Niejednokrotnie pierwotny kształt naprawianej powierzchni blachy jest nie do osiągnięcia przy zastosowaniu wyłącznie tradycyjnych sposobów naprawy, takich jak wyklepywanie. Tak dzieje się na przykład gdy do naprawianej strefy elementu jest tylko dojście jednostronne. Dlatego w blacharstwie samochodowym stosowane jest wyrównywanie powierzchni blach za pomocą lutowania miękkiego, czy jak zwykło się mówić, za pomocą cynowania. Należy dodać, że ten rodzaj naprawy różni się od lutowania lutem twardym, gdzie w dzisiejszych czasach połączenie może przenosić duże obciążenia, a i technologia jego wykonania zupełnie odbiega od opisywanej poniżej.
Reasumując, do wyrównywania powierzchni blach stosowane są luty miękkie, a do łączenia blach – luty twarde.
Wyrównywanie powierzchni blach karoserii samochodowych za pomocą lutowania lutami miękkimi obejmuje: przygotowanie powierzchni, wyrównywanie lutem oraz wyrównywanie powierzchni, czyli obróbka po lutowaniu. Poniżej przedstawimy w skrócie te trzy procesy.

Przygotowanie powierzchni
Właściwe przygotowanie powierzchni blachy przed lutowaniem obejmuje następujące czynności:
- Oczyszczenie powierzchni metalu
z rdzy i pokrycia malarskiego. Do tego celu używa się tradycyjnych tarcz szlifierskich, pilników i szczotek drucianych
- Oczyszczanie (wytrawianie) powierzchni z tlenków metalu. Do tego celu najlepiej nadaje się pasta bezkwasowa, którą na blachę nanosi się pędzlem. Następnie równomiernie podgrzewa się cały obszar naprawianego miejsca i przeciera je czystą szmatką. W ten sposób otrzymujemy gotową powierzchnię przed samym nakładaniem lutu (cyny).

Wyrównywanie lutem
Wyrównywanie powierzchni blach lutem obejmuje następujące czynności:
- Cynowanie wyrównywanej powierzchni. Ze względu na łatwą obróbkę poleca się stosowanie stopu cyny 25% formowanej w laski (odnośnie składu cyny, zawsze należy brać pod uwagę wytyczne i zalecenia producenta pojazdu). Cynę nakłada się bezpośrednio na blachę i nie ma większego znaczenia czy cynujemy na powierzchni poziomej, czy pionowej. Przy cynowaniu blach, niezbędnym elementem jest źródło ciepła; najlepiej nadają się tu palniki gazowe lub tradycyjne opalarki z dyszą kierunkową (skupiającą ciepło). Temperatura cynowanej blachy i podgrzewanej cyny wynoszą ok. 450°C. Tylko właściwa temperatura lutowania i jej bieżąca kontrola zapewnia prawidłowe zespalanie się lutu
z podłożem.
- Wygładzanie nałożonego lutu. Do dokładnego rozprowadzania i formowania lutu służą drewniane łopatki. Zastosowanie łopatek o zróżnicowanym kształ-cie pozwala “dojść” w niedostępne miejsca i “wyprowadzić” najbardziej skomplikowane kształty. Drewniane łopatki zabezpiecza się dodatkowo woskiem
pszczelim lub najbardziej dostępną parafiną np. ze świeczki.

Obróbka po lutowaniu
Obróbka wykańczająca lutowanej powierzchni obejmuje:
• wstępne opiłowanie nadmiaru lutu np. pilnikiem blacharskim, a następnie dokładne wyrównywanie tej powierzchni papierem ściernym;
• przed lakierowaniem elementu, a najlepiej po naprawie blacharskiej lutowaną powierzchnię blachy przemywa się wodą, następnie rozcieńczalnikiem (np. “nitro”),
a później czystą wodą.


Artur Korzuśnik
C.T.S