Wyposażenie warsztatu

ponad rok temu  08.10.2019, ~ Administrator - ,   Czas czytania 4 minuty

Resurs podnośników – co jeszcze warto wiedzieć?

Obowiązujące od października 2018 r. przepisy zobowiązały użytkowników podnośników samochodowych do obliczania resursu. Wprowadzenie w życie tych norm nadzorują inspektorzy Urzędu Dozoru Technicznego. Konieczne jest prowadzenie dodatkowej dokumentacji i sporządzanie raportów określających resurs podnośnika.

Resurs wg definicji to okres zdolności użytkowej – ustalony teoretycznie lub doświadczalnie czas eksploatacji urządzenia wyrażony w odpowiednich dla niego jednostkach. Przyjmuje się, że w tym okresie zagwarantowane są bezpieczeństwo i sprawność użytkowania. Dla pojazdów resurs określa się przebiegiem, czyli liczbą przejechanych kilometrów, natomiast dla statków powietrznych podaje się go w godzinach lub latach, dla maszyn i urządzeń także w cyklach. Resurs może być również wyrażony w procentach, przy czym 100% to resurs nowego urządzenia, a 0% oznacza zakończenie okresu bezpiecznej eksploatacji.
Resurs każdego podnośnika samochodowego musi zostać wyznaczony i okresowo kontrolowany na podstawie Rozporządzenia Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z 30 października 2018 r. (Dz. U. z 2018 r., poz. 2176) w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji, napraw i modernizacji urządzeń transportu bliskiego.

W praktyce spotkamy się z trzema przypadkami dostosowania do przepisu:
- przygotowujemy dokumentację dla nowego lub niedawno zakupionego podnośnika,
- szacujemy resurs dla podnośnika, który używamy kilka, kilkanaście lub więcej lat,
- jesteśmy zobowiązani do oszacowania resursu podnośnika, który został przejęty lub zakupiony za granicą, z nieznaną historią i bez dokumentacji.

Nowy podnośnik sprawia najmniej kłopotów. Zazwyczaj w instrukcji producent podaje czas eksploatacji ważniejszych zespołów i mechanizmów. Przykładem jest AMI, który wymienia główne części podnośnika i podaje ich żywotność: kolumny 10 lat, liny 5 lat itd.
Jeśli podnośnik jest wyposażony w urządzenie rejestrujące pracę, to precyzja szacowania jest najwyższa. 
W najgorszym wypadku nie znajdziemy żadnej wzmianki o resursie. Wtedy oglądamy dwukrotnie deklarację zgodności WE i jeśli nie występują wątpliwości o jej prawidłowości, stosujemy normę EN1493:2010 Dźwigniki samochodowe. W punkcie 5.7.1. normy mamy zapis zobowiązujący wytwórcę do zaprojektowania i wyprodukowania podnośnika w taki sposób, aby wykonał bezpiecznie 22 000 pełnych cykli uniesienia i opuszczenia przy obciążeniu nominalnym. W deklaracji zgodności WE podnośnika powinno występować powołanie się na normę EN1493:2010 i wtedy 22 000 cykli to nasz resurs. Różne metody dokumentowania pracy podnośnika umożliwiają śledzenie resursu. Przykładowo konserwatorzy zalecają liczenie i notowanie w dziennikach. Niekiedy zakładają automatyczne rejestratory czasu pracy, co pozwala na proste przeliczenie na cykle pracy.
Przypadek podnośników wieloletnich to trudniejsza sprawa. Jak to zrobić zgodnie ze sztuką inżynierską i legalnie, pokazuje firma Werther. Resurs podnośnika można szacować identycznie jak żurawia budowlanego i innych podobnych urządzeń. Z pomocą przychodzi norma ISO 12482:2014 – „Cranes – Monitoring for crane design working period”.

Do obliczeń potrzebne są następujące dane:
- okres eksploatacji w dniach roboczych,
- maksymalny ciężar obsługiwanych samochodów,
- dzienna liczba cykli,
- udźwig znamionowy podnośnika.

