Są pieniądze
Ciągle jeszcze zbyt mała część środowiska motoryzacyjnego w Polsce zdaje sobie sprawę, że naszej akcesji towarzyszy od paru lat przyznawanie przez Unię Europejską znacznych środków finansowych na wspomaganie polskiej przedsiębiorczości (na “wyrównywanie szans”). Cała struktura pomocy europejskiej jest bardzo rozbudowana i skomplikowana oraz – oględnie mówiąc - bardzo zbiurokratyzowana. Dlatego skoncentrujmy się tu tylko na tych środkach, które trafiają lub trafić mogą do podmiotów w polskiej motoryzacji najpopularniejszych, czyli do małych i średnich przedsiębiorstw oraz na te potrzeby, które są w polskiej motoryzacji najbardziej naglące i rozpowszechnione, czyli na inwestycje i doposażenie.
Definicja MSP (małego i średniego przedsiębiorcy) obejmuje podmioty o zatrudnieniu do 249 osób, przychodzie rocznym do 40 mln Euro i sumie aktywów do 27 mln Euro.

Fundusze Phare
Najpierw, jeszcze w tzw. okresie przedakcesyjnym, ruszyły fundusze Phare. Ostatnie z nich to Phare 2002 (w zasadzie już rozdysponowany w II połowie 2004) i Phare 2003 (do rozdzielenia w najbliższym czasie).
Programy Phare dysponują mniejszymi środkami (rzędu kilku milionów Euro na inwestycje w Polsce) i udzielają relatywnie mniejszych kwotowo dofinansowań, ale uchodzą za łatwiejsze w przygotowaniu wniosków.

Fundusze Strukturalne Działanie 2.3
Wraz z przystąpieniem Polski do Unii pojawiły się nowe i to naprawdę duże pieniądze. W ramach tzw. Funduszy Strukturalnych przyznano dla MSP w Polsce ponad 300 mln Euro na “Inwestycje” (pełna, typowo “brukselska” nazwa to: Sektorowy Program Operacyjny, Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw - w skrócie SPO WKP – Działanie 2.3).

Na co dofinansowanie?
Z Działania 2.3 można uzyskać zwrot części nakładów na inwestycje o bardzo szerokim wachlarzu (środki trwałe: urządzenia, wyposażenie, technologie, oprogramowanie, a także grunty, nieruchomości oraz własne inwestycje budowlane) – przede wszystkim wykazać trzeba, że dana inwestycja wniesie innowacyjność do naszego przedsiębiorstwa (np. stara komora lakiernicza obsługiwała wyłącznie auta osobowe, a nowa także dostawcze oraz zapewnia wyższą jakość powłoki i mniejszą ilość „wtrętów” na jednostkę powierzchni) .

Jakie dofinansowanie
Zwrot może być bardzo duży – na większości terytorium Polski wynosi 50% (tylko w Warszawie i Poznaniu 30%, a w Krakowie, Trójmieście i Wrocławiu 40%), a kwota dofinansowania na jedną inwestycję dla przedsiębiorcy wynosi od 10 tys. zł do 1,25 mln zł.

Do kogo wniosek
Przedsiębiorca składa dość rozbudowany wniosek do tzw. RIF (Regionalnej Instytucji Finansującej, zwykle w mieście wojewódzkim), potem jego wniosek trafia do PARP (Państwowa Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości w Warszawie), gdzie jest ostatecznie rozpoznawany. Wnioski są ocenianie w skali punktowej do 100 punktów. Gdy środków jest dużo, mogą je otrzymywać wszyscy, którzy przekroczą 50 pkt, gdy środki zaczynają się kończyć – dostają tylko ci z najwyższą punktacją.

Jakie warunki
Aby uzyskać środki z Funduszy Strukturalnych MSP musi działać od co najmniej 3 lat lub mieć przynajmniej 10 pracowników.
Trzeba wyłożyć środki, które są później zwracane w proporcji jak podano wyżej. To, co korzystnie odróżnia przy inwestycjach Fundusze Strukturalne: dopuszczalne jest finansowanie przez leasing, dopuszczalne są środki trwałe używane, a inwestycję można rozpocząć zaraz po złożeniu wniosku (ryzykując jaka będzie decyzja), podczas gdy w Phare nie wolno było robić niczego aż do momentu decyzji PARP.

