stosowane w serwisie ogumienia

Ze względu na prędkości rozwijane przez współczesne samochody, niemalże każdy użytkownik pojazdu zdaje sobie sprawę jak wielkie znaczenie ma właściwe dobranie opon i ich stan techniczny dla bezpieczeństwa ruchu drogowego. Poza aspektem bezpieczeństwa, utrzymywanie prawidłowego stanu technicznego opon oraz dbałość i przestrzeganie zaleceń fabrycznych odnośnie ciśnienia wpływa znacząco na komfort jazdy oraz żywotność opon. To właśnie wzrastająca ciągle świadomość użytkowników pojazdów w zakresie bezpieczeństwa jazdy oraz wprowadzanie nowych rozwiązań konstrukcyjnych, nie tylko opon, ale również obręczy (zwłaszcza ze stopów lekkich) doprowadziło do znacznego rozwoju w zakresie techniki warsztatowej dotyczącej obsługi ogumienia, a także zwiększenia liczby nowo powstających placówek zajmujących się takimi usługami. Wprowadzenie do powszechnego użytku opon sezonowych (letnich i zimowych) spowodowało, że czynności związane z obsługą ogumienia należą do grupy najczęściej wykonywanych operacji technicznych we współczesnych pojazdach samochodowych.
Zwiększający się stale popyt na te usługi powoduje ciągły wzrost liczby funkcjonujących na rynku motoryzacyjnym placówek zajmujących się serwisem ogumienia. Wielkość, charakter sposób organizacji oraz wyposażenie serwisu ogumienia zależy od możliwości finansowych placówki. Ze względu na wyjątkową, jak na rynek usług motoryzacyjnych, sezonowość wykonywania usług w zakresie wymiany ogumienia zarówno w okresie wiosennym, jak i jesiennym, nieco inaczej wygląda organizacja pracy w takim serwisie w tych dwóch “gorących” dla placówki okresach i w pozostałych miesiącach. W szczycie popytu na usługi w serwisie ogumienia, czyli w momencie zmiany opon z letnich na zimowe i odwrotnie moce przerobowe (zarówno w zasobach pracowniczych, jak i sprzętowo-stanowiskowych) powinny być kilkakrotnie większe niż na co dzień w pozostałej części roku. Bardzo nieprzewidywalna w ostatnich latach aura w naszym kraju wywołuje w pewnych momentach wręcz paniczne zachowania wielu kierowców, ustawiających się w długich kolejkach i oczekujących na wymianę opon w swoim samochodzie. Organizacja sprawnej pracy, zwłaszcza w tych szczytowych momentach sezonu wymiany opon uzależniona jest oczywiście od lokalizacji obiektu, powierzchni samych obiektów warsztatowych oraz wokół nich.



Ze względu na mnogość zalet coraz częściej przy obsłudze ogumienia używane są podnośniki płytowe.

Jeśli istnieją tylko takie możliwości i serwis dysponuje odpowiednią powierzchnią gruntową, to właśnie ze względu na fakt sezonowości wymiany ogumienia tego typu działalność może być częściowo prowadzona na zewnątrz, poza obiektami zamkniętymi. Największe obłożenie pracami występuje wiosną i jesienią, a o tej porze roku z całą pewnością można śmiało pracować na zewnątrz obiektu zamkniętego. Dlatego jako zasadę przy tworzeniu tego typu placówki przyjmuje się wydzielenie sezonowych stanowisk na zewnątrz. W warsztacie zajmującym się serwisem ogumienia samochodowego niezbędne jest stworzenie optymalnego dla danej placówki rozwiązania problemu całkowitego lub częściowego unoszenia pojazdu w celu odkręcenia kół. Ze względu na sposób wytworzenia siły unoszącej, wszystkie stosowane w serwisie ogumienia podnośniki można podzielić na trzy zasadnicze grupy:
- mechaniczne,
- hydrauliczne,
- pneumatyczne.
Każda z tych trzech konstrukcji (mechaniczna, hydrauliczna i pneumatyczna) ma swoje niewątpliwe zalety. Przy zastosowaniu hydraulicznego przeniesienia napędu przy unoszeniu możliwe jest osiąganie największych wartości maksymalnych udźwigów. Z kolei zaletą podnośników pneumatycznych jest największa szybkość unoszenia. Zaletą podnośników mechanicznych jest natomiast najprostsza konstrukcja. Do demontażu jednego koła (np. w przypadku naprawy opony) stosuje się przejezdne podnośniki hydrauliczne typu “żaba”, podsuwane na kółkach pod tę część samochodu, po której zachodzi konieczność jego uniesienia.
Jest to jedyna używana przy obsłudze opon konstrukcja podnośnika ręcznego (bez użycia energii elektrycznej). Do unoszenia całego pojazdu w serwisach ogumienia stosuje się następujące rodzaje podnośników:
- płytowe,
- słupowe,
- kolumnowe.
Podnośniki płytowe są najczęściej urządzeniami niskiego podnoszenia. Unoszą one pojazd na wysokość do około jednego metra, co jest wysokością w zupełności wystarczającą do wymiany czy naprawy ogumienia w samochodzie. Podstawową zaletą większości rozwiązań konstrukcyjnych tego typu podnośników jest brak konieczności ich mocowania do posadzki. Podnośnik ten ma odpowiednie rolki umożliwiające wsunięcie go pod podwozie samochodu. W związku z tym, możliwe jest dowolne sytuowanie stanowiska obsługowego, zgodnie z aktualnymi potrzebami w warsztacie. Ze względu na dużą prostotę układu sterowania (brak elementów elektronicznych), w większości przypadków tego rodzaju podnośników możliwe jest ich stosowanie na zewnątrz, poza pomieszczeniami zamkniętymi.



