Przez kilka lat producent systemów paliwowych Diesla, firma Delphi, wraz z DAF pracowali nad odpowiednim układem paliwowym zapewniającym optymalny proces spalania przy niskim zużyciu paliwa. Efektem tej pracy było stworzenie nietypowego układu paliwowego, składającego się z dwóch komponentów: pompy jednostkowej oraz „inteligentnego” wtryskiwacza, zwanego również SMART INJECTOR. Pierwsze pojazdy z tym układem – modele CF85 oraz XF105 – pojawiły się na drogach w 2006 roku.

Systemy wtrysku paliwa projektowane na potrzeby nowoczesnych silników wysokoprężnych, służące do pracy pod dużym obciążeniem (ponad 9 litrów pojemności), można podzielić na dwie główne kategorie: układy montowane w głowicy cylindra i napędzane bezpośrednio przez główny wał rozrządu silnika oraz układy zamontowane w pomocniczym zespole lub w bocznej części silnika i napędzane oddzielnie przez mechanizm rozrządu zaworowego. W skład tych systemów wchodzą liczne czujniki ułatwiające sterowanie ilością paliwa, np. czujnik pozycji krzywki, prędkości wału, temperatury itd.
Jednostki zamontowane w samej głowicy cylindra składają się z jednego układu pompującego i zaopatrującego w paliwo, określanego mianem elektronicznej jednostki wtryskującej (Electronic Unit Injector, EUI – stosowany głównie w silnikach Volvo), natomiast jednostki zamontowane w innym miejscu są zwykle złożone z wysokociśnieniowej jednostki pompującej (Electronic Unit Pump, EUP – DAF), połączonej przewodem ciśnieniowym ze standardowym wtryskiwaczem mechanicznym lub z wtryskiwaczem „inteligentnym” (sterowanym elektronicznie), umieszczonym w standardowej pozycji w głowicy cylindra.

Praca systemu pompującego jest zbliżona do pracy pompy rzędowej lub jednosekcyjnej pompy paliwowej. Tłok elementu pompującego porusza się w górę i w dół, napędzany przez wałek rozrządu. System zasilania elementu pompującego jest obiegiem otwartym, w którym paliwo pod ciśnieniem około 6 barów przepływa przez pompkę. W odpowiednim momencie suwu pompującego podawany jest prąd na elektrozawór. W tym momencie generowane jest pole magnetyczne, które ma na celu zamknięcie zaworka, przez co zablokowany jest dopływ paliwa do pompki oraz wytwarzane jest bardzo wysokie ciśnienie. Paliwo pod wysokim ciśnieniem dostarczane jest przez przewód wysokiego ciśnienia do wtryskiwacza. Siła sprężyny wewnątrz wtryskiwacza utrzymuje iglicę zamkniętą, przy czym niemożliwy jest wtrysk paliwa. Odpowiednie zmniejszenie ciśnienia paliwa nad iglicą końcówki spowoduje jej wznios, po którym nastąpi wtrysk paliwa. W związku z tym, że wtryskiwacz jest sterowany elektronicznie, zmniejszanie ciśnienia nad iglicą jest wynikiem uzyskania odpowiedniego sygnału z jednostki sterującej silnikiem. System ten umożliwia przyspieszenie lub opóźnienie wtrysku, co ma na celu poprawę pracy silnika przy jednocześnie niskim spalaniu.
W silnikach DAF wyprodukowanych po 2006 roku zarówno element pompujący (pompka), jak i wtryskiwacz (Smart Injector) są elementami kodowanymi. Na każdym podzespole wygrawerowany jest specjalny kod, który jest wpisany do sterownika silnika. Kod ten jest odzwierciedleniem pracy pompki i wtryskiwacza. Obecnie dostępne na rynku są tylko kompletne elementy nowe lub używane. Na dzień dzisiejszy nie ma możliwości ich naprawy. Firma Delphi pracuje nad udostępnieniem procedur naprawczych, a co za tym idzie – wypuszczeniem na rynek części serwisowych.
Od 2013 roku w silnikach DAF MX z normą emisji spalin Euro 6 montowany jest układ paliwowy EUP zbliżony konstrukcją do tego opisanego powyżej. Dodatkowym, nietypowym elementem jest szyna (zasobnik) wysokiego ciśnienia, którą znamy z typowych układów Common Rail.
Pierwsze serwisy ASO Delphi Diesel w Polsce, takie jak: ASO Diesel Wachowiak z Poznania, PHU Góra z Częstochowy oraz Diesel Service Mazanek z Woźnik posiadają już wyposażenie do autoryzowanej naprawy pomp jednostkowych EUP i wtryskiwaczy SMART. Kolejne dwa serwisy dołączą do tego grona do końca tego roku.

Łukasz Kosikowski
J.R. Motor Services G.B.