Zgodnie z normą ISO 12482:2014 projektowany okres użytkowania dźwignika jest osiągnięty, gdy rzeczywisty stan obciążenia osiągnął wartość projektowaną:

gdzie:
ƒ1 – współczynnik bezpieczeństwa oceny natężenia pracy,
i – indeks dla indywidualnych cykli pracy,
Ca – aktualna, całkowita liczba cykli pracy w chwili pomiaru,
Qi – rzeczywiste obciążenie podczas cyklu pracy „i”,
Q – udźwig znamionowy dźwignika,
CD – projektowana całkowita liczba cykli pracy dźwignika.

Wyrażenie  określa widmo obciążenia podnośnika, w ten sposób obliczenia uwzględniają częściowe obciążenia, mniejsze od wartości dopuszczalnych. Norma wręcz zaleca, aby obciążeń rzędu 20% i mniejszych nie uwzględniać w szacowaniach. Ogólnie zrozumiałe jest, że gdy stosujemy podnośnik 5-tonowy do serwisowania samochodów osobowych, jego wysiłek jest o wiele mniejszy niż w przypadku podnoszenia przeładowanych crafterów.

Praktyczne liczenie resursu opisuje zależność:

gdzie:
C – resurs [liczba cykli],
CP – wartość resursu oszacowana przy poprzedniej ocenie podnośnika, dla nowego podnośnika przyjąć Cp = 0,
ƒ1 – współczynnik bezpieczeństwa; przyjąć 1,3 w wypadku danych przybliżonych, 1,5 w przypadku nieznanej historii podnośnika,
d – liczba dni pracy podnośnika w ocenianym okresie; w ciągu roku przeciętnie jest 250 dni roboczych,
n – przeciętna dzienna liczba cykli roboczych dźwignika,
Q – udźwig znamionowy dźwignika w kg,
Qi – nieprzekraczalny ciężar podnoszonego samochodu w kg.
 
Do odtworzenia resursu wyrażenie to jest bardzo wygodne: 
- użytkownik podaje zazwyczaj nieprzekraczaną masę podnoszonych samochodów,
- użytkownik podaje przeciętną dzienną liczbę cykli,
- współczynnik bezpieczeństwa urealnia otrzymaną wartość resursu i chroni przed błędem.

Firma Werther na swej stronie internetowej pod adresem www.werther.pl/resurs- podnosnikow-kalkulator.html uruchomiła darmowy kalkulator resursu swoich podnośników. Jest on bardzo uniwersalny, można go wykorzystać także dla innych marek.
Również na tej stronie znajduje się wzór Dziennika Konserwacji – kolejnej dokumentacji, jaka jest wymagana dla podnośników przez nowe rozporządzenie do prowadzenia w formie papierowej lub elektronicznej.
Co z podnośnikami, których resurs ewidentnie się wyczerpał lub istnieją istotne przesłanki, że tak może być? Ustawodawca przewidział przeprowadzanie szczegółowych badań nieniszczących sprawdzających konstrukcję, spawy i mechanizmy przed dalszym dopuszczeniem do eksploatacji. Formularz takiego badania również można pobrać ze strony www.werther.pl.
Już w początkowym okresie obowiązywania rozporządzenia można zauważyć, że odniesienie wartości takich obiektów technicznych, jakimi są podnośniki samochodowe, do kosztu aparatury i badań jest stosunkowo niskie.
Opłacalność przedłużenia pracy zwykłych podnośników jest problematyczna. W różnych aspektach życia i gospodarki obserwujemy normalizację w stosunku do tzw. Zachodu, więc czy zużyty podnośnik po prostu sprzedamy lub zezłomujemy dla bezpieczeństwa własnego i pracowników? Decyzja i tak należeć będzie do właściciela warsztatu.

Marek Jankowski
Werther International Polska

GALERIA ZDJĘĆ

Wzór Dziennika Konserwacji
Wzór Karty Konserwacji
Darmowy kalkulator resursu na stronie www.werther.pl
Przykład obliczeń kalkulatorem Werther

Komentarze (0)

dodaj komentarz
    Nie ma jeszcze komentarzy...
do góry strony