W nowoczesnych silnikach spalinowych samochodów osobowych najczęściej stosowanymi układami synchronizacji wału korbowego z wałkiem bądź wałkami rozrządu oraz innych urządzeń (np. pompa CR, aparat zapłonowy itp.) są układy pasowe i łańcuchowe. Niestety, często zdarza się, że podczas okresowej obsługi rozrządu uwaga mechanika skupia się tylko na układzie pasowym. Idealnym przykładem tego typu zjawiska jest rozwiązanie zastosowane w dwudziestozaworowych silnikach grupy VAG. Silniki te o pojemności skokowej 1,8 i 2,0 l są stosowane w wielu różnych modelach aut tego producenta. 

Układ pasowy odpowiada za synchronizację wału korbowego z jednym wałkiem rozrządu, zaś za synchronizację wałków rozrządu odpowiada układ łańcuchowy, znajdujący się w tylnej części głowicy silnika. Ukryty pod pokrywą zaworów układ łańcuchowy jest najczęściej pomijany przy okresowej wymianie rozrządu. Warto pamiętać, iż ma on wpływ na prawidłową pracę silnika, a także na trwałość układu pasowego. Jego stan powinien być diagnozowany nawet częściej, niż zaleca to producent pojazdu. – Jeśli zauważycie jakikolwiek luz lub będziecie słyszeć charakterystyczny metaliczny stukot w tylnej części pokrywy zaworów, należy wymienić układ łańcuchowy – przestrzega Andrzej Kowalski, trener techniczny NTN-SNR.
Producent części zamiennych NTN-SNR oferuje pełne wsparcie techniczne dla warsztatów. W aplikacji Tech ScaN’R znajdziecie poradniki i materiały filmowe prezentujące liczne procedury warsztatowe i porady.

Układ pasowy
Wymieniamy rozrząd we wspomnianym silniku VAG 1,8 20V AWT. Firma NTN-SNR oferuje kompletny zestaw, w skład którego wchodzą pasek, rolka napinająca, napinacz wraz z rolką prowadzącą, pompa wody i podkładka wraz z nakrętką do montażu rolki napinacza.
Jak prawidłowo ustawić zakres pracy napinacza hydraulicznego? – To ważna kwestia ze względu na trwałość współpracujących podzespołów. Nieprawidłowo ustawiony zakres spowoduje szybkie uszkodzenie współpracujących elementów, tj. trzpienia napinacza, a także płetwy rolki napinającej. Ważne jest, aby punkt ich współpracy był wyregulowany idealnie – podkreśla Andrzej Kowalski.
Demontaż układu rozrządu rozpoczynamy od cofnięcia trzpienia napinacza hydraulicznego przy użyciu klucza prostokątnego 8 mm. Aby zablokować trzpień wewnątrz korpusu, używamy blokady.
Dlaczego za każdym razem przed demontażem napinacza trzeba go cofać? Aby nie uszkodzić połączeń gwintowych śrub mocujących napinacz do bloku silnika. Nie należy używać zbyt dużej siły, bo może to spowodować pęknięcie korpusu napinacza i będzie skutkować ryzykiem uszkodzenia szpilki mocującej.
Kolejny krok to demontaż rolki napinającej. Luzujemy nakrętkę, a następnie także płetwę, tak by nie przeszkadzała w dalszych krokach. Tłok w pierwszym cylindrze ustawiamy w górnym martwym położeniu. Wszystkie punkty odniesienia pokrywają się. 
– Pamiętajcie, aby montując pompę wody, za każdym razem dokładnie oczyszczać gniazdo. Następnie trzeba zamontować uszczelkę na pompie. Nie należy używać jako dodatkowego uszczelnienia silikonu. Jego nadmiar wepchnięty do kanału pompy wody może przejść do wnętrza kasety i uszkodzić uszczelnienia – podpowiada ekspert NTN-SNR. Śruby przy montażu pompy wody dokręcamy z siłą 10 Nm.
Kolejny krok to montaż napinacza hydraulicznego, który dokręcamy dwiema śrubami z siłą 10 Nm. Napinacz wciąż pozostaje zabezpieczony, aż do czasu ustawienia zakresu jego pracy.
– Często pojawiającym się na szkoleniach pytaniem jest kwestia cofania napinacza hydraulicznego w układzie pasowym. Czy można to robić? Można, natomiast należy tego unikać. Przewidziane jest to tylko wtedy, kiedy np. podczas montażu lub krótko po nim musimy napinacz złożyć do ponownego montażu paska – zaznacza Andrzej Kowalski i przypomina o trzech kluczowych zasadach. – Napinacz musi być cofany w pozycji pionowej, by do komory wysokiego ciśnienia nie dostało się powietrze. Inaczej pierwszy ruch trzpienia napinacza będzie jałowy, nie tłumiłby wówczas drgań paska. Kolejna zasada dotyczy tego, by nigdy nie wciskać trzpienia głębiej, niż pozwala zabezpieczenie. Wynika to ze specyficznej konstrukcji zaworu zwrotnego, który w momencie dociśnięcia do dna komory wysokiego ciśnienia zostanie uszkodzony. Jego blaszana obudowa zakleszczy kulkę wewnątrz otworu przepływowego. Trzeci warunek prawidłowej procedury – nie róbmy tego zbyt szybko. Przepływ oleju z komory wysokiego ciśnienia do komory niskiego ciśnienia jest ograniczony przez średnicę otworu. Przy szybkim ruchu uszczelnienie zostanie uszkodzone, bez możliwości naprawy.
Kolejne etapy serwisowe to montaż rolki napinacza. Montujemy podkładkę oraz nakrętkę. Są to oczywiście nowe elementy, pochodzące z zestawu. Ważne, by pasek zamontować w sposób umożliwiający odczytanie oznaczeń. Montaż rozpoczynamy od koła wału korbowego, następnie przeprowadzamy go po rolce napinacza w taki sposób, aby skasować luz pomiędzy kołami oraz zachować synchronizację i pozostawić jak najwięcej luzu, aby później założyć go na koło zębate pompy wody. Kolejny krok to ustawienie odległości płetwy rolki napinacza od korpusu napinacza hydraulicznego. 
– Ustawiam klucz dynamometryczny na 27 Nm, aby po skończonej regulacji dokręcić nakrętkę zabezpieczającą. Korzystamy z imbusa 8 mm. Reguluję ustawienie płetwy, dociskam trzpień i demontuję zabezpieczenie, następnie reguluję wstępną odległość dokręcam nakrętkę zabezpieczającą. Obracam wałem korbowym dwa razy, by dać szansę popracować mechanizmom hydraulicznym. Przy okazji sprawdzam synchronizację całego układu – opowiada ekspert.
Odległość między płetwą a korpusem napinacza powinna wynosić od 6 do 10 mm. Andrzej Kowalski przypomina, by nie uruchamiać silnika, zanim wszystkie płyny eksploatacyjne nie zostaną uzupełnione. To ważne także ze względu na pompę wody, która mając uszczelnienia ceramiczne, jest bardzo trwałym produktem, ale nieodpornym na pracę bez smarowania.
Po zakończonej pracy z układem pasowym należy skontrolować stan układu łańcuchowego, o czym wspominaliśmy wcześniej. Zachęcamy do korzystania z technicznych porad NTN-SNR dostępnych w wygodnej formie wideo.

Pobierz aplikację TechScaN’R