relacjonuje:

UOKiK kontra PZU S.A. c.d.

UOKiK kontynuuje swoje działania
W numerze wrześniowym “Nowoczesnego Warsztatu” opisywaliśmy po raz pierwszy działania UOKiK (Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta) podjęte w tym roku przeciwko PZU S.A. UOKiK dopatrzył się cech monopolowych i antykonsumenckich w wielu praktykach stosowanych przez PZU S.A. przy likwidacji szkód komunikacyjnych, praktykach - dodajmy - na które od lat wskazuje branża motoryzacyjna jako na przyczyny patologii występujących na rynku napraw powypadkowych w Polsce (naprawianie “byle jak”, “nadużywanie” części używanych - często niewiadomego pochodzenia, wymuszanie na warsztatach niskiej stawki rbg, która “wpycha” je do szarej strefy, nagminne “przeczołgiwanie” jak za czasów PRL-owskich, tych poszkodowanych, którzy faktycznie chcą solidnie naprawić swoje samochody itd.).
Publiczne poruszanie tych kwestii przez całe lata wydawało się przysłowiowym “wołaniem na puszczy”, a ubezpieczyciele i tak robili swoje, mało tego, co jakiś czas wprowadzali kolejne zmiany jeszcze bardziej “duszące” całą branżę motoryzacyjną (a to wypłaty kosztorysowe tylko netto, a to amortyzacja w częściach czyli merkantylny współczynnik ubytku wartości, a to rozszerzanie pojęcia szkody całkowitej, a to kolejne zaniżenia stawek rbg, a to wymuszanie stosowania części alternatywnych itd.). Tymczasem tego roku UOKiK zaskoczył nas wszystkich, bo jako pierwsza instytucja publiczna podjął w tej sprawie konkretne działania. Czy przyniosą one jakieś skutki – opinie są podzielone, ale już sam fakt podjęcia tematu może zapoczątkować zmianę nastawienia. Dotąd wiedza na temat tych praktyk rozchodziła się tylko w hermetycznych środowiskach, natomiast media rzadko interesowały się tym zagadnieniem. Od około roku można odczuć, że temat jest chętniej podejmowany publicznie – czy to ze względu na aktualne zapotrzebowanie społeczne, czy na modę, czy też czy ze względu na przypływ odwagi obywatelskiej wobec wszechpotężnego dotąd PZU S.A.

UOKiK zaczął od dwóch postanowień
UOKiK wydał odpowiednio 23.05.2006 r. i 31.07.2006 r. (patrz tabela) dwa pierwsze postanowienia, o których już kiedyś pisaliśmy. Zwłaszcza postanowienie z 31.07.2006 r. jest istotne, zawiera bowiem dobrze sformułowany i bardzo dobrze uzasadniony zestaw zarzutów wobec największej firmy ubezpieczeniowej. UOKiK celnie wskazuje praktyki jakie naruszają codziennie interesy tysięcy konsumentów w Polsce, przy czym chyba największe wrażenie na czytelnikach postanowienia robi lektura uzasadnienia do zarzutów nr 6 i 7 (patrz tabela). Mianowicie UOKiK dotarł do wewnętrznych instrukcji ubezpieczyciela, które pouczają pracowników, w jaki sposób sterować zachowaniami poszkodowanych i, mówiąc wprost, skłaniac ich do nieoptymalnego dla nich samych postępowania. Polega to np. na świadomym usuwania śladów po napisach “VAT” w kalkulacjach Audatex/Eurotax albo np. na ukrywaniu przed poszkodowanymi w szkodach zakwalifikowanych jako całkowite faktycznych kalkulacji napraw.

UOKiK wydaje trzecie postanowienie
14.09.2006 r. UOKiK wydał trzecie postanowienie, tym razem dotyczące “preferencyjnych” polis AC. Chodzi tu o polisy dystrybuowane w sieciach dealerskich, które przewidują, iż w razie naprawy powypadkowej aut przeprowadzonej poza tymi sieciami PZU S.A. potrąci poszkodowanemu 20 proc. odszkodowania w przypadku polis PZU dystrybuowanych przez Skoda Auto Polska S.A. oraz 10 proc. w przypadku polis PZU dystrybuowanych przez Peugeot Polska Sp.z o.o.
W sprawie postawionych tu PZU S.A. zarzutów oddajmy głos samemu UOKiK (cytat z postanowienia z 14.09.2006 – patrz tabela):

“Zdaniem Prezesa UOKiK, postanowienia umów ubezpieczenia AC mówiące o potrąceniu udziału własnego w wysokości 20 proc. lub 10 proc. wartości szkody w przypadku naprawy pojazdu marki Skoda lub Peugeot poza siecią autoryzowanych warsztatów serwisowych mogą być niezgodne z ustawą o ochronie konkurencji i konsumentów. Stwarzają one bowiem warsztatom samochodowym zróżnicowane warunki funkcjonowania na rynku likwidacji szkód w ramach ubezpieczeń AC. Uprzywilejowana pozycja autoryzowanych warsztatów samochodowych powoduje, że pozostałe warsztaty samochodowe pozbawione są możliwości swobodnego konkurowania na tym rynku. Przedsiębiorstwa, które w wyniku napraw pojazdów otrzymują zwrot kosztów z potrąceniem 20 proc. lub 10 proc. w celu utrzymania się na rynku, zmuszone są do redukcji kosztów funkcjonowania tych zakładów, co prowadzić może też w konsekwencji do spadku jakości oferowanych usług. Spadek jakości oferowanych usług w oczywisty sposób powoduje automatyczny spadek konkurencyjności takich zakładów.
Jednocześnie z informacji posiadanych przez organ antymonopolowy wynika, iż udział PZU S.A. w krajowym rynku ubezpieczeń komunikacyjnych 3 grupy II działu, tj. rynku ubezpieczeń casco pojazdów lądowych, z wyjątkiem pojazdów szynowych, mierzony wysokością składki przypisanej brutto wynosił w ostatnich latach odpowiednio: w 2002 r. – 64,10 proc., w 2003 r. – 62,60 proc., w 2004 r. – 60,75 proc., w I półroczu 2005 r. – 60,82 proc. Jednocześnie w tym samym okresie udział drugiego pod względem siły rynkowej przedsiębiorcy TUiR Warta S.A. wahał się od 11,34 proc. do 13,38 proc. Powyższe dane uzasadniają w ocenie Prezesa UOKiK domniemanie posiadania przez PZU SA pozycji dominującej na krajowym rynku ubezpieczeń autocasco, mimo iż 3 grupa II działu ubezpieczeń składa się z ubezpieczeń obejmujących szkody nie tylko w pojazdach samochodowych (tzw. ubezpieczenia autocasco), ale także pojazdach lądowych bez własnego napędu. Ponieważ analiza dokumentów i informacji zebranych w toku postępowania wyjaśniającego dała podstawę do przyjęcia, iż w opisanej sprawie mogło nastąpić naruszenie przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, wszczęcie postępowania antymonopolowego w związku z podejrzeniem nadużywania przez Powszechny Zakład Ubezpieczeń S.A. pozycji dominującej, polegającego na przeciwdziałaniu ukształtowaniu się warunków niezbędnych do powstania bądź rozwoju konkurencji, stało się konieczne i uzasadnione.”

Adrian R. Sklorz AUTO-ELEMENTS