Warsztat niezależny po GVO

GVO
Od 1 listopada 2004 obowiązują w Polsce dwa rozporządzenia tzw. GVO dotyczące motoryzacji: “europejskie” GVO - Rozporządzenie Komisji Europejskiej nr 1400/2002 z 31 lipca 2002 oraz “polskie” GVO - Rozporządzenie Rady Ministrów z 28 stycznia 2003. Pełne nazwy tych przepisów przytaczaliśmy już niejednokrotnie na łamach “Nowoczesnego Warsztatu”, zainteresowani znajdą pełne ich teksty na stronie internetowej

www.expert.org.pl

Przepisy te dość zasadniczo wzmacniają rolę i uprawnienia niezależnego warsztatu. Zainteresowane podmioty powinny starannie zapoznać się z nowymi przepisami, aby jak najszerzej i efektywniej wykorzystać zaistniałą sytuację.

Co to jest niezależny warsztat?
W rozumieniu GVO każdy warsztat samochodowy, w każdej sytuacji świadczenia usługi serwisowej w samochodzie marki, której autoryzacji nie posiada – jest warsztatem niezależnym. Zarówno oznacza to, że warsztat bez autoryzacji wykonując dowolną naprawę samochodu jest traktowany w przepisach jako “warsztat niezależny”, jak także oznacza, że tzw. ASO w momencie naprawy samochodu marki, na którą autoryzacji nie posiada (a GVO gwarantuje, że macierzysty koncern nie może zabronić ASO wykonywania usług tego typu) – jest z prawnego punktu widzenia traktowany w tym momencie jak “warsztat niezależny”.

Czego nie wolno warsztatowi niezależnemu?
Nie wolno mu wykonywać napraw gwarancyjnych, bezpłatnych usług serwisowych i napraw w ramach kampanii serwisowych finansowanych przez koncern samochodowy. Jeżeli warunki gwarancji zastrzegają daną naprawę wyłącznie dla ASO i jeżeli za daną naprawę płaci koncern – wtedy warsztat niezależny powinien “stać z daleka”.
W tym miejscu – nieco uprzedzając dalszy tekst – podkreślamy, że w okresie gwarancji wykonywane są też inne rodzaje napraw i usług (tzw. naprawy zwykle i przeglądy okresowe), za które koncern nie płaci i te podlegają innym uregulowaniom (warsztaty niezależne mogą je wykonywać – ale o tym dalej).

Co przysługuje warsztatowi niezależnemu?
- Możliwość nabywania u dealerów oryginalnych części zamiennych. Mówi o tym np. Art. 4 ust.1 pkt. i) “europejskiego” GVO, ale ten akurat przywilej istniał i wcześniej.
- Natomiast nowością jest zakaz porozumień, które uniemożliwiałyby zakup części oryginalnych bezpośrednio u dostawców koncernów samochodowych lub za pośrednictwem sieci dystrybucyjnych tych wytwórców (chodzi np. o zakup reflektora Helli w sieci Helli, a nie tylko poprzez sieć Volkswagena) – mówi o tym np. Art. 4 ust.1 pkt. j) “europejskiego” GVO.
- Prawo dostępu bezpośrednio w koncernie samochodowym do wszelkiej informacji technicznej, sprzętu diagnostycznego i wyposażenia, narzędzi, oprogramowania i szkoleń związanych z dokonywaniem napraw i przeglądów samochodów oraz z wdrażaniem norm ekologicznych w warsztacie, które zapisano w Art.4 ust.2 “europejskiego” GVO. W przypadku narzędzi naprawczych, diagnostycznych i innego sprzętu, obowiązuje (podobnie jak w sprawie oryginalnych części zamiennych) zakaz porozumień, które ograniczałyby możliwość ich nabywania przez warsztaty niezależne wprost od dostawców koncernów samochodowych – należy przy tym powoływać się na treść Art. 4 ust.1 pkt. j) “europejskiego” GVO.
Dostęp do szeroko rozumianej informacji i narzędzi (dane serwisowe, szkolenia, oprogramowanie, urządzenia diagnostyczne itd.) ma być zgodnie z Art.4 ust.2 “europejskiego” GVO zapewniony w sposób “niedyskryminujący, natychmiastowy i proporcjonalny”. Przez “niedyskryminujący” i “natychmiastowy” rozumie się odpowiednio – nie drożej i nie później niż dostęp oferowany przez koncern własnym autoryzowanym dealerom. Przez “proporcjonalny” rozumie się adekwatny do potrzeb warsztatu (np. jedno urządzenie, a nie tylko pakiet wielu urządzeń).
Jak widać z powyższego – przynajmniej w teorii – warsztat niezależny ma prawo dostępu do wszelkich składników (wiedza i urządzenia) potrzebnych do profesjonalnego serwisowania samochodów, na zasadach nie gorszych od dealerów. Nie znaczy to jednak, że np. dostęp do informacji czy szkoleń ma być zagwarantowany bezpłatnie. Koncern ma prawo wprowadzić identyczne opłaty dla swoich dealerów i dla warsztatów niezależnych.
Podsumujmy naszą wiedzę w tabeli (patrz wyżej).

