Silnik 1.9 TDI z pompowtryskiwaczami (PD) o kodzie BXE stosowany jest z powodzeniem w samochodach grupy VW AG, ciesząc się dużą popularnością użytkowników. Traktowany jako „wół roboczy”, generuje duże przebiegi, co wymusza okresową wymianę komponentów rozrządu.

W niniejszym artykule eksperci z ContiTech PTG postarają się przeprowadzić Państwa przez prawidłowy demontaż i montaż wszystkich komponentów układu rozrządu wraz z pompą wody, by usługa wymiany całego układu w silniku BXE nie pociągała za sobą kosztownych reklamacji oraz odbywała się tylko w terminach ściśle do tego przewidzianych.
Ważne: prawidłowa wymiana rozrządu powinna obejmować wszystkie komponenty współpracujące
z paskiem rozrządu, tj. rolki napinające, rolki prowadzące, pompę wody oraz wszystkie pozostałe elementy przewidziane przez producenta pojazdu (śruby, nakrętki, uszczelniacze). Czas pracy niezbędny do wykonania wymiany dla wszystkich silników po roku 2007 wynosi ok. półtorej godziny.

Do wymiany konieczne są następujące narzędzia (fot. 1):
- kołek blokujący wałka rozrządu (3359),
- trzpień blokujący do napinacza paska wielorowkowego (T 10060),
- narzędzie blokujące (T 10172, T 10172/4),
- narzędzie blokujące wał korbowy (T 10100),
- klucz regulacyjny rolki napinającej (T 10264) – klucz imbusowy 6,
- trzpień blokujący rolki napinającej (T 10265),
- klucz regulacyjny rolki napinającej widełkowy
(T 10020).

Wskazówki bezpieczeństwa
- Silnik należy obracać TYLKO za koło osadzone na wale korbowym w kierunku obrotów. Koło osadzone na wale korbowym i koło na wałku rozrządu nie mogą być obracane po zdjęciu paska zębatego!
- Unieruchomienia wałka rozrządu nie można używać jako oporu podczas odkręcania i dokręcania koła wałka rozrządu.
- Podczas obracania wałka rozrządu wał korbowy nie może znajdować się w górnym martwym punkcie.
- Zwrócić szczególną uwagę, by pasek nie został zanieczyszczony olejem lub płynem chłodniczym.
- Prace w układzie rozrządu należy wykonywać tylko przy zimnym silniku.
- Zanotować kod radia. Odłączyć zacisk ujemny akumulatora.

Momenty dokręcenia

Uwaga: Śruby i nakrętki powinny być wymienione na nowe nawet w przypadku, gdy producent tego nie sugeruje.

- Śruby koła wałka rozrządu (20 Nm + 45°).
- Nakrętka rolki napinającej (20 Nm + 45°).
- Środkowa osłona paska zębatego (10 Nm).
- Osłona paska zębatego dół (10 Nm).
- Szpilka rolki napinającej (15 Nm).
- Śruby koła pasowego (10 Nm + 90°).

Demontaż
- Podnieść i podeprzeć przód samochodu.
- Zdjąć pokrywę silnika.
- Wymontować filtr paliwa.
- Wyciągnąć wtyczkę czujnika temperatury cieczy chłodzącej.
- Otworzyć klamrę mocującą i wymontować górną osłonę paska zębatego (fot. 2).
- Wymontować pokrywę obudowy koła z przodu, z prawej strony.
- Wymontować pasek wielorowkowy. W celu zablokowania napinacza paska wielorowkowego użyć narzędzia T 10060 (fot. 3).
- Zdemontować wąż zasilający turbosprężarki.
- Rozłączyć przewody: zasilający i odprowadzający paliwo.
- Zdjąć osłonę nadkola, strona prawa.
- Zdemontować dolny przewód chłodnicy turbosprężarki.
- Podeprzeć silnik.
- Zdemontować prawą poduszkę silnika (fot. 4, nr 1)
i wspornik prawej poduszki silnika (fot. 4, nr 2). W celu łatwiejszego demontażu można lekko unieść silnik.
- Wykręcić śruby mocujące koło pasowe paska wielorowkowego (4 szt.).
- Zdemontować koło pasowe paska wielorowkowego.
- Zdjąć dolną osłonę paska zębatego (fot. 5, nr 1).
- Zdjąć środkową osłonę paska zębatego (fot. 5, nr 2).
- Ustawić silnik w GMP na pierwszym cylindrze, obracając wałem korbowym w prawo. Zwrócić uwagę na znacznik na kole zębatym wałka rozrządu. Segment zębaty na kole zębatym wałka rozrządu winien znajdować się u góry (fot. 6, nr 1).
- Założyć narzędzie blokujące wału korbowego T 10100 (fot. 7, nr 1) na koło zębate rozrządu (fot. 7, nr 2).
- Znaczniki wału korbowego i narzędzia blokującego wału korbowego (T 10100) powinny znajdować się w jednej linii (fot. 7, nr 3 i 4).
- Narzędzie blokujące wału korbowego (T 10100) powinno być włożone do oporu w otwór obudowy uszczelniacza przodu wału.
- Założyć kołek blokujący na koło wałka rozrządu
(fot. 6, nr 2).
- Poluzować śruby na kole wałka rozrządu (fot. 6, nr 3). Użyć narzędzia blokującego (T 10172, OE T 10172/4).
- Poluzować nakrętkę rolki napinającej (fot. 8, nr 1).
- Przekręcić mimośród rolki napinającej (fot. 8, nr 3) kluczem imbusowym (T 10264) w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara, dopóki nie odsłoni się otwór blokujący rolki napinającej i nie będzie można zablokować jej za pomocą trzpienia blokującego rolkę napinającą T 10265 (fot. 8, nr 2).
- Przekręcić mimośród rolki napinającej za pomocą klucza imbusowego w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara do ogranicznika maksymalnego obciążenia.
- Dokręcić lekko nakrętkę rolki napinającej (fot. 8, nr 1).
- Zdjąć pasek zębaty najpierw z rolki prowadzącej,
a następnie z kół zębatych.
- Zdemontować rolkę prowadzącą.
- Zdemontować pompę wody.

