Hałas podczas hamowania zawsze był problemem dla kierowców. Wraz z rozwojem pojazdów elektrycznych i hybrydowych normy hałasu są niższe niż kiedykolwiek, a typowe dźwięki klocków hamulcowych stały się bardziej zauważalne. To, czy klocki hamulcowe wymagają wymiany, zależy od rodzaju dźwięku.

Jeżeli są to drgania o niskiej częstotliwości lub wibracje, najczęściej przyczyną są mikrodrgania jednego z elementów układu hamulcowego, np. tarczy. Średni hałas o częstotliwości w zakresie od 300 do 5000 Hz oznacza, że prawdopodobnie występują mikrodrgania tłoczka zacisku lub innej części w pobliżu koła pojazdu. Jednak w tym artykule dokładniej zajmiemy się hałasem o wysokiej częstotliwości, nazywanym piskiem.

Piszczące hamulce. Dźwięki 101
Pisk to hałas hamulców o częstotliwości wyższej niż 5 kHz. Istnieje szereg możliwych przyczyn, ale najczęstszą są drgania molekularne w obszarze materiału ciernego przy kontakcie z tarczą hamulcową. Współczesne hamulce wykorzystują żeliwną tarczę znajdującą się między dwoma klockami hamulcowymi wyłożonymi materiałem ciernym. W niektórych przypadkach po montażu tarcza, klocki oraz zacisk mogą zacząć wibrować w dokładnie taki sam sposób, jak drga struna skrzypiec po pociągnięciu po niej smyczkiem. Czy drgania o wysokiej częstotliwości są niebezpieczne w trakcie codziennej jazdy? Nie. Jednak mogą być uciążliwe dla użytkowników samochodu.
Po założeniu nowych klocków hamulcowych dopasowanie klocka do tarczy nie jest idealne. Prawidłowe dotarcie klocka hamulcowego i tarczy przed użyciem to najlepszy sposób na uniknięcie niepożądanych hałasów podczas hamowania. Proces dotarcia (czyli dopasowania materiału ciernego do powierzchni tarczy) można rozpocząć już w warsztacie i kontynuować podczas jazdy samochodem. Rozpocznijmy od kilku wskazówek dla mechanika, dotyczących docierania (beddingu).
 
Co wykonać w warsztacie?
Można wykonać kilka hamowań (zwykle około 20-30, w zakresie do 50 km/h), co rozpocznie proces docierania klocka i tarczy przed odebraniem samochodu przez klienta. Ważne, aby podczas pierwszych 10 hamowań temperatura nie przekroczyła 200°C. Między 10 a 20 hamowaniem ograniczenie temperatury wzrasta do 300°C, a począwszy od 20 hamowania nie powinna przekroczyć 350°C, aby prawidłowo dopasować wszystkie części hamulca, zwłaszcza gdy tarcze są nowe.
Dlaczego ważne jest unikanie przegrzania? Jeśli dojdzie do przegrzania nowych klocków hamulcowych, struktura ich podłoża może zmienić się w sposób trwały, co wynika z materiału, z którego je wykonano. Dlatego dopóki hamulce nie zostaną dotarte, kierowcy powinni unikać gwałtownego hamowania, ponieważ prowadzi ono do wytworzenia wysokich temperatur. Dotyczy to hamowania przy dużych prędkościach, przewożenia ciężkich ładunków lub jazdy po górzystym terenie.

Jak kierowca może docierać hamulce?
Przez pierwsze 350 km zaleca się delikatne, ale częste hamowanie. Każde hamowanie zwiększa powierzchnię styku między klockiem i tarczą. W dłuższej perspektywie prowadzi to do lepszego hamowania. Dlatego należy przypomnieć klientom, aby po wymianie klocków hamulcowych hamowali delikatnie i często.

Prawidłowy montaż klocka hamulcowego i zacisku
Zapobieganie jest zawsze lepsze niż usuwanie awarii, a najłatwiejszym sposobem na uniknięcie problemów z głośnym hamowaniem jest upewnienie się, że zarówno klocek hamulcowy, jak i zacisk są prawidłowo zamontowane.
Poniżej przedstawiamy kilka prostych porad, które pomogą w odpowiednim montażu hamulców. Przestrzegając tych wskazówek, będzie można uniknąć niepożądanych hałasów oraz umożliwić kierowcom płynną i wygodną jazdę. Ważna uwaga: należy pamiętać, aby przed oddaniem pojazdu zawsze wykonać jazdę próbną. Służy ona upewnieniu się, że układ hamulcowy jest sprawny. Zawsze pamiętaj, aby doradzić klientowi, jak prawidłowo docierać hamulce, aby zapewnić odpowiednią skuteczność hamowania.
1. Zdejmij i oczyść wszystkie sworznie i prowadnice zacisku.
2. Papieru ściernego używaj tylko w przypadku silnej rdzy lub zanieczyszczeń. Uwaga: jeśli zacisk nie przesuwa się płynnie, może to spowodować skośne lub nierównomierne zużycie materiału ciernego klocka. Efektem tego może być pisk lub wibracje.
3. Pamiętaj, że w celu zapewnienia swobodnego ruchu na sworznie powinien zostać naniesiony smar. Nie może także dojść do zatarcia sworznia w korpusie zacisku. Należy sprawdzić stan gumowych osłon sworzni, które zabezpieczają przed wnikaniem wody. Uwaga: jeśli sworznie nie są nasmarowane, może dojść do ich zatarcia. Spowoduje to nierównomierne zużycie powierzchni materiału ciernego i problemy z hałasem.
4. Sprawdź, czy tłoczek porusza się swobodnie i cofa całkowicie. Ma to zasadnicze znaczenie dla uniknięcia uszkodzenia tylnej podkładki gumowej osłony klocka hamulcowego.
5. Upewnij się, czy klocki hamulcowe łatwo wchodzą w prowadnice zacisku.
6. Jeśli jest to konieczne, usuń zadziory krawędzi klocków hamulcowych. Uwaga: jeśli klocki nie przemieszczają się swobodnie w prowadnicach, będzie występował ciągły delikatny styk z tarczami, powodujący piszczenie, jak również stożkowe zużycie klocków lub nierównomierne zużycie.
7. W szczególnych przypadkach zalecane jest lekkie nasmarowanie smarem syntetycznym punktów styku między podpierającą płytką metalową a prowadnicami. Pamiętaj, aby unikać smaru z miedzią. Uwaga: upewnij się, że nie dojdzie do kontaktu smaru z materiałem ciernym.
8. Zamontuj wskaźniki zużycia klocka hamulcowego. Wymień śruby zacisku z zabezpieczeniem na gwincie na nowe.
9. Przestrzegaj zaleceń dotyczących prawidłowego momentu dokręcania i kolejności. Po ponownym zamontowaniu zacisku naciśnij pedał hamulca aż do jednej trzeciej pełnego skoku. Sprawdź, czy hamulec działa prawidłowo, w tym cofanie klocka. Ponownie załóż koło i sprawdź, czy swobodnie się obraca. Jeśli koło może się swobodnie obracać, pojazd jest gotowy do jazdy.

Materiał Ferodo