Zgodnie z obowiązującymi przepisami ruchu drogowego, każdy eksploatowany pojazd samochodowy musi być wyposażony w odpowiednie oświetlenie. Jest ono gwarancją bezpieczeństwa zarówno dla użytkownika prowadzonego samochodu, jak również i innych uczestników ruchu drogowego. Właściwe i należycie wyregulowane światła zapewniają dobrą widoczność drogi i znajdujących się na niej ewentualnych przeszkód, a jednocześnie nie ograniczają w żaden sposób widoczności innym użytkownikom pojazdów jadących z naprzeciwka.
Kontrola ustawienia świateł właśnie pod tym kątem jest jedną z czynności wykonywanych w trakcie badań technicznych pojazdu na Stacji Kontroli Pojazdów. W trakcie badań przeprowadza się właściwy rozkład światła na drodze. Zgodnie z obowiązującymi przepisami światła drogowe powinny zapewnić oświetlenie drogi na długości minimum 100 m przed pojazdem. Światła mijania muszą zagwarantować z kolei oświetlenie drogi na długości co najmniej 40 m i powinny być asymetryczne, tzn. oświetlać drogę po prawej stronie na większą odległość niż po lewej stronie. Wymóg okresowej kontroli świateł w trakcie wykonywania badań technicznych wynika z faktu, iż w przypadku wymiany żarówki reflektora lub niewłaściwie przeprowadzonej regulacji świateł, wykonanej przy pracach demontażowych reflektora np. po blacharskiej naprawie powypadkowej, może dochodzić do oślepiania innych kierowców w trakcie jazdy. Warunkiem prawidłowego przeprowadzenia czynności kontroli ustawienia świateł jest jej wykonanie na równej poziomej posadzce oraz sprawdzenie i ewentualne skorygowanie ciśnienia w kołach. Konieczne jest również dla uzyskania miarodajnych wyników zapewnienie obciążenia pojazdu zgodnie z zaleceniami producenta. Sprawdzenia ustawienia reflektorów można dokonać w prosty sposób we własnym zakresie, wykorzystując jako ekran pomiarowy dowolną pionową ścianę i postępując zgodnie z odpowiednią procedurą. Metoda ta jednak daje tylko obraz o ustawieniu reflektorów. Nie jest w stanie jednak dostarczyć żadnych informacji o światłości reflektora.
W związku z tym, w celu uzyskania pełnych informacji oraz otrzymania konkretnych parametrów dotyczących świateł pojazdów samochodowych konieczne jest użycie specjalistycznego przyrządu kontrolno-pomiarowego.
Kontrola prawidłowości oświetlenia pojazdu w trakcie wykonywania badań technicznych na SKP powinna obejmować:
- sprawdzenie liczby i rodzaju używanych świateł,
- kontrolę sposobu ich rozmieszczenia,
- kontrolę użytej barwy,
- sprawdzenie prawidłowości ich działania,
- kontrolę położenia granicy światłocienia i innych parametrów określających stan oświetlenia.
Przyrząd do kontroli świateł samochodowych wykorzystuje zjawisko przeniesienia strumienia światła wysyłanego przez reflektor pojazdu na jego ekran. Dzięki zastosowaniu odpowiedniej soczewki możliwe jest zmniejszenie odległości pomiędzy ekranem pomiarowym a poddawanym kontroli reflektorem. Stosowany w trakcie przeprowadzanych badań technicznych na SKP przyrząd musi zapewnić również pomiar natężenia oświetlenia świateł mijania oraz światłości świateł drogowych.
