Podstawową gałęzią transportu w Polsce są przewozy drogowe. Według danych GUS samochody ciężarowe w 2011 roku wykonały blisko 70% pracy przewozowej (prawie 219 mld tkm) oraz przewiozły ponad 83% tonażu, to jest niecałe 1,6 mld ton.

W latach 2005-2011 udział transportu drogowego w pracy przewozowej ogółem zwiększył się o ponad 14 punktów procentowych, do 68,9%. Tempo przyrostu malało z kolejnymi latami. W 2011 roku, w porównaniu do roku 2010, udział transportu samochodowego w całości pracy przewozowej spadł o 0,7 punktu procentowego. W 2010 roku, wraz z coraz gorszymi wynikami makroekonomicznymi, wyraźnie zmalała dynamika wzrostu, podczas gdy praca przewozowa wzrosła o niecałe 2 punkty procentowe. Rok wcześniej dynamika przekraczała 5 punktów procentowych. Pomimo dużej zależności polskiej gospodarki od transportowanego kolejami węgla udział kolei w przewozach ustabilizował się na poziomie 16%.

Szybki rozwój transportu samochodowego na drogach krajowych widoczny jest także w zwiększonej dwukrotnie (do poziomu 14,8%) liczby samochodów ciężarowych z przyczepą. W latach 1995-2010 ruch ogółem powiększył się o niemal 83%, do 9888 pojazdów na dobę. Szybki wzrost okupiony został kosztami, w tym mniejszą od zachodnich konkurentów efektywnością. Odsetek pustych kilometrów pokonywanych przez ciężarówki należące do polskich firm transportowych wynosił w 2010 roku 24% przebiegu. Polscy przewoźnicy w stosunku do średniej unijnej mają o 2 punkty procentowe wyższy odsetek jazdy „na pusto”, co według branży wynika ze znacznego rozdrobnienia przewoźników. Najlepsi w wykorzystaniu taboru Duńczycy zarejestrowali 14% pustych przebiegów z całego kilometrażu.

Podstawowym środkiem komunikacji pasażerskiej jest samochód osobowy, na drugim miejscu znalazł się autobus. Według danych Eurostatu w 2010 roku samochody osobowe w Polsce wykonały pracę przewozową sięgającą 298 mld pasażerokilometrów (o 4,6% więcej niż w 2009 roku), co oznacza 88,4% udziału w pracy w przewozach pasażerskich. Na autobusy przypadło 6,4%, zaś na koleje 5,2%. Według danych GUS autobusy, licząc przewozy osób (a nie pracę przewozową), przetransportowały w 2011 roku ponad pół mld osób, czyli dwa razy więcej niż kolej. Firmy zajmujące się transportem drogowym w Polsce są poważnym pracodawcą, zatrudniają ok. 260 tys. kierowców autobusów i 550 tys. kierowców samochodów ciężarowych. Biorąc pod uwagę zatrudnienie w obsługujących transport drogowy spedycjach, agencjach celnych, magazynach, na stacjach obsługi, w sieciach wymiany opon oraz punktach sprzedaży części zamiennych, transport zatrudnia bezpośrednio i pośrednio 1 mln osób, co odpowiada 7,5% wszystkich zatrudnionych w kraju. Przychody firm towarowego transportu samochodowego w 2011 roku przekroczyły 63,5 mld zł i były o blisko 6,2% większe od uzyskanych w roku 2010. Dynamika przyrostu przychodów była trzy razy większa niż wzrost pracy przewozowej, co oznacza, że zwiększyły się marże przewoźników. Rynek przewozów autobusowych wart jest wg GUS ok. 5 mld zł, a branża transportu samochodowego wypracowuje ok. 10% PKB kraju.

Źródło: Raport „Transport pod lupą”, 2013.