Rodzaje stanowisk obsługowo-naprawczych i konstrukcji podnośników
Wszystkie czynności związane z pracami przy podwoziach pojazdów samochodowych wymagają zapewnienia minimum niezbędnej, a zarazem bezpiecznej przestrzeni roboczej. Dotyczy to zarówno wszystkich czynności diagnostycznych, obsługowych, jak i naprawczych. Dlatego stosowanie podnośników samochodowych ułatwia skutecznie pracę w warsztacie.
W przeszłości stosowano do tego typu prac wyłącznie kanał warsztatowy, zwany również rewizyjnym. Do dziś jest to najprostsze rozwiązanie zapewniające wystarczającą przestrzeń i dostęp mechanikowi czy diagnoście pod pojazdem. Kanał warsztatowy jest obmurowanym wykopem o głębokości 180-190 cm w posadzce pomieszczenia warsztatowego, umożliwiającym pracę w swobodnej pozycji stojącej bez potrzeby unoszenia dłoni powyżej głowy.
Wadą kanałów warsztatowych powodującą utrudnienia w trakcie pracy jest niewątpliwie stałość ich wymiarów. Stałe rozmiary kanałów muszą uwzględniać zarówno maksymalne, jak i minimalne rozstawy kół obsługiwanych pojazdów. Przeważnie kanał ma szerokość mniejszą niż rozstaw kół najczęściej obsługiwanych na nim samochodów. W związku z tym nie jest on pomocny przy obsłudze hamulców i piast kół pojazdów. Dlatego też w przypadku konieczności częstego wykonywania tego rodzaju czynności obsługowych wykonuje się specjalistyczne kanały, mające poza właściwym kanałem również dwa równoległe wykopy usytuowane wzdłużnie po obu bokach kanału. Pomiędzy trzema zagłębieniami w posadzce znajdują się dwie bieżnie, na które wjeżdżają koła pojazdu. W przypadku konieczności wykonywania czynności wymagających dostępu mechanika do podwozia pojazdu nie tylko pomiędzy kołami, ale również z boku stosowane są także pomosty najazdowe posiadające dwa pochyłe podjazdy i dwie płaskie bieżnie. Wadą tego rozwiązania jest konieczność posiadania znacznie wyższego pomieszczenia warsztatowego. Stałe rozmiary kanałów muszą względniać również maksymalne, jak i minimalne prześwity podwozi obsługiwanych pojazdów. Przy różnych rodzajach pojazdów i wynikających z tego faktu różnych prześwitach podwozi, stała głębokość kanału wymusza konieczność stosowania odpowiednio dobranych podestów roboczych wewnątrz kanału, zwłaszcza w przypadku pracowników o niższym wzroście. Pomimo niewątpliwych wad, jakie posiadają kanały warsztatowe i wynikających z tego faktu utrudnień przy wykonywaniu różnych czynności naprawczo-obsługowych, są one ciągle powszechnie stosowane we współczesnych nowotworzonych warsztatach samochodowych. Posiadają one również wiele zalet i plusów powodujących, że mają one praktyczną przewagę nad zastępującymi kanał nowocześniejszymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi, czyli podnośnikami. Do zalet stosowania kanałów warsztatowych należą z pewnością:
- znacznie niższy poziom zagrożenia bezpieczeństwa podczas pracy,
- znacznie prostsze stosowanie pomocniczych urządzeń montażowych i diagnostycznych,
- brak zużywania się i czynności związanych z okresową obsługą, konserwacją i kontrolą stanu technicznego.
Coraz częściej jednak zamiast kanału warsztatowego stosuje się różnego rodzaju podnośniki samochodowe. Podnośniki to napędzane ręcznie lub automatycznie urządzenia służące do prostoliniowego przemieszczania poszczególnych podzespołów i elementów lub całych pojazdów w pionie za pośrednictwem elementu sztywnego, bądź z częściowym wykorzystaniem układu cięgnowego. Zasadniczą przewagą podnośników nad kanałem warsztatowym jest możliwość płynnej regulacji wysokości unoszenia pojazdu, dzięki czemu zapewniają one bardziej ergonomiczne warunki pracy dla pracowników.
