Nie da się ukryć, że firm projektujących, produkujących i dystrybuujących źródła światła najwyższej jakości jest niewiele. Jednym z liderów jest firma Philips.

Technologie oświetlenia samochodowego

Na rynku dostępnych jest szereg rozwiązań oświetleniowych dla motoryzacji, wykorzystujących różne źródła światła. Bezwzględnie warto zwrócić uwagę, że nie wszystkie z nich są legalne, homologowane i dopuszczone do ruchu. Zarówno na rynku tradycyjnym, jak i on-line wciąż dostępne są produkty, które wręcz zagrażają bezpieczeństwu użytkowników.

Usystematyzujmy technologie istniejące obecnie na rynku automotive aftermarket.

Technologia halogenowa

Żarówki halogenowe to wciąż lwia część rynku. Większość samochodów w Europie i na świecie wykorzystuje właśnie to rozwiązanie. Przewagą halogenów jest stosunkowo niski koszt zakupu, prosta konstrukcja oparta na wolframowym żarniku umieszczonym w bańce szklanej, połączonym z trzonkiem i doprowadnikami. Minusem jest wciąż stosunkowo wysokie zużycie energii (ok 55/60 W na 1 żarówkę, a zatem min. ok. 110-120 W na zestaw głównego oświetlenia) oraz stosunkowo niska trwałość w porównaniu z innymi źródłami światła dostępnymi na rynku (np. lampami ksenonowymi).

Oznaczenia typów żarówek do samochodów, ciężarówek czy motocykli noszą oznaczenie alfanumeryczne: H1, H3, H4, H7 itd. H – oznacza w tym wypadku „halogen”, cyfra – kolejną generację produktów. Mimo, że na naszym rynku wciąż najbardziej popularne są żarówki H4 i H7, na rynku dostępne są już kolejne generacje.

Skoncentrujmy się na dwóch najpopularniejszych typach: H4 i H7 – czym się od siebie różnią?

H4 jest żarówką dwuwłóknową (dwużarnikową) – jeden żarnik odpowiedzialny jest za światła mijania, drugi za światła drogowe. Bańka szklana jest większa niż w przypadku H7.

H7 – jest żarówką jednożarnikową, która jest źródłem światła zarówno dla świateł mijania, jak i drogowych.

Obie wypełnione są mieszaniną gazów, z których głównym jest halogen. Ciśnienie w żarówce wynosi ok. 5-7 barów. Wyjątkiem jest technologia szkła kwarcowego wykorzystywana przez firmę Philips, gdzie ciśnienie jest dwukrotnie wyższe – ok 10-15 Bar.

Co wpływa na trwałość żarówki:

- Ciśnienie wewnątrz bańki szklanej czyli ciśnienie napełnienia – im większe ciśnienie, tym wyższa trwałość żarówki. Przy wyższym ciśnieniu wolfram wolniej uwalnia się ze skrętki (żarnika).

- Napięcie w układzie elektrycznym pojazdu. Standardowo na trzonku żarówki znajdziemy informację, że jest ona przygotowana pod układ o napięciu 12 V, jednakże w pojazdach poruszających się na naszych drogach, napięcie jest nieco wyższe. Średnio waha się na poziomie 13,2 V, przy czym w niektórych modelach samochodów przekracza ono nawet 14 V. Warto wiedzieć, że jeśli napięcie w układzie wzrasta o 5%, trwałość żarówki może spaść nawet o 50%. Jeśli żarówki w samochodzie zbyt szybko się przepalają, należy sprawdzić w pierwszej kolejności stan układu elektrycznego oraz poziom napięcia w tymże układzie. Ponadto warto wówczas sprawdzić, czy reflektor z żarówką nie podlega niepożądanym wstrząsom/wibracjom, ponieważ wstrząsy mogą mieć znaczący wpływ na przedwczesne zniszczenie żarnika.

- Jakość wykonania i pobór mocy. Żywotność żarówki w dużym stopniu zależy od materiałów użytych w procesie produkcji oraz jakości wykonania produktu. Jedna na 3 żarówki na rynku charakteryzuje się niską jakością żarnika, niewłaściwymi tolerancjami lub nieprecyzyjnym montażem, czyli po prostu niewłaściwą jakością geometrii wnętrza żarówki. W rezultacie powoduje to niewłaściwe oświetlenie drogi, oślepianie innych kierowców i pieszych oraz ma wpływ na niską żywotność. Standardowy pobór mocy żarówki, zgodny z regulacjami europejskimi wynosi ok 55-60 W. Mimo to na rynku dostępne są żarówki halogenowe z oznaczeniami „Xenon” lub „White”, które charakteryzują się poborem mocy na poziomie od 60 do nawet 120 W, co niesie za sobą rezultat w postaci bardzo wysokiej emisji ciepła. Warto wiedzieć, że im większy pobór mocy, tym mniejsza trwałość żarówki, niebezpieczeństwo samozapłonu i ryzyko zapalenia całego modułu oświetleniowego – reflektora. Przed zakupem należy zapoznać się z informacjami zamieszczonymi na opakowaniu, aby uniknąć przykrych doświadczeń.

W myśl powiedzenia „nic w przyrodzie nie ginie” – im więcej światła emituje żarówka samochodowa, tym niższa jest jej trwałość. Standardowy czas pracy żarówki samochodowej to ok. 800-1000 h. Żywotność żarówki dającej np. 100% światła może spaść nawet do ok 400-600 h, w zależności od konstrukcji żarnika.

Technologia ksenonowa (Xenon)

Na wstępie należy ustalić nomenklaturę – lampa ksenonowa nie jest żarówką, ponieważ nie posiada żarnika sensu stricte. To źródło światła nazywamy lampą bądź palnikiem/jarznikiem.

Uwaga – na rynku dostępne są tzw. conversion kits lub potocznie HIDy. Jest to rozwiązanie zaprojektowane do samochodów wyposażonych w standardowe oświetlenie halogenowe. Jego zadaniem jest emitowanie światła zbliżonego do ksenonowego. To rozwiązanie jest nielegalne i bardzo niebezpieczne i należy go unikać. Powoduje bardzo duży pobór mocy, ryzyko spalenia reflektora, a ponadto oślepia kierowców jadących z naprzeciwka, mogąc powodować niebezpieczne sytuacje na drodze z uwagi na fakt niedopasowania lamp wyładowczych do geometrii reflektora przeznaczonego tylko do żarówek halogenowych.