Czego wymaga zdrowy rozsądek? Odejścia od opakowań jednorazowych, co stanowi krok w stronę bardziej zrównoważonego świata! W odniesieniu do konsumenta przysłowiowe pudełka muszą być zdatne do recyklingu albo kompostowania. Na poziomie biznesowym tym bardziej pożądane są opakowania krążące w obiegu zamkniętym.

Konsumenci coraz częściej wybierają „przyjazne opakowania”, czyli takie, które kojarzą się z małym wpływem na środowisko (naturalnością).
Żyjemy w wymagających, by nie powiedzieć – w ekscytujących czasach, co pokazuje ewoluujący sektor łańcucha dostaw. Przyjęło się mówić, że samochód składa się z kilkunastu tysięcy części. To, że udział producenta, tj. koncernu motoryzacyjnego, stanowi ledwie ok. 15-20%, wiedzą doskonale reprezentanci aftermarketu! Właśnie w warsztatach samochodowych każdego dnia montowana jest niezliczona ilość nowych czy zregenerowanych części. Za każdym razem proces naprawy rozpoczyna się, gdy do serwisu trafia… pudełko zawierające część samochodową.
Do sprawnego działania branży motoryzacyjnej niezbędne są wysokiej jakości opakowania. Dzięki nim możliwe jest bezpieczne transportowanie części. Części samochodowe podrożeją przez papier? Pytanie o nie taki drobiazg – acz przeciętna waga zawartości opakowania góruje nad lekkością pudełka – skoro ceny opakowań kartonowych mogą w tym roku wzrosnąć w Polsce nawet o ponad 50%. A przynajmniej tak wysoki wzrost ich cen prognozuje producent – Grupa Akomex. Nie tylko właściciele sklepów internetowych, niezależnie od branży, odczuwają skutki podwyżek. Drożejące opakowania to wyzwanie dla rynku wtórnego przemysłu motoryzacyjnego, który zajmuje się produkcją, regeneracją, dystrybucją, sprzedażą detaliczną i hurtową części zamiennych.
Papier drożeje. To przede wszystkim efekt wzrostu cen surowców, w szczególności kartonu, oraz kosztów materiałów eksploatacyjnych, w tym opłat za prąd i gaz, a także między innymi ograniczeń transportowych, w szczególności w transporcie morskim i drogowym. Na podwyżki niewątpliwie wpływ będzie miała także wojna w Ukrainie.
I tu pojawiają się pytania. Czy opakowania (kartonowe) na części samochodowe mogą być wielokrotnego użytku? Może wystarczy po prostu nowa etykieta sprytnie nanoszona, bo na niezadrukowane pudełka – notabene takiej wolty dokonała z początkiem tego roku firma NRF, anonsując nowego projektu opakowania sprężarek klimatyzacji. Pudełka produktów NRF nie są zadrukowane, bo tak jest eko. Czy w ślad za tym pójdą kolejni gracze na rynku automotive? By dokonać rewolucji na tym polu, takie pudełka z papieru niejednokrotnego użytku powinny być po prostu… mądrze zaprojektowane!

Innowacyjne, inteligentne, wpisujące się w ideę obiegu zamkniętego
Pożądane rozwiązania w logistyce na poziomie automotive muszą być innowacyjne, inteligentne i oczywiście wpisywać się w ideę obiegu zamkniętego. Krajobraz biznesowy szybko ewoluuje. Sektor łańcucha dostaw wchodzi w kolejną fazę.
Wyraźnie da się zauważyć zainteresowanie propozycją zwrotnych opakowań transportowych. Rośnie zapotrzebowanie na zrównoważone rozwiązania. Pierwszy trop redukcji śladu węglowego? Obojętnie jak czytelna, żadna instrukcja nie będzie przydatna, jeżeli nie będzie pod ręką w warsztacie. Zdrowy rozsądek podpowiada, że warto po prostu mieć wszystko w… kieszeni. W dobie mobilnych rozwiązań cyfrowych wystarczy przecież pobrać darmową aplikację, aby skanować kody za pomocą smartfona, tabletu lub komputera. I to już się dzieje. Papierowe instrukcje znikają z pudełek, a mechanik w warsztacie korzysta z kodu QR kierującego do informacji technicznych i schematów podłączeń na witrynach producentów części. Taką decyzję z początkiem marca br. podjęła białostocka firma AC S.A., działająca w branży producentów instalacji autogazowych.
– Dziś mogę tylko powiedzieć, że nasza decyzja spotkała się z ciepłym przyjęciem. Za wcześnie, by pokusić się o jakieś pogłębione analizy efektów nowego podejścia, bo projekt jest bardzo świeży. W obiegu nadal funkcjonują zestawy z instrukcjami w środku – słyszymy od Eweliny Oszmian z działu prasowego AC S.A. – Tym niemniej widzimy po prostu po przekierowaniach z kodów QR, że był to dobry pomysł. Montażyści przyjęli tę zmianę bardzo naturalnie i korzystają z elektronicznych instrukcji bardzo swobodnie. Mogę też zdradzić, że mamy w planach kolejne „ekokroki” w temacie opakowań.

