Każdemu właścicielowi czy menedżerowi zależy na zaoszczędzeniu energii oraz zmniejszeniu jednostkowych kosztów naprawy. Dzięki radykalnej redukcji zużycia energii inwestycja zwraca się w krótkim czasie. Wszak kabinę kupujemy raz i liczymy, że będzie działać bardzo długo. Może czas odpowiedzieć sobie na pytanie: ile energii i jakie koszty generuje twoja kabina?

Digitalizacja stała się nieodłącznym elementem naszego życia. Współczesny klient jest niecierpliwy, szybkie wykonanie usługi to istotny czynnik, który często decyduje o wyborze wykonawcy. Dotyczy to również napraw renowacyjnych. Stosowanie „szybkich” produktów może nie wystarczyć, warto zainwestować w cyfrowe rozwiązania, w znaczny sposób poprawiające przepływ pracy. Wszak sterowanie kabinami może być oparte o kilka różnych paneli kontrolnych: od elektronicznych, przez sterowanie falownikowe, aż po komputerowe sterowanie DGT, by wspomnieć rozwiązanie wiodącego globalnego producenta farb i lakierów – Axalta Coating Systems. I tu dochodzimy do wysiłku, jakiego podjęła się wspomniana firma.
– Setki godzin poświęcone na pomiary cykli lakierowania w prawie pięćdziesięciu warsztatach, gdzie stosowane były materiały lakiernicze różnych dostawców oraz korzystających z kabin lakierniczych różnych marek, o podobnych parametrach, zasilane paliwem olejowym i gazowym, pozwoliły na to, by uzyskać obraz różnicy kosztów energii zużywanej przez kabiny lakiernicze – wprowadza nas w problematykę Grzegorz Kotliński, technical leader refinish systems z Axalta Coating Systems Poland Sp. z o.o. – Nieprzypadkowo do badania zostało wybranych kilkadziesiąt serwisów, m.in. Auto-Boss Bielsko-Biała oraz Multi-Salon Reiski Bydgoszcz. To warsztaty, w których kabiny lakiernicze są wyposażone w oprogramowanie Menedżer DGT pozwalające na analizę i rejestr danych kosztów oraz zużycia paliwa i energii. Dzięki tym warsztatom pozyskałem dużo informacji oraz miałem możliwość porównać i potwierdzić wiarygodność moich badań.
I od razu dodaje, że materiał zebrany w prawie 50 warsztatach, w których stosowane były materiały lakiernicze różnych dostawców oraz korzystających z kabin lakierniczych różnych marek o podobnych parametrach, zasilane paliwem olejowym i gazowym, pozwala wyrokować o jednym.
Największy wpływ na zużycie energii ma oczywiście różnica pomiędzy temperaturą zewnętrzną a zadaną w kabinie, koszt paliwa zużytego w okresach zimowym i letnim różni się średnio nawet o 300%!

Skąd tak duże różnice w zużyciu energii? 
Zebrane informacje bazują na przykładzie zlecenia lakierowania całego jednego cyklu, które składa się z dwóch nowych elementów lakierowanych metodą mokro na mokro i jednego cieniowanego. Technologia lakierowania obejmuje: podkład m/m, lakier bazowy wodny oraz lakier bezbarwny standardowy suszony w temperaturze elementu 60°C przez 25 minut. Cały proces (od uruchomienia do wyłączenia kabiny lakierniczej) trwa średnio 90 minut, a koszty zużytej energii w zależności od pory roku i rodzaju paliwa przedstawiają się następująco:

• kabina lakiernicza: 2 x 11 kW, paliwo: gaz, temperatura zewnętrzna: -8°C = 128,08 zł;
• kabina lakiernicza: 2 x 11 kW, paliwo: gaz, temperatura zewnętrzna: +24°C = 36,28 zł;
• kabina lakiernicza: 2 x 11 kW, paliwo: olej opałowy, temperatura; -8°C = 247,13 zł;
• kabina lakiernicza: 2 x 11 kW, paliwo: olej opałowy, temperatura: +24°C = 59,35 zł.

Już przy lakierowaniu jednego niedużego zlecenia można zaobserwować znaczącą różnicę kosztów między rodzajem paliwa oraz porami roku – czego nie możemy zobaczyć w stawce RBG, która jest stała i nie ma możliwości jej regulacji zależnie od pory roku czy wyposażenia.