Przyrząd tego typu jest tak skonstruowany, że rzuca na swój ekran obraz strumienia świetlnego odpowiadający temu, który widoczny jest na ekranie oddalonym od reflektora o 10 m. Jedna działka elementarna na ekranie przyrządu lub na bębnie odpowiada 1 cm na normalnym ekranie. Obrót bębna o 1 działkę elementarną odpowiada więc podniesieniu lub opuszczeniu linii poziomej na normalnym dużym ekranie o 1 cm. Przesunięcie pokrętłem fotoelementu o 1 działkę do środka równoznaczne jest z przesunięciem o 1 cm w lewo lub w prawo na ekranie normalnym. Ustawiając pojazd na stanowisku kontrolnym w trakcie badania technicznego w SKP, należy zachować warunek równoległości podłużnej osi samochodu do osi optycznej przyrządu. Przyrząd powinien znajdować się przed badanym reflektorem, tak aby jego obudowa części optycznej znalazła się w położeniu zgodnym z ogniskową reflektora i w odległości około 30 cm. Podczas przeprowadzania pomiaru świateł mijania bęben z podziałką ustawia się na żądaną wartość, zgodną z zaleceniami producenta pojazdu, a następnie włącza światła mijania. Kontroli podlega pokrycie się granicy cienia z poziomą i ukośną linią na ekranie. Kontrolując natomiast światła drogowe, sprawdza się z kolei czy środek plamy świetlnej znajduje się na przecięciu linii ekranu na podstawie wskazań miernika światłości. Obrót bębna w obie strony powoduje kontrolę ustawienia kierunku góra- -dół. Poprzez obrót fotorezystora sprawdza się ustawienie kierunku lewo-prawo. Zakłada się, że odchylenie strumienia światła od położenia środkowego w poziomie przy prawidłowo ustawionych światłach nie może przekroczyć :
- 5 cm w lewo i 20 cm w prawo dla świateł mijania,
- 20 cm w prawo lub w lewo dla świateł drogowych.
W przypadku odchylenia w pionie wartości muszą mieścić się w zakresie:
- 3 cm w górę i 5 cm w dół dla świateł mijania,
- 5 cm w górę lub w dół dla świateł drogowych.
Do kompleksowej oceny prawidłowości działania świateł konieczne jest jeszcze przeprowadzenie sprawdzenia światłości dla świateł drogowych oraz wykonanie próby oślepienia światłami mijania. Wykonując pomiar światłości, ekran przyrządu należy ustawić w takim położeniu, aby linia pozioma przechodziła przez środek plamy świetlnej. Należy uruchomić pomiar i ustawić fotorezystor w punkcie, w którym wskazówka uzyskuje największe wychylenie. Odczytywanie wartości przeprowadzić dla obu reflektorów. Światłość świateł drogowych powinna wynosić minimum 30 000 cd. Przy próbie oślepienia bęben ustawia się w górnym położeniu i pokrętłem sprowadza fotorezystor w skrajne lewe położenie, przeciwne ukośnej kresce, odpowiadające położeniu oczu kierowcy pojazdu nadjeżdżającego z przeciwka. Przy włączonych światłach mijania uruchomia się pomiar i odczytuje zmierzoną wartość. Maksymalne dopuszczalne przepisami natężenie nie powinno przekroczyć 1 lx.
mgr Andrzej Kowalewski
Kontrola ustawienia świateł właśnie pod tym kątem jest jedną z czynności wykonywanych w trakcie badań technicznych pojazdu na Stacji Kontroli Pojazdów. W trakcie badań przeprowadza się właściwy rozkład światła na drodze. Zgodnie z obowiązującymi przepisami światła drogowe powinny zapewnić oświetlenie drogi na długości minimum 100 m przed pojazdem. Światła mijania muszą zagwarantować z kolei oświetlenie drogi na długości co najmniej 40 m i powinny być asymetryczne, tzn. oświetlać drogę po prawej stronie na większą odległość niż po lewej stronie. Wymóg okresowej kontroli świateł w trakcie wykonywania badań technicznych wynika z faktu, iż w przypadku wymiany żarówki reflektora lub niewłaściwie przeprowadzonej regulacji świateł, wykonanej przy pracach demontażowych reflektora np. po blacharskiej naprawie powypadkowej, może dochodzić do oślepiania innych kierowców w trakcie jazdy. Warunkiem prawidłowego przeprowadzenia czynności kontroli ustawienia świateł jest jej wykonanie na równej poziomej posadzce oraz sprawdzenie i ewentualne skorygowanie ciśnienia w kołach. Konieczne jest również dla uzyskania miarodajnych wyników zapewnienie obciążenia pojazdu zgodnie z zaleceniami producenta. Sprawdzenia ustawienia reflektorów można dokonać w prosty sposób we własnym zakresie, wykorzystując jako ekran pomiarowy dowolną pionową ścianę i postępując zgodnie z odpowiednią procedurą. Metoda ta jednak daje tylko obraz o ustawieniu reflektorów. Nie jest w stanie jednak dostarczyć żadnych informacji o światłości reflektora.
W związku z tym, w celu uzyskania pełnych informacji oraz otrzymania konkretnych parametrów dotyczących świateł pojazdów samochodowych konieczne jest użycie specjalistycznego przyrządu kontrolno-pomiarowego.