Co może warsztat niezależny w okresie gwarancji?
Jak napisano powyżej, warsztat niezależny nie powinien nigdy wykonywać tzw. naprawy gwarancyjnej finansowanej przez koncern (np. wymiany wadliwej przekładni kierowniczej czy naprawy skrzyni biegów). Koncern nie tylko nie zwróci nikomu kosztów takiej naprawy, ale na dodatek prawdopodobnie skutecznie pozbawi klienta dalszej gwarancji na samochód.
Jednak w okresie gwarancji wykonywane są też w samochodach inne czynności serwisowe, takie za które koncern nie płaci tzw. przeglądy okresowe (okresowe wymiany olejów, filtrów, świec, rozrządu i inne, połączone z licznymi obowiązkowymi czynnościami kontrolno-sprawdzającymi) oraz tzw. naprawy zwykłe (np. wymiany klocków hamulcowych, żarówek, tłumików i inne, jeśli koncern za nie nie płaci).
Do napraw zwykłych w tym znaczeniu należy zaliczyć także naprawy powypadkowe, ale tu sytuacja prawna jest na tyle złożona, że będziemy musieli poświęcić w przyszłości odrębny odcinek temu zagadnieniu.
Okazuje się, że zgodnie z interpretacją GVO wyłożoną przez samą Komisję Europejską w tzw. Explanatory Brochure (Broszura Wyjaśniająca), którą w oficjalnym tłumaczeniu UE na język polski można pobrać ze strony internetowej

www.expert.org.pl

naprawy zwykłe i przeglądy okresowe w okresie gwarancji można wykonywać w warsztacie niezależnym bez utraty gwarancji, chyba że “prace te zostały wykonane wadliwie”.
W ten sposób przed sektorem niezależnym otwiera się ogromny rynek przeglądów okresowych aut na gwarancji! Na Zachodzie zauważalne jest już zjawisko przenoszenia obsługi dużych flot samochodowych do sieci warsztatów niezależnych, które oferują odpowiednio niższe ceny na usługi. Nie znaczy to jednak, że każdy polski warsztat powinien jutro “łapać się” za przeglądy okresowe aut na gwarancji. Musi być w pełni świadomy, że w razie wykonania usługi “wadliwie” i spowodowania jakichkolwiek uszkodzeń nie tylko będzie odpowiadał za bezpośrednie straty klienta, ale także za ewentualne skutki pozbawienia klienta całej gwarancji na samochód. Aby wykazać w razie ewentualnego sporu, że nie wykonało się usługi “wadliwie” trzeba przygotować merytoryczne argumenty: czy używano urządzeń zalecanych przez koncern? czy korzystano z informacji serwisowych koncernu? czy przegląd wykonywał pracownik przeszkolony przez koncern? itd. Do tych niezbędnych składników (wiedza i urządzenia) warsztat niezależny ma dostęp zagwarantowany (patrz wyżej), ale czy z tego dostępu przed wykonaniem przeglądu skorzystał?
Ponadto trzeba zwrócić uwagę, że podczas naprawy zwykłej oraz podczas przeglądu okresowego aut na gwarancji, warsztat niezależny musi korzystać z tzw. “części oryginalnych” lub z tzw. “części porównywalnej jakości”, ale to zagadnienie wymaga odrębnego omówienia.

Warsztat niezależny a autoryzacja
W tym miejscu tylko dla porządku przypomnę, że zgodnie z powszechnie przyjmowaną wykładnią, w zakresie usług serwisowych w całej Europie przy udzielaniu autoryzacji obowiązuje zgodnie z nowym GVO tzw. system dystrybucji selektywnej jakościowej. Oznacza to, że koncerny nie mogą wybierać ASO według dowolnych zasad, ale muszą ogłaszać dla wszystkich obszarów jednolite tzw. “standardy jakościowe”, a każdemu kto te standardy spełni – udzielić autoryzacji. Nawet gdyby na jednej ulicy miały wtedy stać trzy stacje ASO. I choć standardy jakościowe koncernów są na ogół bardzo wysokie, to jednak wiele warsztatów niezależnych może teraz przemyśleć taki kierunek swojego rozwoju.

Adrian R. Sklorz
AUTO-ELEMENTS
(www.element.com.pl)
Analityk Fundacji MULTI-EXPERT
(www.expert.org.pl)


Szkolenia MULTI-EXPERT

Sekcja Motoryzacji Fundacji MULTI-EXPERT uruchamia pod patronatem magazynu “Nowoczesny Warsztat” regularny cykl szkoleń dla polskiego sektora motoryzacyjnego.
W 2005 cyklicznie odbywać się będą dla zainteresowanych dealerów i warsztatów szkolenia z 4 tematów istotnych dla całego środowiska:

1.) Dofinansowania z UE dla firm motoryzacyjnych (szkolą wykładowcy z GARR, który pełni rolę RIF)
2.) Ochrona środowiska i BHP – przygotowanie warsztatu do kontroli (szkolą eksperci z Ekoplan i Conart)
3.) Rozliczanie szkód z firmami ubezpieczeniowymi (wykłada Rafał Pogorzelski, publicysta i rzeczoznawca wpisany na listę biegłych sądowych)
4.) Przepisy GVO - szanse i zagrożenia dla mojej firmy (wykłada Adrian Sklorz, analityk i popularyzator GVO)

Wszelkie informacje o aktualnych edycjach szkoleń dostępne cały rok na stronie internetowej

www.expert.org.pl


Wnioski o dofinansowania UE

Fundacja MULTI-EXPERT nie tylko propaguje wśród środowiska motoryzacyjnego w Polsce wiedzę o zmianach, zagrożeniach i szansach wynikających z akcesji z UE, ale pomaga także pozyskać firmom motoryzacyjnym dofinansowania ze środków Unii Europejskiej. Uruchomiono Biuro Wniosków o Dofinansowania UE Multi-Expert, które obsługuje sektor motoryzacyjny, współpracuje z doświadczonymi analitykami i regionalną instytucja finansującą. Zainteresowani proszeni o kontakt, więcej informacji na stronie internetowej


www.expert.org.pl