Umiejętność analizowania przed inwestycją
Duże oszczędności w zużyciu energii możemy uzyskać, odpowiednio dopasowując produkty lakiernicze do parametrów kabiny i warunków atmosferycznych. Oczywiście nie można zapominać o rekuperacji, która polega na odzyskaniu ciepła z powietrza już wyrzucanego, które podgrzewa powietrze chłodne zaciągane z zewnątrz, odzysk ciepła jest nawet na poziomie 80% w zależności od tego, czy zamontowany jest rekuperator jednostopniowy czy dwustopniowy. Tu adekwatny komentarz:
– Odkąd optymalizujemy pracę dwóch kabin lakierniczych Usi Italia zakupionych w roku 2011 wraz z wdrożeniem aplikacji DGT manager, rekuperacja pozwoliła znacząco ograniczyć koszty ogrzewania gazowego w okresie jesienno-zimowym – zauważa Piotra Wiercigroch z firmy Auto-Boss Bielsko-Biała.
Serwis kabin, a dokładniej dbanie o ich kondycję i czystość, ma również znaczenie dla zużycia energii oraz jakości wykonywanej pracy. 
– Jak widać, jest wiele czynników, które mają wpływ na koszt generowany przez nasze kabiny lakiernicze, postanowiłem je zebrać w całość i na podstawie cyfr przedstawić różnice – kontynuuje Grzegorz Kotliński, Axalta Coating Systems Poland Sp. z o.o. – Zacznę od określenia procesów lakierowania jednego cyklu i procentowego udziału każdego z nich w zużyciu energii. Jeden cykl lakierowania w większości przypadków składa się z trzech procesów: lakierowanie i suszenie podkładu mokro na mokro; lakierowanie i suszenie lakieru bazowego; lakierowanie i suszenie lakieru bezbarwnego.
Na podstawie przedstawionej analizy można stwierdzić, który z procesów lakierowania i jednocześnie która grupa produktów ma największy wpływ na zużycie energii.
– Jak widać, jest to lakier bezbarwny, zatem możemy skupić się na tym produkcie – dowodzi Grzegorz Kotliński, Axalta Coating Systems Poland Sp. z o.o. – Dostawców lakierów bezbarwnych na naszym rynku jest bardzo wielu, a rodzajów lakierów bezbarwnych jeszcze więcej. Przyznaję, że nie jestem w stanie zliczyć wszystkich. Często słyszy się, że „lakier to lakier i prócz nazwy i ceny nie ma między nimi dużej różnicy”, czyli można by tak samo rzec o samochodach – prócz marki i ceny nie różnią się przecież, wszystkimi możemy jeździć. Otóż tak nie jest. Wiemy, że samochody poza możliwością przemieszczania się różnią się ważnymi cechami: zużyciem paliwa, komfortem, funkcjonalnością itd. Na pewno przy wyborze pojazdu będziemy kierować się naszymi potrzebami. Z lakierami bezbarwnymi jest bardzo podobnie, praktycznie każdy z nich jest inny i czymś się charakteryzuje. 
Na przykład posiadając kabinę lakierniczą, w której podczas suszenia nie możemy podgrzać elementu do 60°C, bo nasza kabina nie radzi sobie z niską temperaturą panującą na zewnątrz lub po prostu ma ograniczoną moc, a lakierowaliśmy bezbarwnym, który według producenta powinien być suszony przez 30 minut właśnie w takiej temperaturze, to stosowanie takiego lakieru bezbarwnego nie będzie dobrym wyborem, mimo że wspaniale się nim lakieruje i ma dobre wypełnienie. Nieodpowiedni proces suszenia, to znaczy inny niż zaleca producent, może spowodować, że taka powierzchnia nie zachowa swoich właściwości, np. nigdy nie uzyska odpowiedniej twardości, odporności i będzie miała negatywny wpływ na jakość wykonanej pracy w późniejszym okresie.
– Podobnie będzie, gdy skracamy proces suszenia w celu zwiększenia potencjału lakierni, zamiast suszyć według karty technicznej przez 30 minut, suszymy przez 10, bo przecież do jutra doschnie na zewnątrz. Dlatego Axalta dysponuje wieloma rodzajami lakierów bezbarwnych, aby każdy według potrzeb znalazł właściwy produkt, zachowując najwyższą jakość wykonanej pracy. Różnice w kosztach energii wynikają z zastosowania nowoczesnych lakierów bezbarwnych oraz podkładów mokro na mokro Axalta Energy, które są przystosowane do schnięcia w krótszym czasie i niższej temperaturze – podsumowuje Grzegorz Kotliński, Axalta Coating Systems Poland Sp. z o.o.

Przedstawiona analiza powstała na podstawie podobnego zlecenia jak opisane, czyli lakierowania trzech elementów (dwa nowe i jeden cieniowany). Technologia lakierowania: podkład mokro na mokro Axalta Energy (czas schnięcia: 5 minut w 24°C), lakier bazowy wodny oraz lakier bezbarwny Axalta Energy (czas schnięcia: 15 minut w 45°C). Cały proces (od uruchomienia do wyłączenia kabiny lakierniczej) trwa średnio 65 minut, a jego koszt (w zależności od pary roku) kształtuje się następująco:

• kabina lakiernicza: 2 x 11 kW, paliwo: gaz, temperatura zewnętrzna: -8°C = 95,24 zł;
• kabina lakiernicza: 2 x 11 kW, paliwo: gaz, temperatura zewnętrzna: +24°C = 27,45 zł;
• kabina lakiernicza: 2 x 11 kW, paliwo: olej opałowy, temperatura zewnętrzna: -8°C = 183,79 zł;
• kabina lakiernicza: 2 x 11 kW, paliwo: olej opałowy, temperatura zewnętrzna: +24°C = 45,12 zł.

W tym przypadku widzimy, jaki wpływ na zużycie energii ma zastosowanie energooszczędnych produktów lakierniczych – oszczędność w granicach 25% przy jednoczesnym skróceniu czasu pracy. Co najważniejsze, zwiększamy potencjał lakierni o prawie 30%, stosując technologię naprawy według zaleceń dostawcy bez konieczności jej omijania.

Rafał Dobrowolski
Fot. Axalta i Auto-Boss Bielsko-Biała

O pomiarach efektywności kabin lakierniczych
DGT Menedżer dostarczony jako oprogramowanie wraz z kabinami pomaga w analizowaniu pracy zespołu lakierników niemalże „w czasie rzeczywistym”. Dzięki niemu osoba zarządzająca warsztatem może precyzyjnie wyliczyć parametry, takie jak koszt zużytej energii na element czy np. średni czas pracy na element. Możemy również na bieżąco monitorować zakres temperatur na poszczególnych etapach cyklu lakierowania. W połączeniu z systemem rekuperacji pozwala to na znaczne obniżenie kosztów (w szczególności w sezonie zimowym).

Piotr Wiercigroch, dyrektor Działu Blacharsko-Lakierniczego firmy Auto-Boss Bielsko-Biała