Już w końcowych latach ubiegłego stulecia komputer stał się niezbędnym narzędziem pracy i to zarówno jako urządzenie biurowe, jak i jako narzędzie upraszczające tradycyjne pomiary warsztatowe oraz umożliwiające kontakt z klientami oraz dostawcami za pośrednictwem internetu. Obecnie trudno sobie wyobrazić funkcjonowanie warsztatu samochodowego bez korzystania z tych narzędzi.

Dzięki komputerom i internetowi możliwe jest podniesienie jakości oferowanych usług, zwiększenie wydajności pracy oraz obniżenie ogólnych kosztów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Rozwój techniki mikroprocesorowej i komputerowej wprowadził również wiele istotnych zmian w oprzyrządowaniu, osprzęcie i urządzeniach wykorzystywanych do diagnozowania, obsługi i ewentualnej naprawy pojazdów.
Warsztat samochodowy dowolnej specjalizacji zmuszony jest do prowadzenia gospodarki magazynowej i dokumentacji podatkowej. Wiąże się to z wystawianiem faktur, rejestracją dokumentów czy ewidencją magazynową. Z wykorzystaniem komputera i odpowiedniego oprogramowania można znaczne usprawnić te czynności i uniknąć błędów obliczeniowych. Można również tworzyć bazy danych klientów i kontrahentów firmy, co wiąże się z automatyzacją procesu przygotowywania niezbędnych dokumentów.

Komputer w warsztacie – narzędzie niezbędne
Obecnie komputer jest narzędziem wykorzystywanym coraz częściej, także przy wszelkiego rodzaju czynnościach diagnostycznych i regulacyjnych. Dotychczas w takich przypadkach niezbędne było posiadanie ogromnej ilości informacji, różnego rodzaju danych, parametrów, schematów w postaci książkowej. Teraz coraz częściej zbiory tego typu są udostępniane i rozprowadzane w formie elektronicznej, dzięki czemu wyszukiwanie konkretnych informacji jest zdecydowanie prostsze. Korzystanie z tego typu opracowań z użyciem komputera wiąże się ze znacznym ułatwieniem przetwarzania i przekazywania w odpowiednich fragmentach konkretnym pracownikom w warsztacie.
W postaci elektronicznej dostępne są bazy danych technicznych, różnego rodzaju instrukcje montażowe, procedury diagnostyczne i naprawcze, a także katalogi części zamiennych rozprowadzanych przez hurtownie. Opracowane w formie online katalogi umożliwiają na bieżąco sprawdzanie aktualnych cen, stanów magazynowych, składanie zamówień, a także realizację płatności. Odpowiednie oprogramowania komputerowe, zawierające specjalistyczne informacje dotyczące poszczególnych specjalizacji prowadzonych usług motoryzacyjnych, wykorzystywane są między innymi do prowadzenia stacji kontroli pojazdów czy do kosztorysowania prac przy naprawach powypadkowych.
We współczesnym warsztacie praca niemal wszystkich specjalistycznych urządzeń diagnostycznych, kontrolnych i pomocniczych oparta jest na współpracy z komputerem. Ich działanie polega na zbieraniu informacji niezbędnych do prawidłowej diagnozy i ewentualnej naprawy, a następnie przekazywaniu ich do centralnej jednostki sterującej, którą jest komputer. W nim realizowane są analiza danych i parametrów oraz porównanie ich z zapisaną w bazie danych parametrów wzorcowych. Efektem końcowym wykorzystania komputera w urządzeniach diagnostyczno-komputerowych jest przejrzyste wyświetlenie danych na ekranie monitora i zapisanie ich w pamięci komputera oraz ewentualny wydruk protokołu pomiarowego na drukarce, będącej wyposażeniem urządzenia.

Diagnostyka z wykorzystaniem systemów komputerowych i mikroprocesorowych
W warsztacie samochodowym komputerowe przetwarzanie informacji wykorzystywane jest w następujących przypadkach:
- w urządzeniach i przyrządach diagnostycznych z wbudowanymi mikroprocesorami (diagnoskopach samochodowych systemów elektronicznych, analizatorach spalin, wyważarkach do kół, geometrycznych systemach pomiarowych nadwozi pojazdów, stacjach serwisowych układów klimatyzacji, urządzeniach do kontroli hamulców i amortyzatorów);
- zestawach urządzeń posiadających klasyczny komputer (liniach diagnostycznych, systemach do pomiaru geometrii kół i osi pojazdów, urządzeniach do pomiaru i napraw powypadkowych karoserii);
- interfejsach – komputerowych przystawkach specjalnego przeznaczenia, wykorzystujących możliwości systemów operacyjnych niezależnych komputerów (do diagnozowania systemów elektronicznych – czytnikach kodów usterek, diagnoskopach, multimetrach).

