na tle kryzysu

Podczas IV Konferencji Niezależnego Rynku Motoryzacyjnego prezes SDCM Alfred Franke oraz Jarosław Lewandowski z firmy Logistics Service S.A. zaprezentowali podsumowanie rynku części motoryzacyjnych na tle kryzysu w roku 2009. Panowie w swoich wystąpieniach skupili się na wynikach dystrybucji części w segmencie osobowym, ciężarowym, jak również transporcie, gdyż – jak słusznie zauważyli – sprawy te są ze sobą ściśle powiązane.

W badaniu zanalizowane zostały wyniki największych dystrybutorów części motoryzacyjnych w Polsce. W tym roku wyniki zestawienia można uważać za bardziej szczegółowe niż te sprzed roku, ponieważ przedstawione zostały w formie „Top trójek”, a  nie „Top piątek”, jak to miało miejsce w 2008 r.
Alfred Franke wyjaśnił, że wyniki poszczególnych dystrybutorów nie zostały zaprezentowane z powodu wyraźnych próśb zainteresowanych firm. Należy jednak uważać, że ostateczna forma przedstawienia wyników dla osób ściśle związanych z branżą jest wyjątkowo cenną informacją.

Kryzys liderów się nie tyka?
Według prognozy, łącznie szacowane przychody pierwszych 15 firm – największych dystrybutorów części, wyniosą w 2009 roku ponad 5 miliardów 700 milionów złotych i będzie to przyrost o 9,8 proc. (tab. 1).




Zatem można zaryzykować stwierdzenie, że kryzys liderów się nie tyka. Widać także, że dynamika od lat spada. Spadła również w porównaniu ze słabym rokiem poprzednim, ale w świetle trwającego kryzysu wyniki te można uznać za stosunkowo dobre. Jednak należy podkreślić, że przedstawione wyniki zawierają również eksport tych firm i inne działalności, jak sprzedaż części do samochodów ciężarowych. Dlatego nie są dokładnym obrazem polskiego rynku części zamiennych.

Prognozy wyników segmentu osobowego bez pozostałych działalności
Przeanalizujmy zatem prognozy dotyczące wyników segmentu osobowego w roku 2009 r., jednak tym razem bez wspomnianych wcześniej pozostałych działalności (tab. 2).




W tym przypadku przychody są niższe, ale dynamika wzrosła o dwa punkty procentowe do prawie 12 proc., co można uznać za bardzo dobry wynik.

Prognozy wyników segmentu osobowego w euro
Jak podkreślił Alfred Franke, najbardziej precyzyjne i miarodajne byłoby porównanie w sztukach i w każdym asortymencie osobno, ale na takie wyniki trzeba jeszcze poczekać. Warto jednak przeanalizować ciekawe porównanie w walucie, które jest zbliżone do wyników liczenia w sztukach (tab. 3).




Na potrzebę tego porównania przyjęto średni kurs euro i przeliczono przychody. Niestety, rezultat jaki otrzymano niewiele ma wspólnego z pozytywnymi wynikami w złotówkach. W tym przypadku spadki sięgają 11 proc. W przypadku wyłączenia eksportu z wyników utrata wielkości sprzedaży jest nieco mniejsza i wynosi około 10 proc. Co prawda, należy pamiętać, że część produktów kupowanych jest w Polsce za złotówki. Alfred Franke przyznał, że w tym miejscu możemy dopatrywać się małej nieścisłości. Jednak głównie polega ona na tym, że producenci sprzedający w Polsce korygują swoje ceny z pewnym opóźnieniem. Jest kilka wyjątków – firm, które nie podniosły cen pomimo wzrostu kursu euro, ale są to wyjątki, które w skali całego rynku można pominąć.

Dynamika sprzedaży w latach
Zobaczmy jak wygląda porównanie dynamiki zmian przychodów w latach. Na osi pionowej powyżej przedstawione są lata a na poziomej procenty wzrostów i spadków sprzedaży. Wykres 1 dość wyraźnie pokazuje, że od 2005 roku w euro stale notowany był spadek dynamiki sprzedaży. Niestety, kryzys i gwałtowny skokowy wzrost kursu euro z 3,5 do 4,3 zł w 2009 roku doprowadziły do zdecydowanego spadku tej dynamiki. Dlatego też, mimo, że dystrybutorzy notują wzrosty sprzedaży w złotówkach, wielu producentów może notować spadki sprzedaży, gdyż dostarczają do nich w euro.