Biorąc pod uwagę konstrukcję, wszystkie stosowane w warsztacie samochodowym podnośniki można podzielić na trzy zasadnicze grupy:
- mechaniczne,
- hydrauliczne,
- pneumatyczne.
Bez względu na konstrukcję podnośniki przeznaczone do unoszenia całych pojazdów są napędzane silnikiem elektrycznym, natomiast podnośniki pomocnicze, służące do unoszenia tylko części pojazdu, jednego koła, jednej osi lub służące do demontażu i montażu ciężkich mechanizmów i podzespołów pojazdu podczas pracy na kanale lub przy obsłudze pojazdu całkowicie uniesionego na podnośniku napędzane są siłą ludzkich mięśni. W podnośnikach, w których unoszenie następuje w sposób mechaniczny stosowana jest zasada działania maszyn prostych: dźwigni w postaci kół zębatych i kołowrotów oraz równi pochyłych w postaci mechanizmów śrubowych. Wykorzystywane jest w nich zjawisko zwielokrotnienia siły kosztem drogi, na której ona działa, przy zachowaniu niezmiennej wartości wykonywanej pracy.
Natomiast w podnośnikach, w których unoszenie następuje z wykorzystaniem napędu hydraulicznego lub pneumatycznego zasada działania opiera się na prawie fizycznym, zgodnie z którym ciśnienie cieczy lub gazu jest jednakowe w całej ich objętości, a w związku z tym siła przyłożona do małego tłoka hydraulicznej pompy lub pneumatycznej sprężarki powoduje wzrost ciśnienia cieczy lub gazu w całym układzie. Dzięki temu ciśnienie to, działając na dużą powierzchnię tłoka siłownika, unosi go z siłą o tyle razy zwielokrotnioną, ile razy powierzchnia tłoka siłownika jest większa od powierzchni tłoka pompy hydraulicznej lub sprężarki pneumatycznej. Każda z tych trzech konstrukcji (mechaniczna, hydrauliczna i pneumatyczna) ma swoje niewątpliwe zalety. Przy zastosowaniu hydraulicznego przeniesienia napędu przy unoszeniu możliwe jest osiąganie największych wartości maksymalnych udźwigów. Z kolei zaletą podnośników pneumatycznych jest największa prędkość unoszenia. Zaletą podnośników mechanicznych jest natomiast najprostsza konstrukcja i najwyższa wysokość podnoszenia. W warsztatach samochodowych i stacjach obsługi stosowane są różnego rodzaju podnośniki służące do unoszenia całości lub tylko części pojazdu. Typ i rodzaj używanych podnośników uzależniony jest od wielkości placówki wykonującej usługi w branży motoryzacyjnej, zakresu wykonywanych usług oraz od możliwości finansowych inwestora, czyli właściciela warsztatu. Inne podnośniki stosowane są w małych warsztatach wykonujących bieżące czynności obsługowe, inne w punktach zajmujących się serwisem ogumienia, czy w stacjach diagnostycznych, a jeszcze inne w warsztatach zajmujących się naprawami głównymi pojazdów.
Do obsługi samochodów osobowych i dostawczych w zależności od wielkości warsztatu i specyfiki pracy stosuje się podnośniki mechaniczne, hydrauliczne i pneumatyczne. Natomiast do obsługi pojazdów ciężarowych, ze względu na bardzo duże masy obsługiwanych pojazdów stosuje się wyłącznie podnośniki hydrauliczne.
Podnośniki warsztatowe, w których zastosowano mechaniczny sposób przeniesienia napędu przy unoszeniu, napędzane są silnikami elektrycznymi. Unoszenie następuje najczęściej dzięki wykorzystaniu pionowych mechanizmów śrubowych. Rzadziej, choć również stosowanym sposobem przeniesienia napędu przy unoszeniu jest wykorzystanie mechanizmów łańcuchowych lub linowych.
Podnośniki warsztatowe, w których zastosowano hydrauliczny sposób przeniesienia napędu podczas unoszenia, posiadają siłowniki hydrauliczne z pojedynczymi lub wieloczłonowymi tłokami. Ciśnienie płynu hydraulicznego uzyskiwane jest za pomocą elektrycznej pompy z zaworami sterującymi.