UWAGA! Przed demontażem pompy wody należy opróżnić układ chłodzenia z płynu chłodzącego.

- Oczyścić powierzchnię bloku w miejscu przylegania obudowy pompy wody (fot. 9).
Zakładanie
- Zamontować pompę wody. Moment dokręcenia śrub: 13 Nm (fot. 10).

UWAGA! Prawidłowo zamocować uszczelkę pompy wody. Nie dopuścić do jej przerwania lub zagięcia.

- Zamontować rolkę prowadzącą.

UWAGA! Zastosować nową szpilkę. Moment dokręcenia: 15 Nm.

- Dokręcić nakrętkę rolki prowadzącej. Moment dokręcenia: 20 Nm.
- Sprawdzić znaczniki GMP, w razie potrzeby ustawić.
- Rolka napinająca: występ płyty podstawy powinien znajdować się w wycięciu (fot. 11, nr 1).
- Rolka napinająca musi być ustawiona/zablokowana za pomocą trzpienia blokującego i unieruchomiona przy prawym ograniczniku (fot. 11, nr 2).

UWAGA! Nowe rolki napinające mają specjalny trzpień blokujący. W takim przypadku nie należy go usuwać, aby zastosować narzędzie T 10265!

- Obrócić koło wałka rozrządu na podłużnych otworach („fasolkach”) w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara do ogranicznika.

UWAGA! Koło zębate wałka rozrządu musi obracać się lekko, bez zacięć i przechylania się.

- Założyć pasek zębaty w kolejności: wał korbowy, rolka napinająca, koło wałka rozrządu, pompa cieczy chłodzącej, pompa wysokiego ciśnienia.
- Poluzować nakrętkę rolki napinającej.
- Usunąć trzpień blokujący rolkę napinającą.
- Zwracać uwagę na prawidłowe położenie rolki napinającej (występ płyty podstawy musi być zamontowany w swoim gnieździe).
- Obrócić mimośród rolki napinającej za pomocą klucza imbusowego (narzędzie T 10264) lub kluczem regulacyjnym rolki napinającej widełkowym
(T 10020) w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara (w kierunku strzałki).

UWAGA! Zwrócić uwagę, by nakrętka rolki napinającej nie obracała się razem z mimośrodem.
W tym celu w trakcie regulacji przytrzymać nakrętkę kluczem płasko-oczkowym (fot. 12).

- Wskazówka rolki napinającej powinna znaleźć się naprzeciwko wycięcia płyty podstawy (fot. 13, nr 1).
- Dokręcić nakrętkę rolki napinającej (fot. 13, nr 2). Moment dokręcenia: 20 Nm + 45°.
- Przytrzymać koło wałka rozrządu przed przekręceniem w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara (użyć narzędzia blokującego T 10172 i T 10172/4).
- Dokręcić śruby na kole wałka rozrządu (fot. 14, nr 1). Moment dokręcenia: 20 Nm + 45°.
- Wyjąć kołek blokujący na kole wałka rozrządu (fot. 14, nr 2).
- Usunąć narzędzie blokujące wału korbowego (fot. 7, nr 1).
- Obrócić wał korbowy o dwa obroty zgodnie z kierunkiem obrotu silnika.
- Ustawić wał korbowy w położenie GMP pierwszego cylindra i założyć narzędzie blokujące wału korbowego (T 10100) (fot. 7, nr 1).
- Narzędzie blokujące wału korbowego (T 10100) powinno być włożone do oporu w otwór obudowy uszczelniacza przodu wału.
- Sprawdzić, czy wałek rozrządu można unieruchomić za pomocą kołka blokującego (fot. 6, nr 2).
- Wskazówka rolki napinającej winna pokrywać się
z wycięciem w płycie podstawy.

Jeżeli wałka rozrządu nie można zablokować za pomocą kołka blokującego, wtedy należy:
- zablokować koło zębate wałka rozrządu (użyć przyrządów T 10172 i T 10172/4);
- poluzować śruby koła zębatego wałka rozrządu;
- delikatnie obrócić wałkiem rozrządu za pomocą śruby centralnej wałka – tylko tyle, aby można było wprowadzić kołek blokujący (nr 3359);
- dokręcić śruby na kole wałka rozrządu. Moment dokręcenia: 20 Nm + 45°.

- Dalszy montaż winien odbywać się w kolejności odwrotnej do demontażu.

UWAGA! Na fot. 15 i 16 przedstawiono momenty dokręcenia poszczególnych śrub wspornika i prawej poduszki silnika. Zawsze należy używać nowych śrub mocujących.

- Zamontować koło pasowe paska wielorowkowego (fot. 17). Zastosować nowe śruby. Moment dokręcenia: 10 Nm + 90°.
- Założyć pasek wielorowkowy.
- Zamontować akumulator.
- Uzupełnić płyn chłodzący w silniku.
- Uruchomić silnik, skontrolować działanie i odpowietrzyć układ chłodzenia.
- Odczytać pamięć usterek. Dokonać próbnej jazdy.
- Udokumentować wymianę paska.

Specjalne podziękowania dla Piotra Wasika, właściciela serwisu Autorenoma we Wrocławiu, za pomoc w realizacji niniejszej procedury wymiany.