Dla większości motocykli rama stanowi element wiążący poszczególne podzespoły. Istnieją oczywiście niekonwencjonalne konstrukcje z blokiem silnika przejmującym funkcje ramy, nie są to jednak rozwiązania wymyślone w ostatnich latach – próby takie czyniono na długo przed II wojną światową. Wystarczy wspomnieć niemiecki czterocylindrowy motocykl Windhoff 4 z 1927 roku. Pojazdy tego typu do dziś pozostają marginesem motocyklowych konstrukcji.

Klasyczna rama motocyklowa wykonana jest z rur stalowych, profili stalowych o przekroju kwadratowym i prostokątnym, wytłoczek stalowych, profili aluminiowych, profili aluminiowych łączonych z karbonem, a niekiedy także z innych materiałów, takich jak kompozyty i włókna szklane, stopy magnezu itp. Nowoczesne motocykle nie zawsze mają ramy zgrzewane lub spawane – elementy ramy mogą być skręcane na śruby, a nawet klejone.
Podczas renowacji ramy motocyklowej należy dostosować proces do materiałów, z jakich ją wykonano. Czyszczenie za pomocą piaskowania będzie odpowiednie dla materiałów takich jak stal lub żeliwo, tam, gdzie użyto aluminium i jego stopów, bezpieczniejszy będzie proces szkiełkowania, groszkowania lub czyszczenia chemicznego, a dla materiałów takich jak włókno szklane lub węglowe – brutalne mechaniczne czyszczenie będzie nieodpowiednie. Tam można zastosować mycie wodą pod ciśnieniem i kąpiele chemiczne o odpowiednim składzie. Należy pamiętać, aby przed czyszczeniem ramy wymontować z niej wszystkie tuleje, gumy i bieżnie łożysk.

Rodzaje i sposób łączenia ram
Pod względem konstrukcji klasyczne ramy motocyklowe dzielimy na zamknięte i otwarte. Obok tych tradycyjnych rozwiązań występują nadwozia samonośne i z blokiem silnika przejmującym funkcje ramy, ramy typu „delta”, grzbietowe, skrzynkowe i kratownicowe. Zawsze warto zwrócić uwagę na konstrukcję i sposób łączenia ramy, aby nie uszkodzić jej w procesie renowacji, na przykład podczas nieostrożnego mocowania do transportu lub przez przegrzanie w procesie lakierowania proszkowego.
Generalną tendencją widoczną w rozwoju konstrukcji ram motocyklowych jest dążenie do zapewnienia maksymalnej ich sztywności. Uwidacznia się to silnie w budowie ram motocykli sportowych i sportowo- -turysycznych, gdzie stosuje się konstrukcje przestrzenne i duże przekroje profili. Warto oczyścić i zabezpieczyć wnętrza belek, rur i profili ramy, aby uchronić ją przed korozją (utlenianiem materiału) powodującą przedwczesne osłabienie konstrukcji. Do zabezpieczania profili zamkniętych można zastosować procesy elektrochemiczne lub posłużyć się preparatem chemicznym, takim jak popularny Fluidol, stosowanym do zabezpieczania przestrzeni zamkniętych w nadwoziach samochodowych. Oczywiście chemiczne zabezpieczenie profili zamkniętych preparatem ropopochodnym można przeprowadzić dopiero po oczyszczeniu i polakierowaniu ramy.

Zamocowanie silnika i lakierowanie ramy
Zamocowanie silnika w ramie motocyklowej może być sztywne lub elastyczne. Elastyczne stosowane jest w celu częściowego wyeliminowania drgań silnika przenoszonych na ramę. Nowoczesne motocykle mają sztywne mocowanie silnika i system wałków wyrównoważających, wygaszających drgania układu korbowo-tłokowego i pozostałych elementów pracujących wewnątrz silnika. Po oczyszczeniu, a przed malowaniem ramy warto szczegółowo zbadać punkty mocowania silnika, a także węzły i belki ramy pod kątem występowania pęknięć, wygięć i innych uszkodzeń, aby konieczne naprawy przeprowadzić przed lakierowaniem.
Wybrany proces lakierowania powinien być uzależniony od sposobu przyszłej eksploatacji motocykla. Jeżeli motocykl będzie używany intensywnie lub w terenie i rama będzie narażona na częste uderzenia kamieni i obicia lakieru, to należy ją pomalować warstwą elastycznego podkładu aktywnie zabezpieczającego przed korozją i na wierzch nanieść warstwę elastycznego lakieru akrylowego lub epoksydowego. Motocykle jeżdżące głównie po drogach utwardzanych, sporadycznie eksploatowane i te, które będą miały głównie funkcje ekspozycyjne, mogą mieć ramy pomalowane odpornym na ścieranie lakierem proszkowym. Niestety, lakier proszkowy, mimo wysokiej odporności na ścieranie, nie jest odporny na uderzenia i łatwo pęka. Jeszcze niedawno paleta barw lakierów proszkowych była bardzo ograniczona, a sam proces dość kosztowny. Obecnie jest dużo lakierni proszkowych i ceny spadły, a paleta barw jest dość bogata. Poprawiła się też jakość lakierów i ich wytrzymałość. Bardzo ważne jest skrupulatne oczyszczenie ramy przed lakierowaniem proszkowym, gdyż wszelkie, nawet najdrobniejsze zanieczyszczenia pozostawione na elemencie lakierowanym proszkowo popsują efekt i szczelność powłoki lakierniczej, dlatego najlepiej znaleźć firmę, która zapewnia kompleksową usługę, czyli sama wyczyści i polakieruje ramę we własnym zakładzie.
Ostatnią czynnością w procesie renowacji ramy będzie zamontowanie nowych bieżni łożysk główki ramy. Przy okazji remontu warto wymienić je na nowe, gdyż dostęp do nich nie jest łatwy. Jeżeli lakierowaliśmy ramę proszkowo, a firma wykonująca usługę lakierowania niezbyt dokładnie zabezpieczyła otwory osadcze bieżni, to możemy mieć kłopot z usunięciem stamtąd twardego lakieru proszkowego.

Rafał Dmowski