Wszystkie stosowane przy obsłudze pojazdów samochodowych konstrukcje podnośników można podzielić według następującej klasyfikacji:
- ręczne:
- zębatkowe,
- śrubowe,
- hydrauliczne;
- zmechanizowane:
- napędzane bezpośrednio silnikami elektrycznymi:
- z pionowymi śrubami podnoszącymi współpracującymi z podestami najazdowymi lub wysięgnikami ramieniowymi,
- ze śrubami o zmiennym ustawieniu spółpracującymi z nożycową konstrukcją nośną,
- z cięgnami linowymi nawijanymi na kołowroty;
- napędzane siłownikami hydraulicznymi lub pneumatycznymi:
- z pionowymi kolumnami siłownikowymi współpracującymi z podestami najazdowymi, podporami płytowymi lub wysięgnikami ramieniowymi,
- z siłownikami o zmiennym ustawieniu współpracującymi z nożycową konstrukcją nośną,
- z cięgnami linowymi lub łańcuchowymi łączącymi podnoszony przedmiot z ruchomym ramieniem podnoszącym.
Dodatkowym kryterium podziału podnośników pomijającym już rodzaj napędu, a wynikającym bardziej z niezbędnej wielkości udźwigu jest liczba kolumn nośnych. Zgodnie z tą klasyfikacją podnośniki można podzielić na:
- jednokolumnowe,
- dwukolumnowe,
- czterokolumnowe,
- sześciokolumnowe,
- ośmiokolumnowe.
W przypadku sześcio- i ośmiokolumnowych konstrukcji podnośników każda kolumna ma możliwość indywidualnego przestawiania w zależności od niezbędnego rozstawu kół i osi. Są one stosowane do obsługi samochodów ciężarowych i pojazdów użytkowych o znacznych masach własnych.
W podnośnikach jedno-, dwu-, sześcio- i ośmiokolumnowych podnoszony pojazd opiera się na regulowanych przegubowo wspornikach ramieniowych. Podnośniki czterokolumnowe natomiast unoszą pojazd na pomostach najazdowych.
Wszystkie czynności związane z pracami przy podwoziach pojazdów samochodowych wymagają zapewnienia minimum niezbędnej, a zarazem bezpiecznej przestrzeni roboczej. Dotyczy to zarówno wszystkich czynności diagnostycznych, obsługowych, jak i naprawczych. Dlatego stosowanie podnośników samochodowych ułatwia skutecznie pracę w warsztacie.
W przeszłości stosowano do tego typu prac wyłącznie kanał warsztatowy, zwany również rewizyjnym. Do dziś jest to najprostsze rozwiązanie zapewniające wystarczającą przestrzeń i dostęp mechanikowi czy diagnoście pod pojazdem. Kanał warsztatowy jest obmurowanym wykopem o głębokości 180-190 cm w posadzce pomieszczenia warsztatowego, umożliwiającym pracę w swobodnej pozycji stojącej bez potrzeby unoszenia dłoni powyżej głowy.
