Multimetr samochodowy jest niezbędnym narzędziem w każdym warsztacie samochodowym. Jednak jego kupno jest dla wielu osób sporym wydatkiem finansowym. Tymczasem w praktyce wiele uszkodzeń instalacji i podzespołów samochodowych można zlokalizować i zdiagnozować za pomocą prostego i taniego multimetru uniwersalnego.

W niniejszym artykule przedstawiamy dwa takie multimetry produkowane przez firmę Standard Instruments, wyposażone w podstawowe funkcje pomiarowe i kosztujące nie więcej niż 90 zł.

Multimetr ST-102



Miniaturowy multimetr cyfrowy ST-102

Atutem multimetru ST-102 są niewielkie, wręcz miniaturowe rozmiary (tylko 100 x 45 x 25 mm) i mała masa. Przyrząd wyposażono w siedem funkcji pomiarowych wybieranych umieszczonym centralnie przełącznikiem obrotowym. Przełącznik ten służy też do wyboru poszczególnych podzakresów pomiarowych (ręczna zmiana podzakresu).
Multimetr ST-102 umożliwia pomiar napięcia stałego i przemiennego, prądu stałego i rezystancji. Testuje też diodę i sprawdza ciągłość obwodu, przy czym stan ciągłości sygnalizuje dźwiękiem.
Ze względu na niewielkie rozmiary, zakres pomiarowy prądu stałego (należy zaznaczyć brak możliwości pomiaru prądu przemiennego) ograniczono do 200 mA. Przy potrzebie pomiaru prądów większych można zastosować przystawkę cęgową łącząc ją z multimetrem z ustawionym podzakresem pomiarowym napięcia 200 mV lub 2 V (zależnie od mierzonej wartości prądu). W ten sam sposób można mierzyć też prądy przemienne. Impedancja wejściowa multimetru na podzakresach pomiarowych napięcia wynosi 1 MW.
Przyrząd wyposażono w czytelny wyświetlacz ciekłokrystaliczny o maksymalnym wskazaniu 1999 (3 1/2 cyfry) wskazujący oprócz wyniku pomiaru znak polaryzacji.
Do nietypowych funkcji należy test baterii ograniczony jednak tylko do baterii o napięciu znamionowym 9 V (np. 6F22).
Przewody pomiarowe dostarczane w komplecie z przyrządem dołącza się do dwóch gniazd umieszczonych w dolnej ściance obudowy.
Multimetr ST-102 jest zasilany z jednej miniaturowej baterii typu A23. Do włączania i wyłączania zasilania służy oddzielny przesuwny przełącznik umieszczony na płycie czołowej. Rozwiązanie takie przedłuża żywotność przełącznika obrotowego.
Osłona gumowa chroni multimetr przed narażeniami mechanicznymi.

Multimetr ST-991



Multimetr cyfrowy ST-991 z podstawowymi funkcjami pomiarowymi.

Multimetr ST-991 ma w porównaniu z multimetrem ST-102 takie same funkcje pomiarowe, lecz więcej podzakresów i lepszą dokładność.
Przełącznik obrotowy multimetru jest umieszczony centralnie. Wybiera się nim oprócz funkcji pomiarowych, poszczególne podzakresy (ręczna zmiana podzakresu) i włącza zasilanie.
Wyświetlacz ciekłokrystaliczny multimetru ST-991 ma długość 3 i 1/2 cyfry (maksymalne wskazanie 2000), a poszczególne cyfry mają wysokość 1,2 mm.
Ze względu na większy w porównaniu ST-102 maksymalny mierzony prąd stały (10 A) multimetr ST-991 ma większe rozmiary i osobne (trzecie) gniazdo do pomiarów prądów na podzakresie 10 A. Większe jest też maksymalne mierzone napięcie stałe i przemienne równe 600 V.
Na szczególną uwagę zasługują możliwości tego przyrządu przy pomiarze prądów. Użytkownik multimetru ma do dyspozycji cztery podzakresy pomiarowe (a nie dwa jak w przypadku ST-102), przy czym rozdzielczość wskazania na najniższym podzakresie 2000 µA wynosi 1 µA. Na uwage zasługuje też dokładność pomiaru prądu równa 1,0% (na podzakresach 2000 µA, 20 i 200 mA) dwukrotnie lepsza niż multimetru ST-102).
Choć przy pomiarze rezystancji podzakresy pomiarowe obu multimetrów są takie same, to ST-991 ma prawie dwukrotnie lepszą dokładność równą 0,8%.
Z innych funkcji warto wymienić testy diody i ciągłości (z sygnalizacją dźwiękową) umieszczone w jednej pozycji przełącznika obrotowego oraz rzadko spotykany w multimetrach test baterii o napięciu znamionowym 1,5 V (np. baterii R6 lub LR6) i 9 V (np. baterii 6F22).
Szybkość pomiaru multimetru ST-991 wynosi dwa pomiary na sekundę, a pasmo przy pomiarze napięć przemiennych od 45 do 450 Hz. Podobnie jak w przypadku multimetru ST-102 podzakresy pomiarowe napięcia 200 mV
i 2 V można wykorzystywać do pomiaru prądów, w tym przypadku większych od 10 A. Impedancja wejściowa przyrządu na tych podzakresach wynosi 1 MW.
Przyrząd jest zasilany z typowej baterii 6F22 o napięciu znamionowym 9 V. Gdy napięcie baterii spadnie poniżej dopuszczalnego poziomu, na wyświetlaczu pojawia się symbol BATT, sygnalizujący użytkownikowi wymianę jej na nową.
Wszystkie podzakresy prądowe (µA, mA i A) są chronione szybkimi bezpiecznikami.
Multimetr ST-991 ma wymiary: 121,5 x 60,6 x 40 mm i masę 260 g. W komplecie fabrycznym wraz z przyrządem jest dostarczana osłona gumowa i komplet przewodów pomiarowych.
Oba multimetry są produkowane zgodnie z wymaganiami normy bezpieczeństwa IEC 1010-1 (kategoria przepięciowa II), mają też przyznany znak CE.

Leszek Halicki