Kompletna linia napraw powypadkowych pojazdów użytkowych to raczej nowe pojęcie, które nie ma jeszcze książkowej definicji i zbyt wielu opisów. Na rynku jest zaledwie kilku producentów urządzeń systemowo przeznaczonych do napraw użytkowych, co powoduje, że dostęp do informacji techniczno-technologicznych jest dość ograniczony. Publikowany artykuł ma przybliżyć tę problematykę oraz możliwie całościowo opisać podstawowe zależności linii technologicznej.

Linia technologiczna napraw powypadkowych pojazdów użytkowych musi być wyposażona zarówno w urządzenia do napraw, jak i diagnostyki. Warto przypomnieć, że nie tylko narzędzia decydują o szybkiej, skutecznej i opłacalnej naprawie, bowiem trafna diagnoza potrafi zmienić efekty techniczne i ekonomiczne przedsięwzięcia biznesowego, jakim jest ta usługa. Czy lekarz przystępuje do operacji bez szczegółowych badań? Tokarz bez suwmiarki nie wykona żadnej operacji na swojej maszynie, a nawet po materiał udaje się uzbrojony w przyrząd pomiarowy. Nie wiadomo do końca skąd ta niechęć do stosowania przyrządów kontrolno-pomiarowych przez niektóre serwisy samochodowe. Sprawiedliwie należy przyznać, że problem dotyczy zarówno tych, co naprawiają pojazdy użytkowe, jak i osobowe.

Naprawa ram
Niewłaściwie naprawiona rama i zawieszenie pojazdu mają bezpośredni wpływ na jego poruszanie się po drodze. Chodzi zarówno o aspekt bezpieczeństwa użytkowników ruchu drogowego, jak i o bezpośrednie straty ekonomiczne spowodowane większym zużyciem opon czy paliwa. Dochodzi do tego obniżenie komfortu prowadzenia takiego pojazdu przez kierowcę, co przy wielogodzinnej pracy ma niebagatelne znaczenie.
Technologia pomiaru pozwala na szybkie i skuteczne wykrycie wad kształtu ramy pojazdu oraz ustawienia osi stałych. Po właściwym ukształtowaniu układu geometrycznego rama – osie stałe dalszy proces naprawy oraz regulacji geometrii kół może przebiegać bezproblemowo. W innym przypadku konieczny będzie powrót do prostowania, co wiąże się ze stratami czasu, czyli pieniędzy. W pomiarach stosowane jest zarówno oprzyrządowanie do kontroli geometrii ramy nośnej, jak i osi jezdnych. Należy ustawić wszystkie osie stałe prostopadle do ramy nośnej.

Naprawa kabin
Naprawa uszkodzonej kabiny zbliżona jest do technologii napraw pojazdów osobowych. Konieczne jest zastosowanie nowoczesnych metod rozłączania i łączenia elementów, a podczas napraw panelowych – systemów wyspecjalizowanych narzędzi.
Kabiny mocowane są do systemu uchwytów podłogowych wyposażonych w specjalne oprzyrządowanie kotwiące, które pasuje do poszczególnych modeli kabin. Możliwe jest też zamocowanie kabiny w uchwytach uniwersalnych.

Pomiar geometrii kół i osi
Ostatni etap to kontrola parametrów geometrii kół i poszczególnych osi pojazdu. Przebiega ona według omawianych wielokrotnie zasad. Warto zwrócić uwagę na problem geometrii pojazdów z wieloma osiami skrętnymi. Jest to sytuacja, w której wielokrotnie popełniane są błędy podczas pomiaru i regulacji. Generalna zasada mówi, że po zmierzeniu osi stałych dokonuje się kontroli wszystkich osi skrętnych osobno, jedna po drugiej. Większość przyrządów pomiarowych nie jest w pełni przystosowanych do szybkiej i ergonomicznej kontroli wielu osi skrętnych i wymagają doposażenia.
Z doświadczenia warsztatowego wiadomo, że optymalnie jest, kiedy koła wszystkich osi skrętnych ustawione są na oddzielnych obrotnicach, a na wszystkich obręczach kół tych osi zamocowane są zaciski (uchwyty) głowic pomiarowych. W celu dokonania pomiaru poszczególnych osi przekładane są głowice pomiarowe. Kontrola może być przeprowadzona bardzo wygodnie i szybko. W każdej chwili w prosty sposób można wrócić do kontroli poprzedniej osi.

Programy pomiarowe i archiwizacja
Choć polskie przepisy nic nie mówią o konieczności stosowania choćby na OSKP urządzeń z automatyczną transmisją danych pomiarowych do komputera sterującego, to warto zauważyć, że jest to spore ułatwienie. Dotyczy to zarówno procedury pomiarowej, jak i archiwizacji danych dotyczących klientów, pojazdów i kontroli. Oczywiście daje to możliwość szybkiego wykonania wydruku protokołu bez konieczności ręcznego wypełniania.
Truck-Report to przykład nowatorskiego oprogramowania przeznaczonego głównie do współpracy z urządzeniami serii Truck-Exam i Truck Line. Warto dodać, że urządzenia Truck Line mają aktualny certyfikat Instytutu Transportu Samochodowego (ITS) dopuszczający ich stosowanie w okręgowych stacjach kontroli pojazdów (OSKP).
Omówiona kompletna linia technologiczna zawiera wiele elementów składowych. Dotyczy to zarówno samych urządzeń, jak i procedury pomiarowo-naprawczej. Warto zatem zainteresować się bliżej kompletną technologią, aby uniknąć błędów podczas planowania inwestycji, polegających głównie na niedocenieniu poszczególnych ogniw ciągu technologicznego.

Sławomir Zawalich
ekspert w dziedzinie eksploatacji pojazdów i maszyn. Specjalista do spraw organizacji serwisów pojazdów użytkowych. Związany z motoryzacją od wczesnej młodości. Autor oraz współtwórca wielu projektów technologicznych i organizacyjnych serwisów pojazdów użytkowych.

Bogusław Raatz
specjalista w dziedzinie technologii napraw i diagnostyki powypadkowej pojazdów. Autor bardzo wielu publikacji i książek na temat serwisowania samochodów. Prowadzi szkolenia w centrum szkoleniowym CSH Herkules, zajmuje się wyposażaniem serwisów samochodowych.

Linia technologiczna

Pomiar ram

Pomiar geometrii