Dzięki dostępnej cenie podnośniki dwukolumnowe są do dziś najbardziej popularnymi i najczęściej stosowanymi podnośnikami w serwisie ogumienia.

Podnośniki płytowe występują najczęściej w wersji pneumatycznej (czynnikiem roboczym jest sprężone powietrze), choć istnieją również podnośniki płytowe hydrauliczne (czynnikiem roboczym jest olej), ale tego typu konstrukcje są znacznie rzadziej stosowane. Siłownik podnośnika płytowego ma postać miecha (poduszki) wykonanego ze zbrojonej gumy z centralnie umieszczonym stabilizatorem teleskopowym. Unoszony pojazd podpierany jest od spodu przez podstawę (płytę) nośną podnośnika. Napełnienie miecha sprężonym powietrzem powoduje szybkie uniesienie pojazdu na niewielką wysokość, ale w zupełności wystarczającą do równoczesnej obsługi wszystkich kół pojazdu. Podnośniki płytowe są wykonywane również w wersjach z napędem hydraulicznym. W tego rodzaju rozwiązaniach stosowany jest podnośnik nożycowy. W celu zabezpieczenia pojazdu przed opadnięciem w przypadku niekontrolowanego zaniku ciśnienia w układzie pneumatycznym lub hydraulicznym podnośnika płytowego stosuje się specjalne mechaniczne blokady. Ponadto, układy są wyposażone w zawory bezpieczeństwa, regulujące odpowiednio wysokie ciśnienie i zabezpieczające układ przed przeciążeniem, które mogłoby doprowadzić w efekcie końcowym do uszkodzenia układu ciśnieniowego, a zarazem całego podnośnika. Drugą, choć znacznie rzadziej stosowaną w serwisach ogumienia ze względu na znaczny koszt, grupę podnośników stanowią podnośniki słupowe, czyli cylindrowe, hydrauliczne dźwigniki podpodłogowe z siłownikami zagłębionymi w posadzce warsztatu. Występują one najczęściej w wersji jedno- lub dwusłupowej. Podnośniki tego typu pozwalają na optymalne wykorzystane powierzchni warsztatowej, dzięki ukryciu całego mechanizmu unoszącego w podłodze. Płynna regulacja wysokości unoszenia zapewnia indywidualne dopasowanie pozycji roboczej do wzrostu mechanika. Podnośniki słupowe stosowane w serwisach ogumienia są wyposażone w ramiona unoszące. Sporym mankamentem stosowania tego typu rozwiązań konstrukcyjnych podnośników jest konieczność montażu w podłodze całego mechanizmu wznoszącego, który wymaga znacznego nakładu prac przed zamontowaniem i uruchomieniem podnośnika. Dotychczas, najbardziej rozpowszechnioną grupą dźwigników samochodowych w serwisie ogumienia (choć tendencja ta zmienia się cały czas na korzyść podnośników płytowych) są podnośniki kolumnowe. Podnośniki te występują w wersji jedno- lub dwukolumnowej, przy czym podnośniki kolumnowe mają napęd elektromechaniczny (śrubowy) lub stosowany obecnie coraz częściej elektrohydrauliczny (siłownikowy). Podnośniki dwukolumnowe mogą mieć jeden lub dwa niezależne napędy. Podnoszenie i opuszczanie sterowane jest przy wykorzystaniu układów elektronicznych zapewniających pełną synchronizację pracy obu kolumn. Podnośniki kolumnowe unoszą pojazd oparty na parze regulowanych przegubowo wspornikach ramieniowych dla każdej kolumny.

mgr Andrzej Kowalewski