Współczesne diody elektroluminescencyjne (LED) emitują promieniowanie o nader satysfakcjonującej intensywności. Wystarczy sekunda, by po 10 czy 20 kolejnych w pełni utwardzić podkład UV. A już wkrótce szpachlę UV i lakiery bezbarwne UV. Ekonomiczność, ekologiczność, wysoka jakość… Te trzy warunki najnowsza technologia spełnia z coraz lepszymi wynikami w sektorze car refinishing.

Wykorzystując specjalistyczne diody emitujące promieniowanie ultrafioletowe (UV-A), można osiągnąć zdecydowanie lepsze rezultaty w suszeniu oraz utwardzaniu lakieru, farb, klejów i innych powłok. Natychmiastowy proces polimeryzacji powierzchni zostawia w tyle dotychczas wykorzystywane rozwiązania. Ta metoda stosowana jest przede wszystkim ze względu na swoją wysoką energooszczędność, która przekłada się nie tylko na niższe koszty pracy, ale również niższą szkodliwość wobec środowiska naturalnego. Niższa emisja lotnych związków organicznych (VOC) to dziś jeszcze może mało przekonujący argument dla właścicieli czy menedżerów warsztatów na aftermarkecie. Ale i to pewnie się zmieni. Tylko czekać, jak audyty producentów pojazdów zaczną weryfikować gotowość serwisów lakierniczych do sprostania nowym standardom.
Niezależnie od tego, czy chodzi o utwardzanie farb drukarskich, klejów czy lakierów na różnych podłożach – utwardzanie LED UV-A jest coraz częściej stosowane w przemyśle lakierniczym. Co ciekawe, technologii tej zawierzyli producenci pojazdów elektrycznych. Niby drobiazg, ale tam, gdzie znaczenie ma polimeryzacja powłok lakierniczych w możliwie niskiej (częściej 40°C, na pewno nie wyższej niż 60°C) temperaturze – mając na uwadze wrażliwość akumulatorów trakcyjnych i zarządzającej nimi elektroniki – tam na etapie zaprawek fabrycznych wykorzystuje się dziś technologię suszenia LED UV.
To, co szturmem zdobywa przemysłowe linie do lakierowania i tzw. strefy hospital w zabudowaniach lakierni nadwozi, z coraz większą skutecznością adaptuje się na czas prac typu refinish. Przyjrzyjmy się ewolucji rozwiązań jednego z wiodących dostawców technologii suszenia i utwardzania, lampom IRT UV LED eliminującym „wąskie gardło” w strefach przygotowawczych.