Czy warto?
Nie ma prostej odpowiedzi. Trzeba uczciwie powiedzieć, że poruszanie się w świecie dofinansowań z UE nie jest łatwe, sporządzenie wniosku może zająć sporo czasu i sprowokować bardzo niepochlebne komentarze pod adresem “brukselskiej” biurokracji. To wszystko prawda.
Z drugiej strony są to konkretne, duże pieniądze i niewiele jest firm motoryzacyjnych w kraju, które stać na marnowanie takiej okazji. Kupić komorę lakierniczą za 100 tys zł i zostać bez grosza, a kupić komorę za 100 tys. zł i dostać zwrot 50 tys. zł to jest różnica.
Najlepszego dowodu, że są to mimo wszystko “łatwe” pieniądze dostarczają sami przedsiębiorcy – kto raz uzyskał dofinansowanie z Unii, z reguły “wymyśla” nowy projekt i stara się o kolejne pieniądze.

Czy starczy dla wszystkich?
Już wiadomo, że nie. Terminy składania wniosków wyznacza się co kilka miesięcy, aż do wyczerpania środków. W ostatnich funduszach Phare około dwie transze wyczerpywało limit dla Polski. Wydawało się, że sto razy większe Fundusze Strukturalne starczą przynajmniej na rok, dwa lata. Tymczasem w pierwszym terminie wyznaczonym dla Działania 2.3 na 2 grudnia 2004 MSP w Polsce złożyły 6,5 tys. wniosków! Gdyby założyć, że średnio wnioskowano o 100 tys. zł i że 80% wniosków spełniało kryteria, to okaże się, że 125 mln Euro mogło już zostać “zajęte”.
Czyżby więc środków z Funduszy Strukturalnych na Działanie 2.3 miało starczyć tylko na 3-4 transze wniosków?
Czy firmy sektora motoryzacyjnego się nie zagapiły?

Co robić?
Kolejny, drugi termin składania wniosków o dofinansowania z Działania 2.3 wyznaczono na 25 lutego 2005.
Ponieważ na dobre opracowanie wniosku i zgromadzenie licznych dokumentów trzeba dysponować paroma tygodniami, a na dodatek od 17 stycznia zaczyna się w Polsce okres szkolnych ferii zimowych, dlatego czasu jest rzeczywiście bardzo niewiele.
Na 11 stycznia 2005 wyznaczono termin specjalistycznego szkolenia Fundacji MULTI-EXPERT dla serwisów motoryzacyjnych, które obejmuje m.in. tematykę opracowania wniosku o dofinansowanie (Międzynarodowe Targi Katowickie, wykładowcy z GARR, która pełni rolę RIF). Pełna informacja:

www.expert.org.pl

Takie szkolenie to najlepsza okazja by spotkać się z fachowcami i rozeznać w możliwościach oraz ocenić swoje realne szanse na dofinansowanie.
Jeżeli uznamy po szkoleniu, że warto – mamy dwie możliwości.
Pierwsza to samodzielne sporządzenie wniosku. Korzystamy z pomocy księgowej oraz wykorzystujemy do 10h bezpłatnych konsultacji, jakie nam przysługują w RIF.
Druga możliwość, to zlecenie odpłatne przygotowania wniosku przez fachowców, którzy się w tym wyspecjalizowali. Aby ułatwić i druga opcję, Fundacja MULTI-EXPERT nawiązała współpracę ze specjalistami i może zaoferować podmiotom branży motoryzacyjnej przygotowywanie wniosków na bardzo konkurencyjnych warunkach.

Co teraz?
Teraz decyzja i działanie (dosłownie i w przenośni). Byłoby bardo szkoda, gdyby większość środków na inwestycje wykorzystały inne sektory polskiej gospodarki, a w motoryzacji MSP dalej stały i patrzyły z boku.

Post Scriptum
Wyżej napisaliśmy, że dotacje inwestycyjne w ramach łatwiejszego w aplikowaniu Funduszu Phare 2002 zostały bardzo szybko wyczerpane. Jednak warto poinformować, że w wielu województwach zostały jeszcze środki Phare 2002 na odrębny od “inwestycji” program “Technologie Informatyczne dla Przedsiębiorstw”, który między innymi umożliwia wyposażenie firmy motoryzacyjnej w potrzebne oprogramowanie, w tym odpowiednie programy księgowe, sprzedażowe itd. Wysokość tego dofinansowania wynosi od 1 tys. do 10 tys. Euro! Zainteresowane nimi firmy motoryzacyjne z województw: opolskiego, świętokrzyskiego, kujawsko-pomorskiego, pomorskiego, warmińsko-mazurskiego i podlaskiego zapraszamy do szybkiego kontaktu z Fundacją lub ze swoim RIF.

Adrian R. Sklorz
AUTO-ELEMENTS (www.element.com.pl)
Analityk Fundacji MULTI-EXPERT
(www.expert.org.pl)