Płukanie czynnikiem chłodniczym było powszechnie akceptowalne w przeszłości przy pomocy takich produktów, jak R-11. R-113 i R141b. Obecnie substancje te są niedostępne, a ich obrót zakazany lub utrudniony prawem.

Płukanie czynnikiem było obowiązkowe i zalecane przez producentów samochodów, gdyż był to sposób niepozostawiający resztek rozpuszczalnika, niepalny i uniwersalny. Stosowanie czynników obecnie dopuszczonych do obrotu z grupy HFC pozwala na przeprowadzenia płukania, jednakże w żadnym przypadku za pomocą R134a. Czynniki HFC rozpuszczają zarówno oleje PAG, jak i POE, są niepalne, mogą byś odzyskiwane i pracować w obiegu zamkniętym, całkowicie odparowują. Temperatura wrzenia czynnika R134a wynosi -15°F (czyli -26°C). R134a gwałtownie paruje, a postać gazowa nie pozwala na płukanie. Za dobry do celów płukania uważa się czynnik R254fa z punktem wrzenia równym + 60°F (czyli +15,5°C). Płukanie czynnikiem jest zalecane dla instalacji trudnodostępnych, parowników umieszczonych z tyłu, gdzie rozłączenie zaworu rozprężnego jest szczególnie trudne - wtedy można płukać przez przewody i zawór rozprężny.

Niektórzy producenci stacji obsługowych do klimatyzacji dodają funkcję płukania czynnikiem. Należy mieć świadomość, że płukanie przez złącza serwisowe jest nierealne. Płukanie za pośrednictwem złączy do napełniania powoduje przepychanie zanieczyszczeń z jednego do drugiego komponentu. Płukanie takie umożliwia usunięcie pewnej ilości starego oleju z instalacji, ale nie zanieczyszczeń i mechanicznych produktów zużycia.

Usunięcie środka czyszczącego
Ważnym punktem jest kompletne usunięcie rozpuszczalnika - po to, aby komponent był czysty i suchy. Pozostałości procesu płukania rozcieńczą olej sprężarkowy i spowodują szybkie uszkodzenie sprężarki. Zalecanym sposobem usunięcia rozpuszczalnika jest przedmuchanie instalacji azotem. Niekiedy potrzebne jest 20 do 30 minut, aby całkowicie odparować typowy rozpuszczalnik dostępny w handlu. Ilość zużytego azotu może być ekonomicznie nieuzasadniona, stąd można stosować powietrze sprężone, przygotowane tak, jak dla potrzeb lakierowania. Powietrze mysi być suche i odolejone. Nie stosuje się metody podciśnieniowej do usuwania rozpuszczalnika.

W urządzeniach stosujących czynnik chłodniczy całkowite usunięcie czynnika uzyskuje się przez wykonanie lekkiej próżni.

Kontrola
Dla celów warsztatowych „stara szkoła” mówi, aby zrobić co następuje: proszę użyć pistolet do przedmuchiwania, do którego podłączymy przewód ze sprężonym azotem lub suchym czystym powietrzem. Skieruj przerywany strumień gazu do oczyszczonego elementu. Na wylocie zastosuj tkaninę filtracyjną jasnego koloru, najlepiej białą. Jeżeli na filtrze zaobserwujemy ślady rozpuszczalnika, zanieczyszczenia stałe, ślady oleju to mamy negatywną ocenę wykonanego procesu. Nieskazitelnie biała szmatka lub filtr wskazują, że proces wykonaliśmy rzetelnie. Kierunek przedmuchania powinien być zgodny z kierunkiem płukania komponentu.

Filtry
Świetnym rozwiązaniem zabezpieczającym są filtry przepływowe i zasobniki stosowane na stronie ssawnej. Po płukaniu należy zainstalować nowe filtry i proszę pamiętać, że nie są one alternatywą do płukania. Bez oczyszczenia układu filtr szybko zaklei się zanieczyszczeniami.

dr inż. Marek Jankowski
Werther International Polska Sp z o.o.