Jedną z podstawowych czynności wykonywanych podczas współczesnych napraw blacharskich jest wymiana uszkodzonych elementów karoserii. Często zdarza się jednak tak, że wymiana nie jest konieczna lub byłaby znacznie bardziej kosztowna niż naprawa uszkodzonego elementu. W wyniku zastosowania różnych materiałów niektóre elementy podlegają naprawom blacharskim (w tradycyjnym rozumieniu), niektóre wymagają zastosowania nowoczesnej technologii, np. łączenia, natomiast pewne elementy podlegają wyłącznie wymianie.
Technologie usuwania wgnieceń w karoserii można podzielić na dwa rodzaje:
- wypychanie od wewnątrz,
- wyciąganie z zewnątrz.
W przypadku pierwszej z metod konieczne jest dokonanie demontażu elementów samochodu utrudniających dostęp do uszkodzonego miejsca. Jest to zwykle tapicerka. Czynność ta jest pracochłonna, czasochłonna i niesie ze sobą ryzyko uszkodzenia elementów mocujących, jak i samego poszycia. Poza tym, poprzez stosowanie klepadeł i młotków najczęściej powoduje się powstanie nadmiaru blachy w miejscu naprawy spowodowane niepożądanym wydłużeniem blachy. Ryzyko powstania tego efektu można zmniejszyć, rozklepując blachę w naprawianym miejscu na większej powierzchni wokół wgniecenia. Opisane technologie noszą znamiona nowoczesności, ale podstawowe zasady pozostają niezmienne. Należą do nich np. prostowanie mechaniczne poprzez tzw. klepanie, prostowanie blach stalowych oraz aluminiowych poprzez ich podgrzewanie i schładzanie oraz technika mieszana zwana prostowaniem mechaniczno-termicznym. Większość obecnie stosowanych narzędzii blacharskich to urządzenia elektryczne zwykle sterowane mikroprocesorowo, a praca przy ich zastosowaniu polega zwykle na przygrzewaniu elementu mocującego, który służy jako uchwyt do wyciągania wgniecenia. Wyciąg odbywa się przy zastosowaniu różnych przyrządów, np. młotka bezwładnościowego czy też wyciągarek dźwigniowych lub pneumatycznych. Najbardziej popularną metodą usuwania wgnieceń profili zamkniętych jest stosowanie zgrzewarki tzw. gwiazdek, zintegrowanej z młotkiem bezwładnościowym. Urządzenia przeznaczone do prowadzenia tego typu napraw to spotery blacharskie (patrz „Giełda Wyposażenia Warsztatowego” na str. 20 lub dzwoń na 880 237 591). Umożliwiają one prowadzenie napraw panelowych karoserii przy maksymalnym zachowaniu własności mechanicznych elementów. Powodują znikome szkody zewnętrzne, a niskie optymalnie dobieranie parametrów pracy powoduje, iż blacha się nie przegrzewa.
Najczęściej wykonuje się naprawy, podczas których konieczne jest usunięcie części lakieru lub powłoka lakierowa ulega uszkodzeniu w procesie prostowania. W przypadku nowoczesnych karoserii samochodowych naprawa profili zamkniętych, takich jak słupki, maski drzwi itp., wymaga również zastosowania innych metod niż dotychczas. Wynika to zarówno z zastosowanych do budowy nadwozia samochodowego materiałów konstrukcyjnych, jak i powłok galwanicznych. Oferowane są różne narzędzia oraz zestawy czy też systemy naprawcze przeznaczone do prowadzenia prac związanych z usuwaniem uszkodzeń profili zamkniętych. Większość tych narzędzi oparta jest na metodzie „push and pull”, czyli „pchaj i ciągnij”. Co daje zastosowanie „push and pull”? Oto kilka niewątpliwych zalet przemawiających za stosowaniem tej metody naprawy:
- Pozwala na naprawę elementów, które do tej pory podlegały wyłącznie wymianie.
- Znacznie skraca czas naprawy.
- Umożliwia stosowanie technik klejowych oraz naprawę elementów z aluminium.
- Niska cena narzędzi w stosunku do uzyskiwanych efektów.
Niekiedy udaje się usunąć drobne uszkodzenia poszycia karoserii bez zastosowania metod ingerujących w powłokę lakierniczą. Niestety, w praktyce zwykle konieczne jest jednak ponowne lakierowanie naprawianego elementu. Poniżej opisany został proces technologiczny naprawy uszkodzonej karoserii z zastosowaniem technologii wyciągania. Po przeprowadzonej w ten sposób naprawie element wymaga naprawy lakierniczej.
