wielkości nieelektrycznych
Pomiary wielkości nieelektrycznych należą do często wykonywanych, również w dziedzinie samochodowej. Wystarczy wymienić pomiar temperatury i analizę gazów.
W niniejszym artykule zostaną przedstawione jeszcze inne dwa mierniki wielkości nieelektrycznych: sonometr i termoanemometr. Pierwszy z nich pozwala określić poziom natężenia dźwięku wytwarzanego przez urządzenie, np. silnik samochodowy, drugi zaś mierząc szybkość przepływu przydaje się np. do oceny wydajności klimatyzatora. Oba te przyrządy zawierają czujnik przetwarzający mierzoną wielkość nieelektryczną na napięcie, które jest następnie doprowadzane do przetwornika a/c sterującego wyświetlaczem. Oba przyrządy są w ofercie firmy Labimed Electronics.
Rys. 1. Miernik natężenia dźwięku (sonometr) CENTER 320.
Sonometr CENTER 320
Sonometr ten (rys. 1) jest ekonomiczną wersją kilku tego typu mierników produkowanych przez firmę CENTER. Jako czujnik natężenia dźwięku wykorzystuje on pojemnościowy mikrofon elektretowy. Czujnik jest zintegrowany z obudową sonometru i ma nałożoną osłoną chroniącą przed zakłóceniami powodowanymi przez podmuchy wiatru. Przyrząd wyposażono w trzy podzakresy pomiarowe natężenia dźwięku (30-80 dB, 50-100 dB, 80-130 dB) wybierane ręcznie, tj. przełącznikiem. Wyniki pomiarów wskazuje duży wyświetlacz ciekłokrystaliczny o długości czterech cyfr i rozdzielczości wskazania 0,1 dB. Dokładność pomiaru natężenia dźwięku wynosi ?1,5 dB w odniesieniu do poziomu referencyjnego 94 dB i częstotliwości 1 kHz.
Użytkownik sonometru może wybrać jedną z dwóch stałych czasowych pomiaru (szybka, wolna) oraz korekcję pasma, tj. krzywą ważoną A ? szczególnie odzwierciedlającą właściwości ucha ludzkiego, lub C ? wykorzystywaną przy pomiarach dużych poziomów natężeń dźwięku. Pasmo częstotliwości, w którym jest dokonywany pomiar rozciąga się od 31,5 do 8 kHz. Z użytkowych własności sonometru warto wymienić pamięć wartości maksymalnej i minimalnej z serii wyników pomiarów (liczonych od włączenia zasilania miernika), wyjścia analogowe sygnału stałego (d.c.) i przemiennego (a.c.), regulację kalibracji oraz gniazdo zewnętrznego zasilacza sieciowego (9 V). Wyjścia analogowe są przeznaczone do połączenia sonometru z oscyloskopem lub rejestratorem. Gniazdo potencjometru kalibracji jest wykorzystywane do okresowego kalibrowania sonometru po wcześniejszym dołączeniu do niego zewnętrznego kalibratora. Aby umożliwić użytkownikowi samodzielną kalibrację przyrządu, producent oferuje jako wyposażenie opcjonalne dwa typy kalibratorów. Jeden z nich, CENTER 326 wytwarza sygnały kalibracyjne o częstotliwości 1 kHz i poziomach 94 i 114 dB. Aby dokonać kalibracji, wystarczy założyć kalibrator na mikrofon sonometru i regulować wskazanie sonometru wkrętakiem umieszczonym w otworze potencjometru kalibracji obudowy sonometru.
Przy normalnych pomiarach korzysta się z bateryjnego zasilania za pomocą typowej baterii 6F22 (9 V), przy długotrwałych zaś z zewnętrznego zasilacza sieciowego (oferowany jako opcja). Wraz z sonometrem producent dostarcza: niewielki neseser, wiatrochron i wkrętak do kalibracji. Sonometr ma wymiary: 64x275x30 mm i masę ok. 280 g. Firma CENTER produkuje jeszcze inne typy sonometrów mające więcej funkcji użytkowych, takich jak interfejs szeregowy RS-232C i wewnętrzny rejestrator danych pomiarowych (logger). Do wersji z interfejsem jest też załączone oprogramowanie.
Rys. 2. Miernik przepływu powietrza (anemometr) AZ 8903.
Anemometr AZ 8903
Anemometr AZ 8903 (rys. 2), a właściwie termoanemometr, jest produkowany przez firmę AZ Instrument specjalizującą się w wytwarzaniu mierników wielkości nieelektrycznych. Przyrząd ten umożliwia szybki i dokładny pomiar prędkości przepływu powietrza i jego temperatury w ciągach wentylacyjnych, klimatyzacyjnych i nawiewowych. Służy do tego skrzydełkowy czujnik mechaniczny i sonda temperaturowa zintegrowane w jednej obudowie z przyrządem. Średnica czujnika skrzydełkowego wynosi 70 mm, a zakres prędkości przepływu wykrywanych przez czujnik i wskazywanych na wyświetlaczu przyrządu ? od 0,4 do 30 m/s. Z kolei zakres mierzonych temperatur rozciąga się od ?10 do +50°C. Dokładność pomiaru prędkości powietrza wynosi ?3% wartości pełnozakresowej, a temperatury ?1°C. Duży (wymiary 37x42 mm), wysokokontrastowy wyświetlacz ciekłokrystaliczny anemometru wskazuje prędkość przepływu z rozdzielczością 0,01 m/s, a temperaturę 0,1°C. Użytkownik anemometru może w razie potrzeby ?zamrozić? wskazanie wyświetlacza, a także uzyskać wartość średnią z serii wyników pomiarów. Do zasilania anemometru służy bateria 6F22 (9 V) wystarczająca na 400 h ciągłej pracy. Po 20 minutach braku aktywności operatora przyrząd przechodzi w stan ?uśpienia?, oszczędzając w ten sposób baterię. Funkcję tę można w razie potrzeby wyłączyć. Przy długotrwałych pomiarach można też korzystać z zasilania zewnętrznego. Do tego celu producent oferuje jako wyposażenie dodatkowe zasilacz sieciowy. Dołącza się go do specjalnego gniazda przyrządu. Anemometr AZ 8903 wyposażono w interfejs RS-232C umożliwiający przekazywanie otrzymywanych wyników pomiarów bezpośrednio do komputera. Niezbędne do tego oprogramowanie (wraz z przewodem połączeniowym) jest oferowane jako wyposażenie dodatkowe. Za dodatkową opłatą można też zamówić świadectwo wzorcowania wydana przez autoryzowaną jednostkę certyfikacyjną.
Anemometr AZ 8903 ma wymiary: 183x76x45 mm. Jest dostarczany w twardym neseserze odpornym na narażenia mechaniczne z baterią i instrukcją obsługi. Firma AZ Instrument produkuje też anemometr AZ 8901 z czujnikiem połączonym z nim przewodem. Anemometr ten oprócz pomiaru prędkości przepływu powietrza i temperatury oblicza i wyświetla wydajność przepływu powietrza w m3/s.
Leszek Halicki
Komentarze (0)