Jednym z najlepszych przykładów zastosowania komputera w urządzeniach warsztatowych są przyrządy do kontroli i pomiaru parametrów geometrii ustawienia kół i osi pojazdów. Ich konstrukcja i funkcjonalność bardzo się zmieniły z chwilą wprowadzenia komputerów. Możliwości, które dało wprowadzenie techniki komputerowej, spowodowały zastosowanie w nich technologii opartej na kamerach CCD oraz trójwymiarowego modelowania parametrów podwozia. Możliwości specjalistycznego oprogramowania znacznie podniosły komfort i dokładność pomiarów. Wyeliminowano błędy obsługowe w trakcie wykonywania czynności pomiarowych, wpływające na dokładność wyników końcowych. Program obsługowy tego typu urządzeń przez cały czas prowadzi diagnostę i kontroluje jego czynności pomiarowe.
Inną grupą urządzeń warsztatowych wykorzystujących technikę mikroprocesorową są przyrządy diagnostyczne do diagnozowania samochodowych systemów elektronicznych. Bez nich wskazywanie usterek, obsługa i naprawa współcześnie eksploatowanych pojazdów samochodowych jest już po prostu niemożliwa.

Oprogramowanie wspierające warsztat
Poza wprowadzaniem do warsztatów samochodowych samych komputerów, będących częścią składową nowoczesnych urządzeń diagnostycznych, niezbędne było również udostępnienie odpowiedniego oprogramowania warsztatowego wspierającego pracowników warsztatów i diagnostów oraz ułatwiającego im codzienną pracę.
Największym zbiorem informacji technicznych niezbędnych przy diagnozowaniu, obsłudze, serwisowaniu i naprawie pojazdów samochodowych, dostępnym od wielu lat na rynku motoryzacyjnym, jest wydawnictwo Autodata. Zebrane i usystematyzowane w tego typu oprogramowaniu informacje, dane oraz schematy opracowane są na podstawie danych fabrycznych pojazdów pochodzących od ponad 80 różnych producentów pojazdów samochodowych z całego świata. Zawarte w oprogramowaniu Autodaty zbiory informacji technicznych zawierają dane dotyczące ponad 18 000 pojazdów, obejmujących zarówno samochody osobowe, jak i dostawcze, samochody ciężarowe, ciągniki rolnicze, a także motocykle. Parametry techniczne obejmują modele pojazdów wyprodukowanych od 1959 roku do chwili obecnej. Oprogramowanie umożliwia bardzo proste i praktyczne wyszukiwanie pojazdów, dokonywane w sposób alfabetyczny (według marki pojazdu) lub po kodzie silnika pojazdu. Nowe informacje zawierające wprowadzane dopiero co do eksploatacji pojazdy dostępne są dla użytkowników oprogramowania w postaci pojawiających się dwa razy w roku aktualizacji. Sposób opracowania tego oprogramowania gwarantuje zwięzłość tekstów oraz przejrzystość ilustracji i dostępnych schematów.
Zawarte dane obejmują kategorie tematyczne dotyczące: wartości testowych, identyfikacji pojazdów, serwisowych przeglądów technicznych, smarów i ilości napełniania, układów zapłonu, układów paliwowych, momentów dokręcania, tarcz hamulcowych i bębnów hamulcowych, czasów napraw, geometrii kół, pasków zębatych, łańcuchów rozrządu, rozmiarów opon i wartości ciśnienia w oponach. Można tam także znaleźć rysunki dotyczące obsługi, plany obsługi, wskazania okresów obsługi, programowanie kluczyków, kody usterek, systemy zarządzania mocą silnika, sterowanie silnika, wartości kontrolne modułów, tabele wyszukiwania usterek, poduszki powietrzne, klimatyzacje, systemy ABS, rozmieszczenie podzespołów, schematy elektryczne połączeń.
Trudno sobie obecnie wyobrazić funkcjonowanie profesjonalnego warsztatu samochodowego bez możliwości korzystania z oprogramowania Autodata, bowiem zawarte w nim informacje są warunkiem uzyskania rzetelnej informacji technicznej.

Komunikacja zewnętrzna
Dzięki dostępowi do internetu komputer w warsztacie jest również narzędziem komunikacji zewnętrznej. Umożliwia szybsze i tańsze przesyłanie korespondencji, składanie zamówień oraz utrzymywanie stałego kontaktu z klientami. Jest również sposobem promocji i reklamy warsztatu poprzez własną stronę internetową. Kolejną korzyścią wynikającą z dostępu do internetu jest możliwość kontaktowania się ze specjalistami z branży motoryzacyjnej poprzez grupy dyskusyjne, na których można dzielić się uwagami i wymieniać doświadczeniami oraz wiedzą dotyczącą problemów technicznych.
Komputer ma ogromny wpływ na podwyższenie jakości wykonywanych usług, skrócenie czasu, zwiększenie efektywności, a jednocześnie w sposób pośredni w istotnej mierze wpływa na pozyskanie nowych klientów. Nowoczesne technologie informatyczne stanowią obecnie nieodzowne wyposażenie każdego warsztatu samochodowego, a ich udział w procesie diagnozowania i naprawy pojazdów samochodowych z całą pewnością będzie się stale zwiększał.

mgr Andrzej Kowalewski