Kontrola prawidłowości oświetlenia pojazdu w trakcie wykonywania badań technicznych na SKP powinna obejmować:
- sprawdzenie liczby i rodzaju używanych świateł,
- kontrolę sposobu ich rozmieszczenia,
- kontrolę użytej barwy,
- sprawdzenie prawidłowości ich działania,
- kontrolę położenia granicy światłocienia i innych parametrów określających stan oświetlenia.
Przyrząd do kontroli świateł samochodowych wykorzystuje zjawisko przeniesienia strumienia światła wysyłanego przez reflektor pojazdu na jego ekran. Dzięki zastosowaniu odpowiedniej soczewki możliwe jest zmniejszenie odległości pomiędzy ekranem pomiarowym a poddawanym kontroli reflektorem. Stosowany w trakcie przeprowadzanych badań technicznych na SKP przyrząd musi zapewnić również pomiar natężenia oświetlenia świateł mijania oraz światłości świateł drogowych.
Przyrząd tego typu jest tak skonstruowany, że rzuca na swój ekran obraz strumienia świetlnego odpowiadający temu, który widoczny jest na ekranie oddalonym od reflektora o 10 m. Jedna działka elementarna na ekranie przyrządu lub na bębnie odpowiada 1 cm na normalnym ekranie. Obrót bębna o 1 działkę elementarną odpowiada więc podniesieniu lub opuszczeniu linii poziomej na normalnym dużym ekranie o 1 cm. Przesunięcie pokrętłem fotoelementu o 1 działkę do środka równoznaczne jest z przesunięciem o 1 cm w lewo lub w prawo na ekranie normalnym. Ustawiając pojazd na stanowisku kontrolnym w trakcie badania technicznego w SKP, należy zachować warunek równoległości podłużnej osi samochodu do osi optycznej przyrządu. Przyrząd powinien znajdować się przed badanym reflektorem, tak aby jego obudowa części optycznej znalazła się w położeniu zgodnym z ogniskową reflektora i w odległości około 30 cm. Podczas przeprowadzania pomiaru świateł mijania bęben z podziałką ustawia się na żądaną wartość, zgodną z zaleceniami producenta pojazdu, a następnie włącza światła mijania. Kontroli podlega pokrycie się granicy cienia z poziomą i ukośną linią na ekranie. Kontrolując natomiast światła drogowe, sprawdza się z kolei czy środek plamy świetlnej znajduje się na przecięciu linii ekranu na podstawie wskazań miernika światłości. Obrót bębna w obie strony powoduje kontrolę ustawienia kierunku góra- -dół. Poprzez obrót fotorezystora sprawdza się ustawienie kierunku lewo-prawo. Zakłada się, że odchylenie strumienia światła od położenia środkowego w poziomie przy prawidłowo ustawionych światłach nie może przekroczyć :
- 5 cm w lewo i 20 cm w prawo dla świateł mijania,
- 20 cm w prawo lub w lewo dla świateł drogowych.
W przypadku odchylenia w pionie wartości muszą mieścić się w zakresie:
- 3 cm w górę i 5 cm w dół dla świateł mijania,
- 5 cm w górę lub w dół dla świateł drogowych.
Do kompleksowej oceny prawidłowości działania świateł konieczne jest jeszcze przeprowadzenie sprawdzenia światłości dla świateł drogowych oraz wykonanie próby oślepienia światłami mijania. Wykonując pomiar światłości, ekran przyrządu należy ustawić w takim położeniu, aby linia pozioma przechodziła przez środek plamy świetlnej. Należy uruchomić pomiar i ustawić fotorezystor w punkcie, w którym wskazówka uzyskuje największe wychylenie. Odczytywanie wartości przeprowadzić dla obu reflektorów. Światłość świateł drogowych powinna wynosić minimum 30 000 cd. Przy próbie oślepienia bęben ustawia się w górnym położeniu i pokrętłem sprowadza fotorezystor w skrajne lewe położenie, przeciwne ukośnej kresce, odpowiadające położeniu oczu kierowcy pojazdu nadjeżdżającego z przeciwka. Przy włączonych światłach mijania uruchomia się pomiar i odczytuje zmierzoną wartość. Maksymalne dopuszczalne przepisami natężenie nie powinno przekroczyć 1 lx.
mgr Andrzej Kowalewski
Komentarze (0)