Są jednym z kluczowych elementów układu hamulcowego. Bez sprawnych, sztywnych przewodów hamulcowych nie zadziałają prawidłowo ani klocki hamulcowe, ani tarcze, ani systemy ABS i EPS. Choć odpowiadają za nasze bezpieczeństwo na drodze, nadal brakuje publikacji o technicznych aspektach wykorzystania miedzianych rur jako sztywnych przewodów hamulcowych. W rezultacie pojawiają się mity dotyczące ich używania, o których obalenie poprosiliśmy ekspertów z Przedsiębiorstwa WP.

MITY

Każdy sztywny przewód hamulcowy jest taki sam – inny jest tylko producent
Ponieważ przewody hamulcowe nie podlegają homologacji, przy zakupie tych elementów powinniśmy zwracać szczególną uwagę na producenta. Istnieje ryzyko, że przewody z niewiadomego źródła lub od nieznanego wytwórcy mogą nie spełniać zalecanych norm, a co za tym idzie – negatywnie wpływać na nasze bezpieczeństwo.

W układzie hamulcowym mogą być stosowane tylko przewody stalowe
Miedziane przewody hamulcowe są pełnoprawnym zamiennikiem przewodów stalowych, więc nic nie stoi na przeszkodzie, aby stosować je we wszystkich układach hamulcowych. Pomimo braku wymogu homologacji istnieją dokumenty, które regulują kwestię właściwości przewodów hamulcowych i norm je obowiązujących. Jednym z takich dokumentów jest Polska Norma PN-EN 12449.
– Przewody i rurki miedziane Przedsiębiorstwa WP posiadają wszystkie właściwości mechaniczne, o których mowa w tej normie. Istotnymi parametrami są wytrzymałość na rozciąganie oraz granica plastyczności – zaznacza Witold Pniewski, wiceprezes Przedsiębiorstwa WP.
Norma PN-ISO 4038 reguluje dodatkowo wymiary spęczeń i podaje specyfikację elementów łączonych, takich jak złączki. Uściślenie wytycznych znajdziemy z kolei w normie BN-90 3617-09, która dodatkowo określa, że zamiennikiem stali niskowęglowej może być miedź lub rura ze stopu miedzi i niklu (tzw. miedzionikiel) o określonych parametrach.

Grubość ścianki w miedzianym przewodzie hamulcowym nie wpływa na wytrzymałość
Aby przewody hamulcowe zachowały odpowiednie parametry przy pracy pod ciśnieniem, powinny wytrzymać ciśnienie przekraczające 1000 barów. Na uzyskanie takiej wytrzymałości wpływa odpowiedni proces oczyszczania i wyżarzania rur. Muszą one mieć właściwą strukturę wewnętrzną i przekrój w obwodzie niezmienny na całej długości, a także mieć określone wymiary. 
Łatwy do zweryfikowania jest parametr grubości ścianki. Przy średnicy zewnętrznej rzędu 4,75 mm (standardowy wymiar przewodu hamulcowego) grubość ścianki przewodu miedzianego powinna wynosić 0,9 mm. Przy takich parametrach i odpowiednio przygotowanym materiale przewód wytrzymuje zadane obciążenia, spełniając tym samym obowiązujące normy.
Zmniejszenie grubości ścianki nawet o 0,1 mm, czyli do grubości 0,8 mm, powoduje, że wytrzymałość spada nawet o 200-250 barów. Warto o tym pamiętać, gdyż na rynku oferowane są przewody hamulcowe o cieńszej ściance – niektórzy producenci decydują się na takie rozwiązanie, chcąc obniżyć cenę produktów. A oszczędzając na materiale, znacznie obniżają wytrzymałość przewodów – nieświadomy fortelu klient może mieć z tego powodu problemy z układem hamulcowym, w szczególności jeśli posiada ABS czy ESP, gdzie owa wytrzymałość ma bardzo duże znaczenie.
Warto dodać, że rurki miedziane o średnicy zewnętrznej 4,8 mm i grubości ścianki rzędu 0,8 mm są stosowane w układach chłodniczych, gdzie podlegają normie EN 12735-1. Producenci nie powołują się na tę normę, ponieważ taka rura oraz przewody z niej wykonane mogą być stosowane jedynie w układach chłodniczych, a nie hamulcowych.

