– konserwacja i serwisowanie układów hamulcowych. Kontynuujemy cykl artykułów traktujących o okładzinach ciernych. Tekst powstał na podstawie materiałów udostępnionych przez największego na świecie producenta komponentów układu hamulcowego, grupę TMD Friction – właściciela marki Textar.

Niesprawny hamulec pojazdu oznacza niebezpieczeństwo dla kierowcy, ale też dla innych uczestników ruchu drogowego. Dlatego należy wymieniać nie tylko części zużywalne, lecz także postępować zgodnie z zaleceniami producentów pojazdów i hamulców. Poniżej podajemy kilka danych, które należy traktować jako wymagania minimalne.

Konserwacja hamulców tarczowych
Regulacja nie jest wymagana, jednak co 10.000 kilometrów należy sprawdzić zużycie okładzin, a w razie osiągnięcia minimalnej grubości wymienić je na nowe okładziny firmy Textar. Należy również sprawdzić stan tarcz hamulcowych. W razie wykrycia jakichkolwiek śladów rowków, pęknięć, skrzywienia lub innych uszkodzeń jedynym bezpiecznym rozwiązaniem jest założenie nowych tarcz. Należy również sprawdzić, czy zaciskacz hamulcowy nie jest uszkodzony i czy nie wycieka z niego płyn hydrauliczny. Tłoki muszą mieć swobodę ruchu. Mogą ją ograniczyć uszkodzenia osłony lub korozja. W razie wątpliwości zaciskacz hamulcowy należy od nowa uszczelnić lub wymienić. W przypadku stałych zaciskaczy i zaciskaczy z otwartą prowadnicą ślizgową po trzech latach lub 60.000 km, a w przypadku zaciskaczy z zamkniętymi prowadnicami ślizgowymi – po trzech latach lub 90.000 km, zaciskacz hamulcowy należy poddać regeneracji lub, jeśli to konieczne, wymienić.

Konserwacja hamulców bębnowych
Zużycie okładzin do hamulców bębnowych należy sprawdzać co 20.000 km. Nitowane okładziny należy wymienić, zanim okładzina zetrze się do poziomu łba nitu. Okładziny klejone należy wymienić zaraz po osiągnięciu minimalnej grubości pozostałej okładziny (2 mm). Przy każdym demontażu bębnów należy sprawdzić cały hamulec, a zużyte bębny – wymienić. Układ ręcznej regulacji nie może być uszkodzony ani zatarty. Cylinder hamulcowy koła należy sprawdzać pod kątem uszkodzeń i szczelności, a w razie potrzeby – wymieniać. Sprężyny powrotne wymieniać należy przy każdej wymianie szczęk.
Do czyszczenia używać wyłącznie środków do czyszczenia hamulców lub alkoholu metylowego (nie wolno używać benzyny ani parafiny!).

Konserwacja zaworów regulacyjnych
Zalecana jest wymiana tych agregatów hydraulicznych co trzy lata lub maks. 90.000 km. Ponieważ zawory pełnią funkcje krytyczne pod względem bezpieczeństwa, zalecenie to powinno być ściśle przestrzegane. Już po upływie tego czasu zawory są często nie w pełni sprawne, a do dokładnego sprawdzenia po konserwacji potrzebne są specjalne przyrządy. Ważna uwaga – zawory regulacyjne mogą być montowane tylko w pojazdach, w których były pierwotnie zamontowane zawory takiego samego typu.

Konserwacja cylindra głównego i wzmacniacza siły hamowania
Poziom płynu hamulcowego musi być stały i kontrolowany co najmniej raz w tygodniu. Spadek poziomu poniżej nieznacznej wartości (spowodowanej zużyciem okładzin) oznacza nieszczelność układu. Należy niezwłocznie zbadać i usunąć przyczynę ubytku płynu. Ubytek płynu może doprowadzić do awarii hamulców! Jeżeli nieszczelny jest cylinder główny, należy go zdemontować i dokładnie sprawdzić. Jeżeli wewnętrzna powierzchnia jest w dobrym stanie, można założyć nowe uszczelki, jednak jeśli otwór ma ślady zużycia lub korozji, cylinder należy wymienić. Nowe filtry powietrza i uszczelki przeciwpyłowe są zwykle dostępne jako części zamienne do wzmacniaczy siły hamowania i należy je wymieniać co trzy lata lub 60.000 km. Konserwacja wzmacniacza nie jest możliwa, jednak regularnej kontroli wymaga stan węża próżniowego.

Wskazówki dotyczące konserwacji
W celu zapewnienia optymalnego działania mechaniczne elementy hamulców kół należy podczas konserwacji nasmarować trwałym środkiem, który jest odporny na działanie wysokiej temperatury. Często stosowanym środkiem do smarowania jest pasta miedziana. Jednak coraz więcej pojazdów jest wyposażonych w urządzenia dużej czułości, które sterują elektronicznie procesami podczas jazdy (np. ABS, ESP). Duża ilość czujników dostarcza informacji o aktualnej sytuacji na drodze do pokładowego systemu elektronicznego. W przypadku użycia zbyt dużej ilości pasty miedzianej lub jej niewłaściwego użycia jej cząsteczki mogą spowodować zakłócenia w funkcjonowaniu czujników lub systemów bezpieczeństwa. Ze względów ekonomicznych i w celu zmniejszenia niesprężynowanej masy coraz więcej pojazdów ma elementy podwozia i zaciskacze hamulcowe wykonane ze stopów aluminium. Również pod tym względem cząsteczki miedzi mogą wywoływać problemy. Miedź reaguje z aluminium elektrolitycznie, wskutek czego dochodzi do pewnego rodzaju reakcji, a więc efektu dokładnie odwrotnego niż efekt smarowania. Dlatego zalecane jest stosowanie środka do trwałego smarowania CERA TEC, który jest odporny na wysoką temperaturę, nie zawiera metalu ani substancji stałych i jest przeźroczysty. Można go stosować we wszystkich punktach smarowania w pojeździe oraz na biegunach akumulatora (nie zawiera kwasów).

Środek do czyszczenia felg – przyjaciel hamulca?
Ze środkami do czyszczenia felg należy obchodzić się z ostrożnością – tak jak i wszystkimi środkami czyszczącymi. Oszczędne i miejscowe nanoszenie środka zapobiega kontaktowi z tarczą hamulcową i układem hamulcowym. Składniki tych środków czyszczących mogą spowodować uszkodzenia w układzie hamulcowym, pogorszyć skuteczność hamowania i doprowadzić do trwałej utraty komfortu hamowania.

Zalecenia
Produkty te należy dozować starannie, gdyż mniej może oznaczać więcej. Należy używać środków do czyszczenia felg nanoszonych pędzlem, szczotką lub gąbką. Spraye mają zbyt duży rozrzut. Jeżeli podczas czyszczenia felg środek czyszczący dostanie się na tarczę hamulcową, należy ją dokładnie spryskać zimną wodą. Tarcza wyczyści się po kilkakrotnym zahamowaniu podczas normalnej jazdy. To samo dotyczy wizyt w myjniach samochodowych. Z myjni należy skorzystać bezpośrednio po wyczyszczeniu felg. Stężenie środka czyszczącego zmniejszy się pod wpływem wody i nie będzie mieć prawie żadnego wpływu na hamowanie. Mokre hamulce po kilku hamowaniach odzyskują zwykle pełną skuteczność działania.

Na podstawie materiałów Textar