Dynamika zmian sprzedaży poszczególnych grup firm
W tym miejscu warto zadać pytanie, czy istnieje jakaś zależność pomiędzy wielkością firmy a notowanymi spadkami? Analizując wykres 2 można stwierdzić, że nie ma tendencji do notowania gorszych wyników wśród małych lub dużych firm. Niemniej jednak największą utratę dynamiki zanotowały firmy z trójki pierwszej i ostatniej w zestawieniu, czyli piątej. Czwarta trójka uratowała swoją sprzedaż nie tylko w złotówkach, ale i w euro.




Jaki jest rozkład udziałów firm segmentu osobowego na rynku?
O ile w przypadku dynamiki zmian w sprzedaży nie widać większego oddziaływania dużych firm, ich udział w rynku jest znaczący i wynosi aż 57 proc. (wykres 3).
Przy wyłączeniu eksportu i pozostałych działalności udział pierwszej trójki jest mniejszy i wynosi 46 proc., ale jest to nadal bardzo dużo, tym bardziej, że w tym przypadku wzrósł udział drugiej trójki największych firm i można szacować, że łącznie pierwsze sześć firm to aż 72 proc. rynku.




Prognozy wyników segmentu ciężarowego
Przedmiotem dalszej analizy będą wyniki firm działających w segmencie samochodów ciężarowych. W przypadku tej gałęzi rynku sytuację można określić jako wyjątkowo trudną. W analizie zdecydowało się uczestniczyć aż 18 największych dystrybutorów (tab. 4).




Łącznie szacowane przychody pierwszej 18 firm wyniosą w 2009 rok prawie 1 miliard 400 milionów złotych, co będzie oznaczać spadek w stosunku do roku poprzedniego około 1 proc. Zatem, w porównaniu z segmentem osobowym wyniki te są zdecydowanie gorsze i niestety nie jest to pierwszy rok takich wyników. Ale można także zaryzykować stwierdzenie, że w obliczu ogromnych problemów z jakimi boryka się branża transportowa jest to wielki sukces. Z przedstawionych wyników wyłączone zostały naczepy oraz sprzedaż samochodów Renault w przypadku firmy Autos. Uwzględniono za to sprzedaż na taśmę produkcyjną części do naczep.

Prognozy wyników segmentu ciężarowego w euro
Tak samo jak w przypadku segmentu osobowego, przygotowane zostały prognozy wyników segmentu ciężarowego przedstawione w euro. Jednak tutaj sytuacja wygląda wyjątkowo niekorzystnie (tab. 5).




Ponownie dla każdego roku przyjęto średni kurs euro i przeliczono przychody. Spadki sięgnęły aż 20 proc. Warto zaznaczyć, że mimo iż kryzys w transporcie trwa już dwa lata, to jest to pierwszy rok, w którym spadki zanotowano w walucie, czyli w pewnym sensie w sztukach.

Dynamika zmian sprzedaży w latach – segment ciężarowy
Warto przeanalizować jak wygląda porównanie dynamiki zmian przychodów w latach. Tak jak w segmencie osobowym, tak i na wykresie 4 na osi pionowej znajdują się lata, a na poziomej procenty wzrostów i spadków sprzedaży. Z wykresu wynika, że pierwsze załamanie przyszło w 2008 roku, a w 2009 sytuacja się tylko pogorszyła, choć w złotówkach nie widać zmian.




Dynamika zmian sprzedaży poszczególnych grup firm – segment ciężarowy
Ponownie pytając o zależność pomiędzy wielkością firmy a notowanymi spadkami, uzyskamy taką samą odpowiedź jak w przypadku segmentu osobowego. Wykres 5 pokazuje, że nie ma tendencji do notowania gorszych wyników wśród małych lub dużych firm. Niemniej największą utratę dynamiki zanotowały firmy z czwartej trójki firm a najlepiej wyniki wypadły dla piątej trójki firm. Należy jednak zwrócić uwagę, że ten „pozytywny” wynik Top 5 jest powodem tego, iż do grupy tej należą firmy, które dwa lata temu weszły na polski rynek i dopiero rozpoczynają swoją działalność – stąd też ich dynamika jest znacznie większa.




Procentowy rozkład udziałów największych firm w segmencie ciężarowym
Jaki jest zatem rozkład udziałów firm segmentu ciężarowego na rynku? Badając dynamikę zmian w sprzedaży, niezauważalne jest większe oddziaływanie dużych firm na mniejsze (można stwierdzić, że wszyscy tracili po równo), jednakże w przypadku udziałów w rynku to jest on znaczący i wynosi blisko 49 proc. Druga trójka – 28 proc., a trzecia 11proc. Łącznie pierwszych dziewięć firm stanowi blisko 88 proc. (wykres 6).