Podczas II Konferencji Bezpieczeństwa Napraw Pojazdów rozmawialiśmy z dr. inż. Tomaszem Kałaczyńskim z Politechniki Bydgoskiej, który zajmuje się diagnostyką techniczną konstrukcji pojazdów. W swoim wystąpieniu przedstawił on nowatorskie podejście do oceny stanu karoserii z wykorzystaniem diagnostyki drganiowej. Temat jego wykładu – „Diagnostyka drganiowa w ocenie stanu karoserii” – pokazał, że nauka może realnie wspierać warsztaty w podnoszeniu jakości i bezpieczeństwa napraw.

Panie Doktorze, konferencja poświęcona jest bezpieczeństwu napraw. To pojęcie szerokie – jak rozumie je Pan z perspektywy naukowca i inżyniera?

Bezpieczeństwo w motoryzacji ma dziś bardzo szeroki wymiar. Nie chodzi wyłącznie o przepisy ruchu drogowego, ale o bezpieczeństwo wynikające z jakości procesu technologicznego podczas naprawy. W czasie eksploatacji pojazd ulega naturalnym procesom zużycia – czy to przez kolizje, drobne stłuczki, korozję, czy zwykłe zmęczenie materiału. Wszystkie te zjawiska prowadzą do stopniowej degradacji elementów konstrukcyjnych, co wpływa na sztywność, wytrzymałość i niezawodność pojazdu. A przecież ostatecznym celem każdej naprawy powinno być przywrócenie pierwotnych właściwości ochronnych – tak, by pojazd nadal zapewniał bezpieczeństwo życia i zdrowia użytkowników.

W warsztatach blacharsko-lakierniczych ten aspekt często „znika” pod warstwą lakieru – samochód wygląda dobrze, ale czy na pewno jest bezpieczny?

Poruszył Pan temat nowej metody diagnostycznej – diagnostyki drganiowej. Na czym polega i jak można ją zastosować w praktyce warsztatowej?

Wraz z zespołem badawczym opracowaliśmy metodę, która pozwala ocenić stan techniczny karoserii poprzez analizę drgań własnych konstrukcji. Każdy element nadwozia ma swoje charakterystyczne częstotliwości drgań – jeśli struktura materiału zostanie naruszona, np. w wyniku kolizji lub niewłaściwej naprawy, te parametry ulegają zmianie. Dzięki temu możemy bezinwazyjnie wykryć zmiany w sztywności konstrukcji, zidentyfikować obszary osłabienia i ocenić jakość wykonanej naprawy. To również narzędzie, które pomaga określić, czy dany element w ogóle nadaje się do naprawy, czy powinien zostać wymieniony – co ma ogromne znaczenie dla bezpieczeństwa i kosztów napraw.

W jaki sposób ta metoda może wspierać warsztaty w ocenie jakości pracy?

Bardzo praktyczny. Diagnostyka drganiowa może być stosowana zarówno w procesie kontroli jakości napraw, jak i w eksperckiej ocenie pojazdu po kolizji. W pewnym sensie to „stetoskop” dla karoserii – pokazuje, gdzie konstrukcja „traci zdrowie”. To narzędzie nie zastąpi oczywiście tradycyjnych pomiarów geometrii, ale może je uzupełniać i potwierdzać wnioski. Dla warsztatu to dodatkowe źródło informacji, które pomaga unikać błędów i budować przewagę technologiczną.

Rozumiem, że problemem nie są dziś narzędzia, lecz rozumienie potrzeby lub chęć ich stosowania. Co jest największym wyzwaniem dla warsztatów?

Największym wyzwaniem jest świadomość odpowiedzialności. Mamy dziś dostęp do znakomitych metod i urządzeń – zarówno w zakresie pomiarów, jak i diagnostyki. Problem polega na tym, że nie zawsze są one używane zgodnie z procedurami lub w ogóle nie są używane. To nie tylko kwestia kosztów, ale też przyzwyczajeń i mentalności. Dlatego tak ważne jest, by edukować branżę – by warsztaty rozumiały, że każda naprawa to odpowiedzialność za ludzkie życie, a nie tylko za estetykę pojazdu.

Jak widzi Pan rolę uczelni technicznych w tym procesie?

Uczelnie są miejscem, gdzie teoria spotyka się z praktyką. W Politechnice Bydgoskiej staramy się nie tylko prowadzić badania naukowe, ale również wdrażać ich wyniki do praktyki warsztatowej. Młodzi inżynierowie, którzy uczą się diagnostyki, pomiarów i analizy konstrukcji, wchodzą potem do branży z większą świadomością technologiczną. To właśnie oni będą w przyszłości wprowadzać standardy, które dziś wydają się nowością.

Dziękuję za rozmowę
Rozmawiał Piotr Łukaszewicz

O ekspercie

dr inż. Tomasz Kałaczyński – wykładowca i badacz na Politechnice Bydgoskiej, specjalista w dziedzinie diagnostyki technicznej i drganiowej konstrukcji. Autor i współtwórca nowatorskich metod oceny stanu karoserii pojazdów. Współpracuje z przemysłem motoryzacyjnym, popularyzując nowoczesne technologie diagnostyczne w procesach naprawczych.