Wadą kanałów warsztatowych powodującą utrudnienia w trakcie pracy jest niewątpliwie stałość ich wymiarów. Stałe rozmiary kanałów muszą uwzględniać zarówno maksymalne, jak i minimalne rozstawy kół obsługiwanych pojazdów. Przeważnie kanał ma szerokość mniejszą niż rozstaw kół najczęściej obsługiwanych na nim samochodów. W związku z tym nie jest on pomocny przy obsłudze hamulców i piast kół pojazdów. Dlatego też w przypadku konieczności częstego wykonywania tego rodzaju czynności obsługowych wykonuje się specjalistyczne kanały, mające poza właściwym kanałem również dwa równoległe wykopy usytuowane wzdłużnie po obu bokach kanału. Pomiędzy trzema zagłębieniami w posadzce znajdują się dwie bieżnie, na które wjeżdżają koła pojazdu. W przypadku konieczności wykonywania czynności wymagających dostępu mechanika do podwozia pojazdu nie tylko pomiędzy kołami, ale również z boku stosowane są także pomosty najazdowe posiadające dwa pochyłe podjazdy i dwie płaskie bieżnie. Wadą tego rozwiązania jest konieczność posiadania znacznie wyższego pomieszczenia warsztatowego. Stałe rozmiary kanałów muszą względniać również maksymalne, jak i minimalne prześwity podwozi obsługiwanych pojazdów. Przy różnych rodzajach pojazdów i wynikających z tego faktu różnych prześwitach podwozi, stała głębokość kanału wymusza konieczność stosowania odpowiednio dobranych podestów roboczych wewnątrz kanału, zwłaszcza w przypadku pracowników o niższym wzroście. Pomimo niewątpliwych wad, jakie posiadają kanały warsztatowe i wynikających z tego faktu utrudnień przy wykonywaniu różnych czynności naprawczo-obsługowych, są one ciągle powszechnie stosowane we współczesnych nowotworzonych warsztatach samochodowych. Posiadają one również wiele zalet i plusów powodujących, że mają one praktyczną przewagę nad zastępującymi kanał nowocześniejszymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi, czyli podnośnikami. Do zalet stosowania kanałów warsztatowych należą z pewnością:
- znacznie niższy poziom zagrożenia bezpieczeństwa podczas pracy,
- znacznie prostsze stosowanie pomocniczych urządzeń montażowych i diagnostycznych,
- brak zużywania się i czynności związanych z okresową obsługą, konserwacją i kontrolą stanu technicznego.
Coraz częściej jednak zamiast kanału warsztatowego stosuje się różnego rodzaju podnośniki samochodowe. Podnośniki to napędzane ręcznie lub automatycznie urządzenia służące do prostoliniowego przemieszczania poszczególnych podzespołów i elementów lub całych pojazdów w pionie za pośrednictwem elementu sztywnego, bądź z częściowym wykorzystaniem układu cięgnowego. Zasadniczą przewagą podnośników nad kanałem warsztatowym jest możliwość płynnej regulacji wysokości unoszenia pojazdu, dzięki czemu zapewniają one bardziej ergonomiczne warunki pracy dla pracowników.
Biorąc pod uwagę konstrukcję, wszystkie stosowane w warsztacie samochodowym podnośniki można podzielić na trzy zasadnicze grupy:
- mechaniczne,
- hydrauliczne,
- pneumatyczne.
Bez względu na konstrukcję podnośniki przeznaczone do unoszenia całych pojazdów są napędzane silnikiem elektrycznym, natomiast podnośniki pomocnicze, służące do unoszenia tylko części pojazdu, jednego koła, jednej osi lub służące do demontażu i montażu ciężkich mechanizmów i podzespołów pojazdu podczas pracy na kanale lub przy obsłudze pojazdu całkowicie uniesionego na podnośniku napędzane są siłą ludzkich mięśni. W podnośnikach, w których unoszenie następuje w sposób mechaniczny stosowana jest zasada działania maszyn prostych: dźwigni w postaci kół zębatych i kołowrotów oraz równi pochyłych w postaci mechanizmów śrubowych. Wykorzystywane jest w nich zjawisko zwielokrotnienia siły kosztem drogi, na której ona działa, przy zachowaniu niezmiennej wartości wykonywanej pracy.
Natomiast w podnośnikach, w których unoszenie następuje z wykorzystaniem napędu hydraulicznego lub pneumatycznego zasada działania opiera się na prawie fizycznym, zgodnie z którym ciśnienie cieczy lub gazu jest jednakowe w całej ich objętości, a w związku z tym siła przyłożona do małego tłoka hydraulicznej pompy lub pneumatycznej sprężarki powoduje wzrost ciśnienia cieczy lub gazu w całym układzie. Dzięki temu ciśnienie to, działając na dużą powierzchnię tłoka siłownika, unosi go z siłą o tyle razy zwielokrotnioną, ile razy powierzchnia tłoka siłownika jest większa od powierzchni tłoka pompy hydraulicznej lub sprężarki pneumatycznej. Każda z tych trzech konstrukcji (mechaniczna, hydrauliczna i pneumatyczna) ma swoje niewątpliwe zalety. Przy zastosowaniu hydraulicznego przeniesienia napędu przy unoszeniu możliwe jest osiąganie największych wartości maksymalnych udźwigów. Z kolei zaletą podnośników pneumatycznych jest największa prędkość unoszenia. Zaletą podnośników mechanicznych jest natomiast najprostsza konstrukcja i najwyższa wysokość podnoszenia. W warsztatach samochodowych i stacjach obsługi stosowane są różnego rodzaju podnośniki służące do unoszenia całości lub tylko części pojazdu. Typ i rodzaj używanych podnośników uzależniony jest od wielkości placówki wykonującej usługi w branży motoryzacyjnej, zakresu wykonywanych usług oraz od możliwości finansowych inwestora, czyli właściciela warsztatu. Inne podnośniki stosowane są w małych warsztatach wykonujących bieżące czynności obsługowe, inne w punktach zajmujących się serwisem ogumienia, czy w stacjach diagnostycznych, a jeszcze inne w warsztatach zajmujących się naprawami głównymi pojazdów.
