Spośród substancji emitowanych do atmosfery podczas prac lakierniczych największe zagrożenie stanowią Lotne Związki Organiczne (z angielskiego: VOC – Volatile Organic Compounds).

Opary rozpuszczalników, takich jak benzen, ksylen, toluen, stosowanych do odtłuszczania powierzchni przed lakierowaniem oraz będących składnikami lakierów, są szczególnie toksyczne i stanowią poważne zagrożenie dla środowiska. Lotne związki organiczne przy udziale tlenków azotu biorą także udział w tworzeniu ozonu w niższych warstwach atmosfery, który jest toksyczny dla ludzi, zwierząt i roślin. W naturalnych warunkach ozon znajduje się w górnych partiach atmosfery i tworzy warstwę ozonową chroniącą przed promieniowaniem UV.
Ochrona atmosfery polega zatem na eliminacji rozpuszczalników organicznych tam, gdzie jest to możliwe. Zastępuje się na przykład lakiery wymagające rozpuszczalników organicznych lakierami nowej generacji – tzw. rozpuszczalnymi w wodzie, lub wprowadza się produkty o obniżonej zawartości LZO.Firmy obecne na rynku polskim testują w swoich laboratoriach lakiery wodorozcieńczalne i choć dostępne są w ich ofercie bazy wodorozcieńczalne, a u niektórych nawet l akiery bezbarwne 2K wodorozcieńczalne, to chyba żadna ze znanych firm nie posiada w swojej ofercie kompletnego systemu wodorozcieńczalnego Autorefinish. Co należy rozumieć poprzez kompletny system? Całą powłokę wodorozcieńczalną od podkładów przez warstwę zewnętrzną bazową lub akrylową, kończąc na lakierze bezbarwnym. Mało się pisze także o wodzie. Dlaczego? Czy za bardzo się boimy tego, co nas czeka w 2007 roku? Zalecenia Unii Europejskiej zawarte w dyrektywie 2001/81/EC dotyczącej ograniczeń emisji określonych zanieczyszczeń włączając Lotne Związki Organiczne, to wyzwanie dla producentów lakierów i produktów autorefinish. Przyjrzyjmy się maksymalnym, dopuszczalnym zawartościom LZO w produktach autorefinish (patrz tabela ”wartości graniczne maksymalnej zawartości LZO w produktach autorefinish”). Zostało mało czasu, więc trzeba nauczyć się tej technologii, przełamać stereotypy i dostosować do nowej, nieuniknionej sytuacji. Tak jak robi to PALINAL, który posiada ofertę kompletnego systemu autorefinish dostosowanego do wymogów Unii Europejskiej. Przyjrzyjmy się produktom proponowanym przez PALINAL. Jest to system refinish przeznaczony dla samochodów użytkowych - patrz tab. 1a. i 1b.
Przedstawiona powłoka całkowicie spełnia wymagania Unii Europejskiej, popatrzmy na Lotne Związki Organiczne dla tej powłoki - patrz tabela 2.

Zapoznajmy się trochę bliżej z tymi produktami.

Jest to wodorozcieńczalny podkład epoksydowy 2K 100P2500 o doskonałych właściwościach antykorozyjnych, które zawdzięcza oryginalnej nietoksycznej pigmentacji. Wytrzymuje 500 godzin w komorze solnej oraz 300 godzin w komorze wilgotnościowej. Szybko schnie na powietrzu w temperaturze otoczenia, charakteryzuje się dobrą przyczepnością do podłoży.
- 100F777 – to wypełniacz wodorozcieńczalny 2K o dobrej rozlewności, łatwy w obróbce.
- HYDROPAL 120 to wodorozcieńczalny system lakierniczy trzeciej generacji.
Tworzy go 68 bardzo silnie skoncentrowanych pigmentów oraz specjalne spoiwa wodorozcieńczalne:
- 120.DS25 – dla lakierów bazowych BC METALLIC,
- 120.DS20 – dla lakierów bazowych BC SOLID,
- 120.DS26 – dla lakierów bazowych BC SOLID,
- 120.2K02 – dla lakierów akrylowych 2K.
Dodatek spoiwa wynika automatycznie z receptury, proporcja między pigmentami a spoiwem wynosi od 1:1 do 1:2 (1:3 tylko dla pigmentu białego), co pozwala na regulację siły krycia lakieru zależnie od wymagań. To sprawia, że system HYDROPAL 120 jest jednym z najlepiej kryjących i najbardziej wydajnych systemów na rynku. Bardzo silnie skoncentrowane pigmenty czynią system otwartym na zastosowanie zróżnicowanych rozwiązań i nadążającym za nowościami. HYDROPAL 120 może być stosowany do lakierowania samochodów osobowych, motocykli, pojazdów użytkowych i autobusów - patrz tabela 3.
123.0250 – wodorozcieńczalny lakier bezbarwny, utwardzenie tego lakieru przebiega szybciej niż rozpuszczalnikowych lakierów UHS (Ultra High Solid). Element pokryty tym lakierem nadaje się do montażu po 45 minutach suszenia w 60°C lub po 16 godzinach w 20°C. Lakier charakteryzuje się dobrą odpornością na działanie światła i czynników atmosferycznych.
PALINAL oferuje także inne podkłady wodorozcieńczalne lub produkty o obniżonej zawartości Lotnych Związków Organicznych, więc dostosowane do dyrektywy 2007 roku. W tej publikacji zdecydowałam się ograniczyć jedynie do zaprezentowania kompletnego systemu wodorozcieńczalnego dla napraw Autorefinish. Zachęcam do jak najszybszego zastosowania produktów wodorozcieńczalnych nie tylko ze względu na mniej toksyczne odpady stałe oraz redukcje emisji LZO do atmosfery, ale także ze względu na to, że farby te są mało podatne na zapłon, co oczywiście zwiększa bezpieczeństwo pożarowe w lakierni. Przestawienie lakierni na produkty tego typu wiąże się jednak z kosztami związanymi nie tylko ze sprzętem do nakładania, ale i pozwalającym zapewnić odpowiednią temperaturę i wilgotność w lakierni. Odpowiednia temperatura musi być także zachowana podczas transportu oraz magazynowania produktów wodorozcieńczalnych.

Na rynku jest wiele warsztatów, które radzą sobie bez dyszy Venturiego i wszystko jest dobrze, jednak teoria zakłada co innego. Pozostaje kwestia przestawienia się lakierników na malowanie wodą.
Warto wspomnieć, że Pronet Color organizuje liczne szkolenia dla lakierników w kraju i zagranicą bezpośrednio w fabryce. Tak naprawdę to dobry lakiernik nie musi zmieniać swoich przyzwyczajeń, musi poznać dobrze system, a wtedy na pewno sobie poradzi.


mgr inż. Dorota Kropelnicka – Babiak
PRONET COLOR ®