W każdym samochodzie znajduje się wiele podzespołów, w których zachodzi konieczność redukowania tarcia występującego między poruszającymi się elementami. Zadanie to doskonale spełniają łożyska toczne.

Zależnie od miejsca zabudowy i rodzaju przenoszonych sił łożyska możemy podzielić na szereg rodzajów. Nie zagłębiając się w szczegóły konstrukcyjne, można wymienić kilka podstawowych rodzajów łożysk: kulkowe, wałeczkowe, igiełkowe poprzeczne, wzdłużne i skośne. Praktycznie w każdym pojeździe można znaleźć większość z wymienionych typów łożysk. Liczącym się producentem łożysk dla przemysłu motoryzacyjnego jest firma NTN-SNR. Oferuje ona szeroki asortyment łożysk zarówno na pierwszy montaż, jak i na rynek wtórny. Są to między innymi łożyska kół, rolki i napinacze napędów paskowych, łożyska alternatorów itp. Można je spotkać także w układzie zawieszenia. I właśnie temu podzespołowi przyjrzyjmy się bliżej pod kątem łożyskowania. Typowym miejscem, w którym zachodzi konieczność łożyskowania, jest kolumna McPherson. Górne łożysko mocowania takiej kolumny zbudowane jest z elementu gumowego, amortyzującego drgania oraz z łożyska umożliwiającego skręcanie koła. O uszkodzeniu tego elementu mogą świadczyć nietypowe dźwięki pojawiające się przy kręceniu kierownicą i przy pokonywaniu nierówności. Głuche stuki dochodzące z okolic górnego mocowania amortyzatora świadczą o rozerwaniu lub utracie własności sprężystych elementu gumowego. Uszkodzenie łożyska kulkowego sygnalizowane jest zwiększeniem siły potrzebnej do kręcenia kierownicą lub stukami pojawiającymi się przy skręcaniu kół. W przypadku pojazdów ze wspomaganiem kierownicy nawet całkowite zatarcie tego łożyska może pozostać niezauważone, ponieważ niweluje ono wzrost sił występujących na kierownicy. Przy całkowicie zatartym łożysku skręcenie kół jest możliwe dzięki przesuwaniu się sprężyny w gniazdach mocujących. Przesuwanie to może (ale nie musi) powodować pojawienie się stuków przy skręcie. Jest to zjawisko niekorzystne i negatywnie wpływa na trwałość takich elementów, jak układ wspomagania, sprężyny czy amortyzatory, a w skrajnych przypadkach może nawet spowodować odkształcenie nadwozia.

W celu zdiagnozowania uszkodzeń górnego mocowania amortyzatora trzeba zdemontować całą kolumnę z samochodu. Po wykonaniu tej czynności należy sprawdzić, czy można ręką obrócić część mocowaną do nadwozia. Zbyt duża siła lub jej okresowe przyrosty świadczą o zatarciu łożyska. Kolejnym etapem jest zdemontowanie łożyska z amortyzatora i jego dokładne oględziny pod kątem pęknięć czy odkształceń. Trzeba też sprawdzić, czy w wyniku utraty sprężystości gumy nie występuje ocieranie górnego talerza oporowego sprężyny o nadwozie. Tego typu uszkodzenia kwalifikują łożysko do wymiany. Dobrą okazją do sprawdzenia stanu górnego mocowania kolumny McPherson są wszelkie prace związane np. z wymianą amortyzatora czy sprężyny. Aby uniknąć ewentualnych reklamacji, najlepiej jest wymienić na nowe elementy współpracujące z amortyzatorami, czyli właśnie łożysko oraz osłony i odboje.
Drugim miejscem w zawieszeniu, gdzie w niektórych modelach samochodów stosuje się łożyska toczne, jest łożyskowanie tylnej belki. Jako przykład można tutaj podać wiele samochodów francuskich (Citroën, Peugeot) czy włoskich (Fiat). W samochodach francuskich są to łożyska igiełkowe, natomiast Fiat stosuje łożyska stożkowe. O zużyciu łożyskowania tylnej belki mogą świadczyć takie objawy, jak stuki czy skrzypienie pojawiające się przy pokonywaniu nierówności. W przypadku dużego zużycia może też wystąpić utrata geometrii zawieszenia (np. pochylenie koła w skrajnych przypadkach powodujące ocieranie opony o nadwozie). W przypadku uszkodzenia tych łożysk należy oczywiście dokonać ich wymiany – najlepiej skorzystać z oferowanych przez SNR zestawów naprawczych. Zestawy takie, zależnie od przeznaczenia, poza łożyskami zawierają inne potrzebne do naprawy elementy (np. śruby, uszczelnienia, podkładki tulejki itp.).

Podobnie jak w przypadku innych podzespołów także przy naprawach zawieszenia należy stosować się do pewnych zasad pozwalających na ich prawidłowe wykonanie i uniknięcie reklamacji. Podstawowa zasada to stosowanie do napraw części pochodzących od renomowanego producenta. Oszczędności poczynione przy zakupie części niskiej jakości są często pozorne. Jeśli nastąpi ich przedwczesne uszkodzenie, to ponownie trzeba będzie wykonać (często bardzo pracochłonne) czynności związane z ich wymianą. Drugą zasadą jest kompleksowość wykonywania napraw. Pozwoli to uniknąć sytuacji, gdy użytkownik samochodu niedługo po wykonaniu naprawy wraca ze stwierdzeniem, że w zawieszeniu znowu coś stuka. Kolejną zasadą jest stosowanie się do przewidzianej przez producenta technologii napraw. W szczególności oznacza to stosowanie odpowiednich narzędzi i dokręcanie połączeń śrubowych odpowiednim momentem. Stosowanie się do tych zasad spowoduje, że klient będzie zadowolony, a serwis nie poniesie strat związanych z reklamacjami.

KONKURS!
Wspólnie z firmą NTN-SNR przygotowaliśmy konkurs, w którym można wygrać rower z limitowanej serii NTN-SNR (cena detaliczna: 1399 zł). Aby wziąć w nim udział, wystarczy odpowiedzieć na pytanie związane z treścią niniejszego artykułu:
Całkowite zatarcie łożyska górnego mocowania amortyzatora w zawieszeniu typu McPherson często pozostaje niezauważone przez użytkownika. Z jakiego powodu tak się dzieje?