Proces technologiczny naprawy (Strong Puller, Easy Puller)
Do naprawy zastosowano technologię polegającą na przygrzewaniu serii bitów naprawczych pozwalających na wyciąganie uszkodzonej blachy.
Proces naprawy panelowej z zastosowaniem najnowszych technologii:
- ocena uszkodzenia oraz oczyszczenie z powłok lakierowych (fot. 1-2),
- zamocowanie masy (fot. 3),
- przygrzanie serii bitów oraz umieszczenie cięgna (fot. 4-6),
- proces ciągnięcia Strong Pullerem (fot. 7),
- odprężenie blachy młotkami aluminiowymi (fot. 8),
- usunięcie bitów (fot. 9),
- wstępna ocena naprawy (fot. 10),
- prace wykończeniowe młotkiem udarowym (fot. 11-12),
- obkurczanie blachy elektrodą miedzianą oraz węglową (fot. 13-14),
- prace wykończeniowe Easy Pullerem (fot. 15-16).
Technologia naprawy panelowej w niektórych przypadkach jest jedyną metodą naprawy panelu karoserii. Dotyczy to zwykle tylnego błotnika występującego często jako część ściany bocznej karoserii. Warto pamiętać, że zbyt duży prąd zgrzewania może spowodować trwałe uszkodzenie blachy, nie zapewniając przy tym lepszych efektów pracy. Zawsze wykonaj próbę przygrzewania przy mniejszym prądzie, stopniowo zwiększając jego wielkość aż do uzyskania zadowalających efektów. W przypadku dobrania optymalnych parametrów pracy spotera blacharskiego można uzyskać bardzo dobre efekty naprawy bez nadmiernego uszkodzenia struktury karoserii.
Dariusz Grabowski
F.U.H. DARO
tel. kom. 880 237 591
Wymianie podlegają zwykle profilowane elementy wykonane ze stali o podwyższonej wytrzymałości oraz stopów metali lekkich (np. aluminium) oraz bezwzględnie wszystkie elementy, których podstawowym zadaniem jest pochłanianie energii uderzenia. Bardzo poważnym błędem popełnianym podczas napraw blacharskich elementów wykonanych z blach o podwyższonej wytrzymałości jest obróbka poprzez ich podgrzewanie. W wyniku intensywnego podgrzewania taka blacha traci bezpowrotnie własności uzyskane w starannym procesie produkcji, a co za tym idzie zmienia na niekorzyść założone parametry wytrzymałościowe elementu. Dotyczy to w szczególności elementów karoserii zbudowanych jako profile zamknięte stanowiące złożone i drogie konstrukcje, takie jak np. drzwi, maski, pokrywy bagażnika, słupki itp. Naprawa blacharska elementu karoserii ma dwa główne cele:
- Przywrócenie pierwotnego wyglądu.
- Przywrócenie pierwotnych własności mechanicznych.
Zwykle łatwiej spełnić pierwszy warunek, tj. przywrócić pierwotny wygląd elementu karoserii. Spełnienie zaś drugiego warunku w warsztacie blacharskim przychodzi znacznie trudniej niż pierwszego, a całkowite zachowanie pierwotnych własności mechanicznych elementu jest z oczywistych względów niemożliwe.
Technologie usuwania wgnieceń w karoserii można podzielić na dwa rodzaje:
- wypychanie od wewnątrz,
- wyciąganie z zewnątrz.
W przypadku pierwszej z metod konieczne jest dokonanie demontażu elementów samochodu utrudniających dostęp do uszkodzonego miejsca. Jest to zwykle tapicerka. Czynność ta jest pracochłonna, czasochłonna i niesie ze sobą ryzyko uszkodzenia elementów mocujących, jak i samego poszycia. Poza tym, poprzez stosowanie klepadeł i młotków najczęściej powoduje się powstanie nadmiaru blachy w miejscu naprawy spowodowane niepożądanym wydłużeniem blachy. Ryzyko powstania tego efektu można zmniejszyć, rozklepując blachę w naprawianym miejscu na większej powierzchni wokół wgniecenia. Opisane technologie noszą znamiona nowoczesności, ale podstawowe zasady pozostają niezmienne. Należą do nich np. prostowanie mechaniczne poprzez tzw. klepanie, prostowanie blach stalowych oraz aluminiowych poprzez ich podgrzewanie i schładzanie oraz technika mieszana zwana prostowaniem mechaniczno-termicznym. Większość obecnie stosowanych narzędzii blacharskich to urządzenia elektryczne zwykle sterowane mikroprocesorowo, a praca przy ich zastosowaniu polega zwykle na przygrzewaniu elementu mocującego, który służy jako uchwyt do wyciągania wgniecenia. Wyciąg odbywa się przy zastosowaniu różnych przyrządów, np. młotka bezwładnościowego czy też wyciągarek dźwigniowych lub pneumatycznych. Najbardziej popularną metodą usuwania wgnieceń profili zamkniętych jest stosowanie zgrzewarki tzw. gwiazdek, zintegrowanej z młotkiem bezwładnościowym. Urządzenia przeznaczone do prowadzenia tego typu napraw to spotery blacharskie (patrz „Giełda Wyposażenia Warsztatowego” na str. 20 lub dzwoń na 880 237 591). Umożliwiają one prowadzenie napraw panelowych karoserii przy maksymalnym zachowaniu własności mechanicznych elementów. Powodują znikome szkody zewnętrzne, a niskie optymalnie dobieranie parametrów pracy powoduje, iż blacha się nie przegrzewa.