Do obsługi samochodów osobowych i dostawczych w zależności od wielkości warsztatu i specyfiki pracy stosuje się podnośniki mechaniczne, hydrauliczne i pneumatyczne. Natomiast do obsługi pojazdów ciężarowych, ze względu na bardzo duże masy obsługiwanych pojazdów stosuje się wyłącznie podnośniki hydrauliczne.
Podnośniki warsztatowe, w których zastosowano mechaniczny sposób przeniesienia napędu przy unoszeniu, napędzane są silnikami elektrycznymi. Unoszenie następuje najczęściej dzięki wykorzystaniu pionowych mechanizmów śrubowych. Rzadziej, choć również stosowanym sposobem przeniesienia napędu przy unoszeniu jest wykorzystanie mechanizmów łańcuchowych lub linowych.
Podnośniki warsztatowe, w których zastosowano hydrauliczny sposób przeniesienia napędu podczas unoszenia, posiadają siłowniki hydrauliczne z pojedynczymi lub wieloczłonowymi tłokami. Ciśnienie płynu hydraulicznego uzyskiwane jest za pomocą elektrycznej pompy z zaworami sterującymi.
Wszystkie stosowane przy obsłudze pojazdów samochodowych konstrukcje podnośników można podzielić według następującej klasyfikacji:
- ręczne:
- zębatkowe,
- śrubowe,
- hydrauliczne;
- zmechanizowane:
- napędzane bezpośrednio silnikami elektrycznymi:
- z pionowymi śrubami podnoszącymi współpracującymi z podestami najazdowymi lub wysięgnikami ramieniowymi,
- ze śrubami o zmiennym ustawieniu spółpracującymi z nożycową konstrukcją nośną,
- z cięgnami linowymi nawijanymi na kołowroty;
- napędzane siłownikami hydraulicznymi lub pneumatycznymi:
- z pionowymi kolumnami siłownikowymi współpracującymi z podestami najazdowymi, podporami płytowymi lub wysięgnikami ramieniowymi,
- z siłownikami o zmiennym ustawieniu współpracującymi z nożycową konstrukcją nośną,
- z cięgnami linowymi lub łańcuchowymi łączącymi podnoszony przedmiot z ruchomym ramieniem podnoszącym.
Dodatkowym kryterium podziału podnośników pomijającym już rodzaj napędu, a wynikającym bardziej z niezbędnej wielkości udźwigu jest liczba kolumn nośnych. Zgodnie z tą klasyfikacją podnośniki można podzielić na:
- jednokolumnowe,
- dwukolumnowe,
- czterokolumnowe,
- sześciokolumnowe,
- ośmiokolumnowe.
W przypadku sześcio- i ośmiokolumnowych konstrukcji podnośników każda kolumna ma możliwość indywidualnego przestawiania w zależności od niezbędnego rozstawu kół i osi. Są one stosowane do obsługi samochodów ciężarowych i pojazdów użytkowych o znacznych masach własnych.
W podnośnikach jedno-, dwu-, sześcio- i ośmiokolumnowych podnoszony pojazd opiera się na regulowanych przegubowo wspornikach ramieniowych. Podnośniki czterokolumnowe natomiast unoszą pojazd na pomostach najazdowych.
Komentarze (0)