Montaż miedzianych przewodów hamulcowych zmienia konstrukcję pojazdu
Kwestie przeglądu auta omawia Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. Rozdział poświęcony układowi hamulcowemu nie wyklucza ani nie zabrania stosowania zamiennika stali w postaci miedzi, ostrzegając jedynie przed niekompletnością owego układu, brakiem obwodowości układu roboczego czy zastosowaniem konstrukcji niezgodnej z warunkami technicznymi.
Przewody miedziane o odpowiedniej specyfikacji spełniają warunki techniczne, więc w żaden sposób nie wpływają na konstrukcję pojazdu i nie zmieniają jej.
– Zdarza się, że producenci oryginalnych części bezpodstawnie straszą tym zapisem. Nie warto ulegać ich propagandzie, ponieważ na tej podstawie nie można byłoby stosować żadnych zamienników części samochodowych poza oryginałami, nawet gdyby spełniały wymogi techniczne – zwraca uwagę Witold Pniewski.

Miedziane przewody hamulcowe są bardziej podatne na korozję elektrochemiczną niż stalowe
Zjawisko korozji elektrochemicznej występuje pomiędzy dwoma różnymi metalami. Zachodzi ono, gdy między np. aluminium a innym metalem pojawiają się cząsteczki wody, które inicjują przepływ prądu pomiędzy katodą i anodą. W przypadku połączenia miedzi z np. aluminiowym elementem takie działanie jest znikome, ponieważ układ takiego połączenia jest zamknięty, beztlenowy (układ hamulcowy powinien być odpowietrzony i bez wody). Płyn hamulcowy w układzie jest higroskopijny i ma właściwości antykorozyjne, co ogranicza to zjawisko. Nawet jeśli z oparów powietrza w układzie pojawi się woda, to jest ona wchłaniana przez płyn, a jej znikoma ilość nie wpływa znacząco na występowanie opisanego zjawiska. Między innymi z tego powodu producenci przewidują okresowe obligatoryjne wymiany płynu hamulcowego, aby minimalizować pojawianie się korozji elektrochemicznej.

FAKTY

Miedziane przewody hamulcowe są odporniejsze na warunki atmosferyczne niż stalowe
Pod wpływem np. wilgoci czy działania soli drogowej powierzchnia przewodów miedzianych utlenia się. Powstały w ten sposób nalot tworzy warstwę ochronną, która zabezpiecza je przed dalszą korozją.

Miedziane przewody hamulcowe są łatwiejsze w montażu
Mechanicy, którzy korzystają z przewodów miedzianych, podkreślają, że są one łatwiejsze w montażu od przewodów stalowych. Miedź jest bardziej plastyczna, dzięki czemu przewody z tego materiału mogą być poddawane wielokrotnemu kształtowaniu w celu lepszego dopasowania.

Stalowe przewody hamulcowe można zastąpić miedzianymi
Powtórzmy to raz jeszcze: miedziane przewody są pełnoprawnym zamiennikiem przewodów stalowych pod warunkiem spełnienia wszystkich wymienionych aspektów i wymogów technicznych – na terenie Polski. Jeżeli dokonujemy napraw w samochodach spoza Polski, należy zweryfikować przepisy z kraju, w którym zarejestrowany jest pojazd. Wystarczy nie lekceważyć opisanych kwestii i zwracać uwagę na to, co się kupuje.
– Wszystkie przewody, rurki i złączki naszej produkcji wytwarzane są z zachowaniem standardów i wymogów, jakie stawiane są tym elementom – podkreśla wiceprezes Przedsiębiorstwa WP.

Na co zwrócić uwagę, kupując miedziane przewody hamulcowe:

• Średnica zewnętrzna przewodu miedzianego powinna wynosić 4,75 mm.
• Ścianka przewodu nie może być mniejsza niż 0,9 mm.
• Należy sprawdzić, czy producent ma certyfikaty świadczące o jakości.
• Należy zweryfikować, czy przewody są odpowiednio oznaczone (np. nadruk komputerowy na całej długości, uwzględniający nazwę firmy, numer partii producenta itp.).

Opracowanie 
Przedsiębiorstwo WP