojazdu użytkowego może być wykonywany z użyciem dwóch kompletów liniałów synchronicznych oraz liniału bocznego.
Pomiar belek ramy nośnej pojazdu użytkowego może być także wykonywany przy zastosowaniu uchwytu głowicy z kompensatorem i mocowaniem magnetycznym oraz ekranów z mocowaniem magnetycznym. Pomiar jest możliwy w przypadku znacznego demontażu pojazdu lub gdy jest dobry dostęp do ramy.
Pomiar skręcenia ramy wykonywany jest za pomocą głowicy pomiarowej, uchwytu głowicy z kompensatorem z mocowaniem magnetycznym oraz minimum trzech ekranów pomiarowych z mocowaniem magnetycznym. W przypadku pomiaru ewentualnego skrzywienia diagonalnego stosuje się specjalny kątownik. Jest to wystarczające narzędzie do tego celu. Można zastosować zarówno gotowe rozwiązania oferowane przez producentów urządzeń diagnostycznych, jak i inne narzędzia.
Należy sprawdzić węzły mocowania konstrukcji ramy, a w szczególności połączenia poprzeczek z belkami wzdłużnymi. Dodatkowo specjalnym liniałem można sprawdzić ewentualne ugięcia poszczególnych stref ramy.
Pomiary ram pojazdów użytkowych przy zastosowaniu profesjonalnych narzędzi kontrolnych są słabo rozpowszechnione w serwisach samochodowych. Niewątpliwie wielu fachowców radzi sobie z tym problemem tzw. własnymi metodami. Często są one skuteczne, lecz nie najłatwiejsze i dochodzenie do właściwej oceny kształtu mierzonego pojazdu jest żmudne i uciążliwe. Warto więc zainwestować w odpowiednie oprzyrządowanie kontrolne, aby przyspieszyć proces diagnozowania oraz zwiększyć dokładność i skuteczność napraw.

Bogusław Raatz, raatz.pl
Fot. Herkules