Jak opisywaliśmy w poprzednim artykule, uszczelniacz olejowy jest elastycznym podzespołem, co oznacza, że pod wpływem różnych ciśnień staje się mniej lub bardziej odkształcony. Oczywiste jest, że jego rolą jest uszczelnianie przekładni przy ciśnieniu wysokim i niskim, ale także przy ciśnieniu równym atmosferycznemu.

W istocie może się tak zdarzyć (i zdarza się często, o czym doskonale wiedzą użytkownicy), że uszczelniacze przepuszczają płyn wspomagania w czasie, gdy wyłączony samochód stoi zaparkowany. Aby uniknąć takich przypadków, EMMETEC skonstruował Tester Z-15000 (fot. 1), który wypełnia przekładnię powietrzem o niskim ciśnieniu i dzięki bardzo czułemu manometrowi wykrywa wszelkie nieszczelności. Jeśli po 30 sekundach wartość wejściowa ciśnienia powietrza nie spada, test jest zaliczony i przekładnia może być przekazana do sprawdzenia na stole testowym. W przeciwnym razie trzeba zawrócić ją do produkcji. Aby uprościć sobie pracę, smarujemy wszystkie potencjalnie nieszczelne punkty i ponownie wprowadzamy do niej powietrze, obserwując, którędy się ono wydostaje (zasada podobna do znajdywania punktu nieszczelności w dętce rowerowej).

Kontrola poprawnej pracy mechanicznej przekładni
Dokręcamy do końca nakrętkę kamienia dociskającego listwę, następnie odkręcamy ćwierć obrotu i sprawdzamy, czy listwa przesuwa się bez oporów.
Początkowo sprawdzamy, przesuwając listwę ręcznie lub za pomocą specjalnej kierownicy. W kolejnym etapie ostatecznej, obiektywnej kontroli dokonujemy, używając momentometru Z-10000 (fot. 2), który pozwala nam ocenić, czy siła użyta do poruszenia listwy w prawo jest taka sama, jak w lewo, a także czy opór na całej długości jest równomierny i czy nie odnotowujemy po drodze nagłych skoków siły potrzebnej do przesuwania listwy. Dzięki temu sprawdzający nabierze pewności, że listwa jest prosta, obudowa nie jest wyrobiona, pierścień teflonowy uszczelnia prawidłowo, a wałek skrętny nie jest ukręcony.

Kontrola przekładni na stole testowym przy wysokim ciśnieniu
Stół testowy do sprawdzania przekładni kierowniczych EMMETEC Z-27000 składa się z:
- stołu roboczego ze stali nierdzewnej,
- jednostki do symulowania oporu kół podczas skręcania stojącego samochodu (fot. 4); EMMETEC dostarcza je także oddzielnie (Z-16000 – fot. 5),
- zbiornika płynu wspomagania i pompy,
- ciśnieniomierza,
- przepływomierza,
- systemu regulacji pracy.

TEST SZCZELNOŚCI
1. Montujemy przekładnię na stole probierczym.
2. Podłączamy przekładnię do obiegu hydraulicznego i ustawiamy ciśnienie robocze oraz przepływ oleju (w zależności od typu przekładni, np. 70 barów i 6 l/min).
3. Uruchamiamy stół i czekamy, aż nagrzeje się olej, ponieważ zimny płyn wspomagania może powodować wibracje w przekładni i błędną ocenę jej działania.
4. Aktywujemy tłok w testerze wysiłkowym, który pozwoli nam imitować obciążenia, jakie przyjmuje układ kierowniczy przy parkowaniu. Sprawdzamy, czy przy skrajnym położeniu w prawo i w lewo ciśnienie robocze wzrasta do ustawionego maksymalnego poziomu (70 barów), a przepływ spada do poziomu bliskiego zeru (z tolerancją do pół litra na minutę).
5. Jeśli przekładnia nie przejdzie tego testu pomyślnie, oznacza to, że pierścienie teflonowe na tłoku albo na rozdzielaczu nie uszczelniają prawidłowo.
6. W celu prawidłowego określenia realnej siły użytej na przekładnię zaleca się używanie przy tym teście momentometru.

ŚRODEK HYDRAULICZNY
1. Przy użyciu dwóch specjalnych strzemion blokujemy przekładnię w środkowym położeniu.
2. Ustawiamy ciśnienie na wartość 8 barów.
3. Przy użyciu momentometru sprawdzamy, czy siła potrzebna do podniesienia ciśnienia do 10 barów jest taka sama przy skręcaniu w prawo i w lewo.

Formularz kontroli jakości
Celem kontroli jakości jest sprawdzenie poprawności działania produktu końcowego, aby można było udzielić klientowi gwarancji, a własną firmę zabezpieczyć przed reklamacjami. Z tego powodu zaleca się:
- numerowanie każdej obudowy przekładni przy użyciu np. rysika elektrycznego (jak Z-19003 – fot. 9) kodem pozwalającym określić datę produkcji oraz osobę dokonującą testu,
- stosowanie formularza według wzoru z fotografii 10, w którym zapisujemy wszystkie informacje na temat części, klienta i wykonanych prac.

Warto zwrócić uwagę na 4 punkty umieszczone w formularzu pod podpisem operatora. Odnoszą się one do działań, które powinny zostać wykonane przez warsztat dokonujący montażu przekładni w samochodzie: czyszczenie układu hydraulicznego, wymiana płynu wspomagania, filtra oraz osłon. Oczywiście nie mamy pewności, że mechanik w warsztacie wykona te czynności, ale przynajmniej jasno precyzujemy warunki akceptacji reklamacji regenerowanego przez nas produktu.
Jeśli więc po kilku dniach trafi do nas ta sama przekładnia z brudnym płynem w środku lub zużytymi osłonami, mamy pełne prawo odrzucić reklamację.

W jakim zakresie warto kontrolować jakość?
Kontrola jakości wymaga zainwestowania czasu i wyposażenia, więc jest kosztowna. Zatem w jakim zakresie opłaca się nam kontrolować jakość?
Po pierwsze, należy pamiętać, że najlepiej uczymy się na błędach, więc stałe sprawdzanie wykonanej przez siebie pracy jest najszybszym sposobem, aby stać się ekspertem i zarabiać dzięki temu pieniądze. W przeciwnym razie stracimy czas i pieniądze na dwa razy wykonywaną pracę, kurierów, a także grozi nam utrata klientów, zanim na dobre ich pozyskamy.
Jeśli warsztat zajmuje się regeneracją średnio jednej przekładni dziennie, a dodatkowo to tam odbywa się demontaż i montaż przekładni w samochodzie, może pozwolić sobie na zaoszczędzenie pieniędzy na wyposażenie testowe, a za to wykonać większą ilość prób na samochodzie, tak aby klient ostatecznie był zadowolony.
Jeśli jednak naszą ambicją jest sprzedawanie zregenerowanych przekładni na rynku, w takim przypadku produkt nasz nie może posiadać żadnych wad, musi działać perfekcyjnie. W takim przypadku inwestycja w wyposażenie testujące i poświęcenie czasu na sprawdzenie zregenerowanych przekładni są niezbędne. Możemy być jednak pewni, że te inwestycje zostaną nam wynagrodzone szeroką grupą lojalnych klientów.
Po więcej informacji na temat stołów testowych, narzędzi, części zamiennych oraz najnowszych technologii naprawy zapraszamy na stronę firmy EMMETEC: www.emmetec.com oraz na www.fapolska.pl – witrynę dystrybutora na terenie Polski.

Carlos Panzieri
konsultant techniczny