Opakowania niejednokrotnego użytku
„Mniej plastiku” – tego żądają konsumenci i gospodarka. Innowacyjne opakowania zwrotne są na topie. Zarządzanie odpadami i dopasowanie rozmiarów pudełek to kolejny trop dla innowatorów.
Tu pytanie: w jaki sposób branża opakowań może ograniczyć rosnący koszt papieru/kartonu, skoro ten jest powszechnie wykorzystywany w obrocie częściami samochodowymi – także np. wśród regenerujących części? Oczywiście znajdziemy producentów opakowań kartonowych, które ułatwiają odejście od produktów jednorazowych.
– Dbamy o wprowadzanie opakowań zrównoważonych, których coraz częściej poszukują konsumenci. Popyt na nie rośnie; elementy plastikowe sukcesywnie zastępuje się odnawialnymi surowcami ekologicznymi, jak tektura, tektura wykonana z traw lub odpadów rolnych. Publiczna dyskusja poświęcona problemowi zanieczyszczenia środowiska plastikiem pokazuje, jak ważne są opakowania zrównoważone, wykonane z odnawialnych, przyjaznych dla środowiska surowców, jak karton i tektura – zapewnia nas Marcin Szumigaj, R&D manager Grupy Akomex.
W jaki sposób? Plastikowe okienka i wkładki są modyfikowane na rzecz zrównoważonych rozwiązań, a w odniesieniu do całości opakowania zaczyna się stosować inne materiały. Coraz większy wpływ ma odpowiedzialny proces produkcji: efektywna energetycznie i ekologiczna produkcja, unikanie, względnie redukcja i kompensacja emisji CO2, odpowiedzialne postępowanie z pracownikami i surowcami oraz (certyfikowane) zarządzanie zrównoważonym rozwojem to już standard.
Zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju opakowania muszą być wielokrotnego użycia, zdatne do recyklingu albo do kompostowania (wskazane kompostowanie przydomowe). I tu uwaga.
– Ze względu na globalną sytuację trend ten na chwilę zwolnił i obecnie najważniejsze jest zabezpieczenie produkcji w standardowe, tj. sprawdzone, rozwiązania – zauważa Marcin Szumigaj z Grupy Akomex. – Tym niemniej świat przyspieszy transformację materiałową w kierunku zminimalizowania użycia surowców kopalnych na rzecz materiałów pochodzących ze źródeł odnawialnych. Wspominana transformacja wspierana jest również przez stronę prawną, np. Francja od 1 stycznia br. ustawowo w wewnętrznych przepisach zobowiązała do stosowania opakowań celulozowych do pakowania owoców i warzyw. Ograniczenia rynkowe w dostępie do materiałów ropopochodnych wymuszają nieszablonowe podejście do zmian i rozwoju opakowań, gdzie kluczową rolę odgrywają wspomniane cechy, jak recykling (użycie materiałów o największym wskaźniku recyklingu jak papier). Należy jednak mieć na uwadze, że papier nie jest remedium na wszystko, ponieważ nie da się w 100% zastąpić tworzyw materiałami wyłącznie celulozowymi ze względu na właściwości barierowe. Dlatego ważne jest wypracowanie kompromisu pomiędzy zużyciem materiałów, aby stworzyć rozwiązanie zabezpieczające pakowany produkt w sposób adekwatny.