Najczęściej wykonuje się naprawy, podczas których konieczne jest usunięcie części lakieru lub powłoka lakierowa ulega uszkodzeniu w procesie prostowania. W przypadku nowoczesnych karoserii samochodowych naprawa profili zamkniętych, takich jak słupki, maski drzwi itp., wymaga również zastosowania innych metod niż dotychczas. Wynika to zarówno z zastosowanych do budowy nadwozia samochodowego materiałów konstrukcyjnych, jak i powłok galwanicznych. Oferowane są różne narzędzia oraz zestawy czy też systemy naprawcze przeznaczone do prowadzenia prac związanych z usuwaniem uszkodzeń profili zamkniętych. Większość tych narzędzi oparta jest na metodzie „push and pull”, czyli „pchaj i ciągnij”. Co daje zastosowanie „push and pull”? Oto kilka niewątpliwych zalet przemawiających za stosowaniem tej metody naprawy:
- Pozwala na naprawę elementów, które do tej pory podlegały wyłącznie wymianie.
- Znacznie skraca czas naprawy.
- Umożliwia stosowanie technik klejowych oraz naprawę elementów z aluminium.
- Niska cena narzędzi w stosunku do uzyskiwanych efektów.
Niekiedy udaje się usunąć drobne uszkodzenia poszycia karoserii bez zastosowania metod ingerujących w powłokę lakierniczą. Niestety, w praktyce zwykle konieczne jest jednak ponowne lakierowanie naprawianego elementu. Poniżej opisany został proces technologiczny naprawy uszkodzonej karoserii z zastosowaniem technologii wyciągania. Po przeprowadzonej w ten sposób naprawie element wymaga naprawy lakierniczej.
Proces technologiczny naprawy (Strong Puller, Easy Puller)
Do naprawy zastosowano technologię polegającą na przygrzewaniu serii bitów naprawczych pozwalających na wyciąganie uszkodzonej blachy.
Proces naprawy panelowej z zastosowaniem najnowszych technologii:
- ocena uszkodzenia oraz oczyszczenie z powłok lakierowych (fot. 1-2),
- zamocowanie masy (fot. 3),
- przygrzanie serii bitów oraz umieszczenie cięgna (fot. 4-6),
- proces ciągnięcia Strong Pullerem (fot. 7),
- odprężenie blachy młotkami aluminiowymi (fot. 8),
- usunięcie bitów (fot. 9),
- wstępna ocena naprawy (fot. 10),
- prace wykończeniowe młotkiem udarowym (fot. 11-12),
- obkurczanie blachy elektrodą miedzianą oraz węglową (fot. 13-14),
- prace wykończeniowe Easy Pullerem (fot. 15-16).
Technologia naprawy panelowej w niektórych przypadkach jest jedyną metodą naprawy panelu karoserii. Dotyczy to zwykle tylnego błotnika występującego często jako część ściany bocznej karoserii. Warto pamiętać, że zbyt duży prąd zgrzewania może spowodować trwałe uszkodzenie blachy, nie zapewniając przy tym lepszych efektów pracy. Zawsze wykonaj próbę przygrzewania przy mniejszym prądzie, stopniowo zwiększając jego wielkość aż do uzyskania zadowalających efektów. W przypadku dobrania optymalnych parametrów pracy spotera blacharskiego można uzyskać bardzo dobre efekty naprawy bez nadmiernego uszkodzenia struktury karoserii.
Dariusz Grabowski
F.U.H. DARO
tel. kom. 880 237 591
Komentarze (0)