Firma Turbo-Tec przyzwyczaiła nas do tego, że od czasu do czasu wprowadza do oferty usługę regeneracji nowej grupy podzespołów samochodowych. Tym razem przyszła kolej na automatyczne skrzynie biegów, dla których w polskim centrum produkcyjno--serwisowym wprowadzono kompletną linię technologiczną. Obsługiwane są wszystkie rodzaje automatycznych skrzyń biegów: klasyczne konstrukcje z konwerterem, bezstopniowe (CVT) i dwusprzęgłowe (DCT/DSG). Zapraszamy na drugą część artykułu.

Regeneracja automatycznej skrzyni biegów
Gdy automatyczna skrzynia biegów dotrze do zakładu regeneracji, pracownicy zidentyfikują ją i rozpoczną demontaż jej podzespołów. Weryfikowany jest wówczas stopień zużycia wszystkich części. Uszkodzone lub szczególnie narażone na zużycie podzespoły, takie jak elementy cierne i uszczelki, są zawsze wymieniane na nowe, a pozostałe sprawne po dokładnym czyszczeniu wykorzystywane ponownie.
Ważnym etapem w przygotowaniu do regeneracji jest dokładne oczyszczenie elementów. Kąpiele chemiczne, myjki ultradźwiękowe i wysokociśnieniowe, a także bardzo dokładna przemysłowa linia czyszcząca firmy Dürr zapewniają wymaganą czystość każdego komponentu.
W przypadku naprawy konwencjonalnych automatycznych skrzyń biegów zawsze należy zregenerować konwerter. Traktując ten element jako osobny podzespół wchodzący w skład automatycznej skrzyni biegów, oferujemy również regenerację konwertera wymontowanego ze skrzyni i dostarczonego do naszej firmy. Technologię tego procesu bardziej szczegółowo opiszemy w dalszej części artykułu.
Podczas regeneracji poszczególne układy funkcjonalne automatycznej skrzyni biegów muszą być rozpatrywane oddzielnie. Usterka może być związana z częścią mechaniczną lub układem sterowania. Bloki zaworowe poddawane są specjalnej procedurze testowej, która jest przeprowadzana na skomputeryzowanym stanowisku pozwalającym kontrolować temperaturę oleju ATF w celu dokładnego odtworzenia środowiska panującego w skrzyni biegów. Jest to konieczne, ponieważ wiele nieprawidłowości występuje tylko powyżej lub poniżej pewnej temperatury. Turbo-Tec posiada wiele adapterów, dzięki czemu może testować bloki zaworowe wszystkich najpopularniejszych modeli automatycznych skrzyń biegów. Celem testowania bloku zaworowego przed jego rozmontowaniem jest określenie charakterystyki pracy i zidentyfikowanie niesprawnych elementów składowych.
Proces regeneracji przekładni odbywa się według ściśle określonych procedur, które składają się z wielu kontroli i regulacji pośrednich. Jeżeli części lub podzespoły nie nadają się do ponownego użycia, są wymieniane na nowe.
Elementy sterujące i bloki zaworowe są ponownie testowane po naprawie przed zamontowaniem w odbudowanej przekładni. Podczas testu maszyna uruchamia elektrozawory i mierzy ciśnienie linii hydraulicznych sterujących poszczególnymi elementami w skrzyni biegów. Na tym etapie można wykryć ewentualne nieprawidłowości, aby klient nie otrzymał wadliwego bloku sterującego.
Niektóre modele automatycznych skrzyń biegów po zakończonej regeneracji są testowane dynamicznie na specjalnym stanowisku wyposażonym w hamownię. Sprawdzane są wówczas wszystkie podsystemy, a skrzynia biegów może być testowana pod obciążeniem podobnym do tego występującego w samochodzie.