Im większe, tym lepsze? Takie podejście jest już passé!
Dziś rządzi hasło: „tak mało jak tylko możliwe”. Jeżeli chodzi o rozwiązania w zakresie opakowań, coraz większe znaczenie ma redukcja objętości transportowej.
Nieszablonowe konstrukcje opakowań redukują ilość zużytego materiału. Tam, gdzie nie można lub nie wolno zrezygnować z opakowań, liczą się rozwiązania, które przekonają klienta swoją prostotą. Jest to szczególnie ważne w sytuacji gwałtownie rosnących kosztów związanych z transportem. Także oczywiście międzynarodowym.
– W 2021 roku ceny frachtów wzrosły średnio o ok. 10%. Początek 2022 przyniósł kolejne podwyżki w granicach 5%, ale należy spodziewać się następnych podwyżek związanych ze wzrostem ceny paliwa i brakiem wykwalifikowanych kierowców. Szacuje się, że w całej Europie brakuje około 400 tys. kierowców, a w samej Polsce około 120 tys., więc to na pewno przełoży się na dalszy wzrost cen usług transportowych – kontynuuje reprezentant Akomex.
Jego zdaniem tym bardziej warto realizować założenia zrównoważonego rozwoju, a przede wszystkim zasad ekoprojektowania, gdzie najważniejsze są: redukcja wagowa użytego materiału opakowaniowego do absolutnego minimum; wypracowanie odpowiedniej ochrony pakowanego produktu; kompromis surowcowy (kombinacje materiałów pozwalających uzyskać odpowiednią ochronę, redukcja materiałów kopalnych). I oczywiście unikanie uciążliwych połączeń surowców uniemożliwiających recykling. A też wybór inteligentnych opakowań, których otwieranie (i zamykanie – skoro wielokrotność użycia) jest… przyjazne.
– Ze względu na starzejącą się populację znaczenia nabiera optymalny projekt opakowania, tj. łatwy dostęp do zawartości – podsumowuje.

Rację bytu traci podejście „kupuj- -używaj-wyrzucaj”. Ten schemat w znacznym stopniu oddziałuje na marnowanie surowców.

Spryt, prostota wykonania i (na samym końcu) łatwość utylizacji
Współczesne pojazdy są naszpikowane elektronicznymi podzespołami dostarczanymi przez zewnętrznych kontrahentów. Generuje to określone konsekwencje na etapie zarządzania procesami logistycznymi w fabrykach motoryzacyjnych. W dobie e-handlu części samochodowe tym bardziej wymagają opakowań gwarantujących utrzymanie parametrów jakościowych zawartości przysłowiowego pudełka. A w przemyśle samochodowym? Na dobre rozwija się segment zwrotnych opakowań transportowych.
Korzystający z zaawansowanych podzespołów sektor motoryzacyjny oczekuje od swoich dostawców nie tylko punktualności, ale również należytego zabezpieczenia przesyłanych materiałów. Terminowe dostarczanie nieuszkodzonych podzespołów ma dla producentów pojazdów kluczowe znaczenie z punktu widzenia optymalizacji procesów. Tym tropem poszła firma TRCZ, która używa zwrotnych opakowań z tworzyw sztucznych, m.in. pojemników sztaplowalnych do transportów zewnętrznych. Czego oczekiwał klient od dostawcy nowych opakowań? Miały być wykonane z materiału ESD – niewrażliwego na ryzyko wyładowań elektrostatycznych na produktach elektronicznych, konkurencyjne cenowo, długotrwałe i nadające się do recyklingu. A też m.in. posiadać różne możliwości etykietowania. Wybór padł na portfolio innowacyjnych rozwiązań od Schoeller Allibert, a konkretnie na opakowania z serii Euro-click®. Okazuje się, że już na etapie projektu inżynierowie starali się stworzyć produkt, który będzie mógł być wykorzystany w systemach automatycznych, co pozwala zwiększyć efektywność logistyki wewnętrznej. Nie taki drobiazg, gdy wspomnieć, że zaokrąglone narożniki i gładka powierzchnia są przyjazne dla użytkownika, a ergonomiczne uchwyty umożliwiają szybką i łatwą obsługę manualną. Dodajmy, że ten wiodący operator logistyczny wprowadził niedawno skrzyniopaletę wykonaną z przetworzonych sieci rybackich.

Rafał Dobrowolski
Fot. materiały firm: AC S.A., Akomex