Wysoka jakość, duża intensywność utwardzania
Trzy lata temu zadebiutowała IRT UV Spot-Cure – łatwa w użyciu lampa UV-A LED o mocy 400 W zasilana napięciem 220-240 V. Dzięki stojakowi dobrze się sprawdza przy większych powierzchniach utwardzania. Dokładnie rok temu firma Hedson anonsowała efekt wieloletnich prac nad lampą wybitnie poręczną, bo akumulatorową.
– IRT UV SmartCure waży zaledwie kilogram, co zapewnia doskonały komfort pracy, a połączenie mocnego modułu UV-A LED z zaawansowaną technologią chłodzenia i lekkimi akumulatorami gwarantuje niezawodne, skuteczne i pewne utwardzanie promieniami UV – podkreśla walory produktu Janusz Deneka, area sales manager East Europe Hedson Technologies AB. – IRT jest częścią szwedzkiej grupy Hedson Technologies, a specjalizuje się w produkcji urządzeń wykorzystujących promieniowanie podczerwone (IR) i ultrafioletowe (UV) w procesach suszenia i utwardzania, utrzymując wiodącą pozycję na rynku od ponad 50 lat. To o tyle istotne, że nasi inżynierowie, opracowując najnowszą propozycję rynkową, stale współpracują z wiodącymi producentami lakierów. Szczytowe osiągnięcie technologiczne zyskuje kolejne aprobaty producentów OEM. W przeciwieństwie do konkurencyjnych rozwiązań udało się nam wyeliminować wiele niedoskonałości. To istotne, gdy mieć w pamięci pokutującą do dziś – zwłaszcza wśród starszego pokolenia lakierników – opinię, że technologia UV LED jest kusząca, ale pozostaje kosztownym gadżetem. Jak walczyć z mitami? Dość powiedzieć, że dzięki zaawansowanej technologii IRT pełną moc uzyskuje się w ciągu sekundy. A więc od 0 do 100% w zaledwie sekundę. Żadne inne rozwiązanie nie dorównuje tym parametrom! Zwłaszcza, gdy cieszyć się można z 3-letniej gwarancji na produkt dla profesjonalistów.
Tu wypada sięgnąć lata wstecz, gdy technologia LED (Light-Emitting Diode) raczkowała, a pierwsze próby wdrożenia urządzeń półprzewodnikowych skrywających diody elektroluminescencyjne nie satysfakcjonowały ani jakością suszenia, ani krótkim czasem procedury. Walor ekologiczny? Dziś, gdy ślad węglowy urósł do rangi fetyszu w każdej dziedzinie gospodarki, techniki suszenia wykorzystujące gaz idą w zapomnienie, a wszystko, co można zasilać z gniazdka elektrycznego, uznaje się za zewsząd pożądane. 
Wypełniacze UV czy podkłady UV wymagają poziomu intensywności światła o wartości minimalnej 100 mW/cm2. IRT UV SmartCure gwarantuje średnio > 250 mW/cm2 (maksymalnie 350 mW/cm2), w pełni utwardzając powierzchnię o średnicy 160 mm już po ok. 10 s.
– Lampa IRT UV SmartCure jest oferowana w zestawie zawierającym dwa 18-voltowe akumulatory litowo-jonowe. Ładowanie jednego akumulatora trwa 45 min, a zgromadzona energia pozwala na wykonanie około 80 napraw typu smart repair w trybie ciągłym, a to przecież wymóg pracy w sposób niezakłócony serwisu lakierniczego – kontynuuje Janusz Deneka, Hedson Technologies AB.
Zwróćmy uwagę, że obecnie większość napraw blacharsko-lakierniczych ogranicza się do pojedynczych elementów samochodu (drzwi, błotnik, maska). Badania dowodzą, że w przemożnej mierze (niektórzy twierdzą, że w ok. 80% przypadków) naprawia się jeden, najwyżej dwa elementy. Drzwi, błotnik… Ruchy lampą akumulatorową wykonujmy tak jak lakiernik pistoletem, a czas potrzebny na jeden element to nie więcej niż 2-3 min. Zaprzyjaźnienie się z nową propozycją rynkową brzmi więc bardzo obiecująco dla doświadczonych lakierników.
Co więcej, trwają wewnętrzne testy, które mają wykazać przydatność najnowszej technologii podczas prac daleko wychodzących poza punktowe zabiegi typu smart. I jak udało się nam dowiedzieć, pierwsze rezultaty są bardzo obiecujące. Tu adekwatny komentarz.
– PPG w swoich laboratoriach opracowuje coraz to nowsze innowacje technologiczne dla użycia rekomendowanych przez nas rozwiązań, a w toku doświadczalnych testów możemy z pełną odpowiedzialnością potwierdzić najwyższy poziom technologii lamp UV produkowanych przez firmę Hedson Technologies AB – mówi Sebastian Bartczak, technical &training manager CEE PPG Automotive Refinish. – Co nas przekonało do propozycji szwedzkiego koncernu? Lampa IRT UV SpotCure nie wymaga okresu nagrzewania i najszybciej emituje promieniowanie UV-A o wymaganej intensywności. Jakkolwiek inżynierowie IRT zapewniają, że wystarczy 10-sekundowe wygrzewanie punktowe, to mając na uwadze praktykę warsztatową, za rekomendowany czas przyjęliśmy 20 s, co i tak najnowszą propozycję stawia w rzędzie bardzo ekonomicznych rozwiązań, skoro użycie lamp gazowych to dobrych kilka minut. W procesie polimeryzacji materiałów PPG istotne jest, by promieniowanie „uderzało” w strukturę materiału bardzo szybko i intensywnie. Minimalny próg intensywności światła to 100 mW/cm2, a tu mamy przynajmniej 250 mW/cm2, co gwarantuje wysoki standard napraw.
Technologia LED UV umożliwia osiągnięcie trwałych rezultatów o przedłużonej żywotności w zadziwiająco krótkim czasie. Wykorzystując specjalistyczne diody, można uzyskać zdecydowanie lepsze efekty w suszeniu oraz utwardzaniu lakieru, farb, klejów oraz innych powłok.

Diody elektroluminescencyjne zasilane akumulatorami
Poręczne, lekkie, ergonomiczne, skutecznie usprawniające pracę. Lampy do utwardzania produktów UV to oczywiście nie tylko domena jednego producenta. O względy profesjonalistów konkuruje dziś kilku innych wiodących dostawców. Nie mówiąc o zdecydowanie tańszej propozycji z Dalekiego Wschodu. Według jakiego klucza dobrać rozwiązania optymalne dla naszego warsztatu lakierniczego? Na pewno istotna jest szybkość procesu. Ta determinowana jest przez dostarczoną energię, intensywność światła UV-A i długość fal. Czy wystarczy zaufać deklaracjom producentów i uważnie czytać karty techniczne?
– Kluczem do wysokiej jakości i wiarygodnych wyników jest utrzymanie stałej, wysokiej iintensywności promieniowania przez cały proces utwardzania – podpowiada Sebastian Bartczak, PPG Automotive Refinish. – Wyrywkowe mierzenie i porównywanie natężenia światła jest złudne i nie odzwierciedla przebiegu całego procesu. Po zakończeniu naświetlania powierzchni podkładu UV czy wypełniacza UV musimy być pewni, że materiał jest w pełni utwardzony, tj. na wskroś. Na podstawie doświadczalnych testów sprzętem zaliczanym do światowej czołówki możemy dziś powiedzieć jedno, że kluczem do uzyskania wysokiej jakości i wiarygodnych wyników jest utrzymanie stałej wysokiej intensywności promieniowania przez cały proces. A wiadomo, że każde akumulatorowe narzędzie ulega zwyczajowemu rozładowaniu.
Chodzi o to, by zaawansowana elektronika potrafiła zapanować nad spadkiem amperów. Tylko stały poziom napięcia wyjściowego LED i wysoka intensywność światła gwarantują powtarzalność satysfakcjonującego efektu prac.
Już dziś technologia LED UV-A stała się w pełni alternatywnym rozwiązaniem w dziedzinie utwardzania światłem. A przecież wydajność zarówno poszczególnych diod LED, jak i całego systemu wciąż jest zwiększana, co skutkować będzie ciągłą poprawą efektywności napraw. Nadal przecież mowa o rozwiązaniach, z których korzysta dziś ledwie co dziesiąty serwis lakierniczy.

Rafał Dobrowolski
Fot. materiały Hedson 
Technologies AB