Początki współcześnie znanych nam opon samochodowych sięgają końca lat 40 XX wieku. Dokładnie w 1947 roku po raz pierwszy została zaprezentowana światu opona bezdętkowa, która jest obecnie podstawowym i najpopularniejszym typem opony stosowanym w samochodach. I choć założenia konstrukcyjne pozostały podobne do tych z połowy ubiegłego wieku to stały rozwój techniki, wiedzy inżynierskiej i materiałowej sprawił, że najnowsze modele znacząco odbiegają od swoich pierwowzorów.
Na swoistą ewolucję opon miały wpływ przede wszystkim szybko zmieniające się samochody i stawiane producentom opon coraz nowsze i trudniejsze wymagania. Stale rosnące moce silników, zapewnienie odpowiedniego bezpieczeństwa, komfortu, ekonomii podróżowania, trwałości czy konieczność sprostania różnym nawierzchniom i wyzwaniom pogodowym. Kiedy te wszystkie elementy połączymy w całość ukaże się wielowarstwowy obraz, który doskonale pokazuje jak złożonym i wyrafinowanym produktem jest współczesna opona.
Składa się ona z ponad 200 komponentów, które współgrają ze sobą zapewniając oponie właściwą dla niej charakterystykę. Producenci analizują każdą jej część pod kątem tego, w jakich warunkach będzie pracować i jakie zadanie ma spełniać. Innymi słowy inne materiały zostaną wykorzystane do produkcji opony zimowej, inne do letniej, choć założenia konstrukcyjne są bardzo podobne.
Główne części opony:
Stopka – to część zwana popularnie „kołnierzem”, przylega do felgi i stabilizuje oponę założoną na felgę, a także zapobiega jej odkształcaniu pod wpływem masy samochodu. Od dobrego przylegania stopki do felgi zależy także utrzymanie prawidłowego ciśnienia w oponie.
Bok – czyli jej boczne ścianki. Spaja ze sobą stopkę i czoło opony. Utrzymując cały ciężar samochodu musi być przy tym elastyczny dla zapewnienia komfortu oraz odporny na działanie dużych sił. To dlatego wszelkie uszkodzenia boku opony trzeba jak najszybciej skonsultować z wulkanizatorem. Większość z nich dyskwalifikuje oponę z dalszego użycia ponieważ boku opony nie da się naprawić. Na nim znajdują się także wszystkie informacje dotyczące parametrów opony (rozmiar, dopuszczalne ciśnienia, kierunek rotacji itp.).
Czoło – element, który widzimy patrząc na oponę z przodu, w jego skład wchodzi bieżnik oraz umieszczone pod nim warstwy wzmacniające.
Elementy konstrukcji współczesnej opony:
Warstwa butylowa – to szczelna warstwa z gumy syntetycznej znajdującą się od wewnątrz, która działa jak nowoczesna dętka uszczelniając wewnętrzną stronę opony. Utrzymuje wewnętrzne ciśnienie opony i nie pozwala dostawać się do środka wilgoci. Drutówka – to część stopki odpowiedzialna za utrzymanie opony na feldze. Jest zatopiona w stopce i składa się z elastycznych, ale wytrzymałych, zwiniętych ze sobą drutów, co pozwala oponie przenosić duże obciążenia bez ryzyka zsunięcia się z felgi.
Osnowa tekstylna – do jej budowy wykorzystuje się sploty włókien wykonane z nylonu, rayonu, wiskozy, poliestru czy aramidu o grubości ok 1-1,5 mm. Ułożone równolegle do siebie, przebiegające od jednej stopki do drugiej i sprasowane z gumą, tworzą szkielet opony, który ma utrzymywać jej kształt pod wpływem ciśnienia wewnętrznego. Ta elastyczna konstrukcja odpowiada także za przenoszenie obciążeń podczas przyspieszania, hamowania i skręcania. Do produkcji opony o rozmiarze 195/65 R15 potrzeba ok. 1500-1800 tekstylnych nitek. Warto przypomnieć, że opony do autobusów i samochodów ciężarowych nie mają osnowy tekstylnej, tylko wykonaną z kordu stalowego. Stąd branżowa ich nazwa - opony całostalowe.
Opasanie stalowe – to splecione z cienkich, metalowych drutów, zatopione w mieszance gumowej, wzmocnienie opony nadające jej wytrzymałość. Splata się je ze sobą otrzymując zarówno elastyczny jak i wytrzymały kord o średnicy nieprzekraczającej 1 mm. Opasanie stalowe nadaje wytrzymałość oraz stabilizuje profil opony.
Opasanie tekstylne – jest charakterystyczne dla opon radialnych i zmniejsza odkształcenia bieżnika podczas jazdy w zakrętach.
Bieżnik – to wierzchnia warstwa opony, która odpowiada za kontakt z nawierzchnią. Bieżnik jednak to nie tylko sam wzór, ale w dużym stopniu także mieszanka gumowa, która nadaje mu odpowiednie właściwości. Musi łączyć w sobie wiele sprzecznych zadań: przyczepność do drogi i odporność na nadmierne ścieranie, przy zachowaniu właściwej elastyczności, aby zapewnić odpowiednią przyczepność do różnych rodzajów podłoża. Materiał musi radzić sobie z nagrzewaniem, ale także w zależności od przeznaczenia i w różnych warunkach drogowych, z szybkim odprowadzaniem wody, błota czy śniegu. Na brzegach bieżnika, na styku z bokiem opony znajduje się strefa barkowa pracująca szczególnie podczas pokonywania zakrętów.
- Najlepsze na rynku opony i te najgorsze wyglądają na pozór tak samo – czarny, okrągły kawał gumy. Jednak już właściwości mieszanki gumowej, bieżnika, jakość i wytrzymałość warstw wewnętrznych dzieli bardzo wiele. Czasem nawet kilka długości samochodu przy różnicy w drodze hamowania. Do tego dochodzą trakcja, trzymanie na zakrętach i inne parametry rzutujące na bezpieczeństwo drogowe. Tego jednak nie stwierdzimy gołym okiem patrząc na oponę czy jej dotykając – wskazuje Piotr Sarnecki, dyrektor generalny Polskiego Związku Przemysłu Oponiarskiego.
Komentarze (0)