Regeneracja konwerterów
W celu sprawdzenia i naprawy elementów składowych konwertera konieczne jest rozcięcie jego obudowy. Ponieważ sprzęgło hydrokinetyczne obraca się z prędkością obrotową silnika, należy zadbać o jego wyważenie. Aby zbliżyć się do wyważenia fabrycznego, obie połówki obudowy przed rozcięciem są odpowiednio znaczone, tak aby po zespawaniu mogły być ustawione w tej samej pozycji.
Po wstępnym zweryfikowaniu stanu elementów wewnętrznych części są oczyszczane, a następnie technicy decydują, które z nich można ponownie wykorzystać, a które wymienić. Posiadanie doświadczenia z danym typem konwertera jest dużą zaletą, ponieważ można wymienić również elementy, które jeszcze nie uległy awarii, ale ze względu na przenoszone obciążenia czy wady konstrukcyjne mogą spowodować problem w niedalekiej przyszłości.
Przykładem jest wolne koło (sprzęgło jednokierunkowe), które dopuszcza obrót statora tylko w jednym kierunku. W efekcie jego uszkodzenia może pojawić się hałas, a charakterystyka pracy sprzęgła hydrokinetycznego ulegnie zmianie. Działanie wolnego koła powinno być zawsze sprawdzane, ponieważ jest to część pracująca pod obciążeniem, a więc podatna na zużycie lub uszkodzenie.
Kolejnym mocno obciążonym elementem konwertera jest tzw. sprzęgło lock-up. W klasycznym rozwiązaniu okładzina cierna naklejona jest na metalowy dysk. Z biegiem czasu okładzina oraz powierzchnia konwertera, do której jest ona dociskana podczas włączania sprzęgła, ulegają zużyciu. Naprawa polega na usunięciu starej i zamocowaniu nowej okładziny ciernej oraz wyrównaniu współpracującej powierzchni w obudowie konwertera. Mocowanie nowej okładziny ciernej odbywa się w specjalnym piecu, w którym klej wiązany jest w wysokiej temperaturze. Innym rodzajem sprzęgła lock-up jest konstrukcja wielopłytkowa. W takim przypadku należy ocenić zużycie powierzchni tarczek i w razie potrzeby dokonać ich wymiany.
Jednym z ważniejszych etapów procesu regeneracji konwertera jest zespawanie rozciętych wcześniej części obudowy. Po ich odpowiednim ustawieniu proces odbywa się automatycznie na specjalnym stanowisku. Następnie wykonuje się test szczelności konwertera, zanurzając go w pojemniku z wodą i jednocześnie tłocząc powietrze pod ciśnieniem do jego wnętrza. Końcowym etapem jest sprawdzenie i ewentualna korekta wyważenia konwertera.

Montaż automatycznej skrzyni biegów
Montując przekładnię, zawsze należy postępować zgodnie z instrukcją dostarczaną przez producenta pojazdu. Trzeba uważać, aby podczas instalacji nie uszkodzić zregenerowanej automatycznej skrzyni biegów. Jednym z najczęstszych błędów montażowych jest niewłaściwe zainstalowanie konwertera. Nieprawidłowo osadzony konwerter jest źródłem zwiększonych naprężeń działających na pompę oleju, która w ich wyniku może ulec uszkodzeniu. W zregenerowanych skrzyniach biegów dostarczanych klientowi konwerter jest przymocowany do obudowy skrzyni specjalnym zabezpieczeniem, które powinno być usunięte bezpośrednio przed montażem skrzyni w pojeździe. Należy uważać, aby w trakcie instalacji konwerter nie wysunął się nadmiernie z obudowy skrzyni.
Szczególną ostrożność trzeba zachować w pobliżu wtyczek, złączy i przewodów elektrycznych. Pod żadnym pozorem nie wolno dotykać (dłonią lub narzędziem) odsłoniętych złączy elektrycznych, ponieważ grozi to wystąpieniem wyładowania elektrostatycznego i w efekcie uszkodzeniem elektronicznego sterownika skrzyni biegów.
Zregenerowana skrzynia biegów nie jest napełniona olejem, dlatego należy zastosować olej o odpowiedniej specyfikacji, a jego poziom skorygować zgodnie z instrukcją producenta pojazdu lub skrzyni. W przypadku gdy skrzynia biegów ma zewnętrzny obieg chłodzenia, trzeba sprawdzić szczelność i czystość wszystkich przewodów oraz chłodnicy oleju. Należy również wymienić skorodowane przewody olejowe, uszczelki na połączeniach oraz, w razie potrzeby, chłodnicę oleju. W przeciwnym razie zanieczyszczenia znajdujące się w zewnętrznym układzie chłodzenia mogą przedostać się do zregenerowanej przekładni i spowodować jej ponowne uszkodzenie.
Po zamontowaniu przekładni zawsze warto sprawdzić wytyczne producenta pojazdu, ponieważ niemal wszystkie współcześnie produkowane automatyczne skrzynie biegów wymagają skasowania wartości adaptacyjnych i przeprowadzenia procedury uczenia się/adaptacji w celu zapewnienia prawidłowego działania. Sterownik przekładni stale dostosowuje się do lepkości oleju, drożności kanałów, szybkości przełączania zaworów elektromagnetycznych, stopnia zużycia poszczególnych sprzęgieł i hamulców oraz zużycia innych elementów, dlatego brak wyzerowania starych i wyuczenia nowych wartości może spowodować nieprawidłową pracę skrzyni lub wygenerowanie kodu błędu.

Turbo-Tec