Olej do manualnej skrzyni biegów (MTF) jest ważnym elementem przyczyniającym się do sprawnego działania przekładni. Odgrywa kluczową rolę w smarowaniu ruchomych części oraz minimalizowaniu tarcia i zużycia, zapewniając płynną i efektywną zmianę biegów. Jednak podobnie jak olej silnikowy, olej do manualnej skrzyni biegów degeneruje się z czasem, tracąc swoje pierwotne właściwości, a to może prowadzić do wielu problemów.
Gdzie stosuje się MTF i jakie zadania spełniają?
Oleje tego typu stosowane są m.in. w skrzyniach manualnych, dyferencjałach, skrzynkach rozdzielczych. Niektóre części przekładniowe skrzyń automatycznych wymagają również tego rodzaju oleju. Jego głównym zadaniem jest utworzenie filmu smarnego oddzielającego współpracujące powierzchnie, np. kół zębatych czy łożysk, warstwą o takiej grubości, by nie mogły się zetknąć ze sobą, zabezpieczając je w ten sposób przed tarciem suchym. Grubość i trwałość wytworzonego filmu zalezą od specyficznych właściwości oleju, między innymi od jego lepkości oraz od rodzajów użytych do jego produkcji baz. Podczas eksploatacji w skrzyni biegów występuje ścinanie oleju, co powoduje niszczenie modyfikatorów i tym samym spadek lepkości środka smarnego. Jest on szczególnie widoczny przy wysokich temperaturach oleju, co bezpośrednio wpływa na zmniejszenie grubości filmu smarnego, a więc i bezpieczeństwa pracy podzespołu, szczególnie przy wyższych obciążeniach. Oleje MTF pracują w bardzo wysokich temperaturach, nawet do 1500C, a po jej osiągnięciu procesy utleniania oleju wzrastają wykładniczo co każde 10 stopni.
Skutkami postępującego starzenia się tego typu oleju jest stopniowa utrata właściwości gwarantujących bezpieczną pracę skrzyni, między innymi przez powstawanie szkodliwych substancji i produktów karbonizacji. Degradację MTF można zauważyć, np. obserwując zmianę koloru oleju na coraz ciemniejszy, rosnącą ilość zanieczyszczeń w zawiesinie, a także wyczuwając specyficzny zapach spalenizny czy obecność drobinek metalu. Ważne są także zmiany lepkości – początkowo ulega ona zmniejszeniu aż do poziomów niegwarantujących bezpieczeństwa. Wraz ze wzrostem ilości zanieczyszczeń oraz pogorszeniem parametrów po wyczerpaniu dodatków następuje odwrócenie procesu. Przy utracie przez olej właściwości ochronnych następuje gwałtowny wzrost ilości zanieczyszczeń, a te z kolei szybko zwiększają jego lepkość. W takim przypadku zużyty MTF obecny w skrzyni manualnej nie jest zgodny z zaleceniami producenta i może doprowadzić do jej unieruchomienia. Również zjawiska nazywane scuffingiem oraz pittingiem mogą wystąpić przy wydłużonym interwale wymiany tego typu oleju.
Produkty Ravenol do manualnych skrzyń biegów
Marka Ravenol oferuje szeroką gamę specjalistycznych olejów do skrzyń manualnych zapewniających odpowiednią ochronę i trwałość.
Ravenol MTF-1 SAE 75W-85
– w pełni syntetyczny olej przekładniowy do skrzynek rozdzielczych, mechanizmów różnicowych i manualnych skrzyń biegów. Spełnia klasę jakości API GL-4 i API GL-5, a także wymagania specyfikacji m.in. MB 235.4 Opel/GM B0402071. Przykładowe zastosowanie: Mercedes Benz C-Class W205/V205/S205/, Opel Corsa D, Kia Cee’d JD.
Ravenol MTF-2 SAE 75W-80
– w pełni syntetyczny olej przekładniowy. Spełnia klasę jakości API GL-4 i API MT-1, neutralny dla materiałów uszczelniających. Spełnia wymagania specyfikacji m.in. Audi G052532, G055532 BMW 83 22 0 309 031 MTF LT-1. Przykładowe zastosowanie: BMW X1, Audi A6 4G, Audi Q6.
Ravenol MTF-3 SAE 75W
– w pełni syntetyczny olej przekładniowy do zastosowania w wysoko obciążonych przekładniach i skrzyniach biegów. Spełnia wymagania specyfikacji m.in. BMW 23 00 7 533 818 MTF LT-3, MB 235.10, VW G 009 317 A2. Przykładowe zastosowanie: VW Arteon, Audi A1, Hyundai i30.
W odpowiedzi na zapotrzebowanie rynku pojawił się także nowy olej Ravenol MTF-4 SAE 70W przeznaczony do skrzyń manualnych w pojazdach marek: Hyundai, Kia, VW, Audi, Seat, Škoda oraz do skrzyń dwusprzęgłowych do części przekładniowej Audi S-Tronic (0CK/0CJ/0DL/0DH). To wysokiej klasy, w pełni syntetyczny olej przekładniowy do specjalnych przekładni manualnych.
Interwały wymiany – dlaczego nie warto ich pomijać?
Różni producenci samochodów sugerują różne interwały wymian dla przekładni manualnych. Na przykład w modelu Audi Q7 z roku 2020 w instrukcji serwisowej pojazdu możemy znaleźć informację o konieczności kontroli poziomu i stanu oleju co 60 tys. km. Dopiero w przypadku stwierdzenia przez ASO potrzeby taki olej jest wymieniany. Kia Sorrento w przypadku łagodnej eksploatacji nie wymaga wymiany oleju (olej lifetime), natomiast w przypadku dynamicznej jazdy zakłada wymianę co 90 tys. km. Producent Volvo dla swojego samochodu Volvo S60 2.4 z 2001 roku zakłada wymianę oleju w skrzyni manualnej co 36 tys. km lub 3 lata, w zależności od tego, co nastąpi szybciej.
Jednak z doświadczenia wiemy, że dobrą praktyką jest wymiana oleju przed osiągnięciem maksymalnego interwalu w kilometrach a najlepiej nawet skrócenie go w przypadku dynamicznego użytkowania pojazdu. Jeżeli nie mamy pewności, jaki olej należy zastosować, warto spojrzeć w instrukcję serwisową samochodu. Jeśli nie mamy do niej dostępu, najlepszym rozwiązaniem jest skorzystanie z narzędzia doboru oleju dostępnego na naszej stronie https://www.ravenol.pl/dobierz-olej/ lub kontakt z działem technicznym.
Oddzielnym problemem jest mylna interpretacja zaleceń producentów samochodów, w których nie przewiduje się okresu wymiany oleju w skrzyni, co niestety utrwala wśród części kierowców pogląd o braku takiej konieczności. Brak wymogu wymiany oleju bierze się z założenia, że po okresie gwarancyjnym producent samochodu nie przewiduje jego wymiany.
Artykuł pochodzi z archiwum Nowoczesnego Warsztatu
Komentarze (0)