Autoelektryka

Przyrządy pomiarowe produkowane przez tajwańską firmę CENTER są nowością na polskim rynku. Wytwarzany przez nią uniwersalny multimetr cęgowy CENTER 212 ma szereg funkcji przydatnych również w serwisie samochodów. Dystrybucję multimetru prowadzi firma Labimed Electronics.

Multimetr CENTER 212, jak i wszystkie przyrządy cęgowe, jest przeznaczony przede wszystkim do pomiaru prądów stałych i przemiennych. Na szczególną uwagę zasługuje w nim szeroki wybór podzakresów pomiarowych prądów (40/400/1000 A) niedostępny w porównywalnych pod względem ceny multimetrach innych producentów, a także funkcja pomiaru i zapamiętywania wartości szczytowej, którą z powodzeniem można wykorzystywać przy analizie prądów rozruchowych. Unikatowym rozwiązaniem zwiększającym dokładność pomiaru wartości szczytowej jest funkcja kalibracji. Duży, ciekłokrystaliczny wyświetlacz multimetru CENTER 212 zawiera, oprócz pola cyfrowego, analogowy bargraf, przy czym szybkość odświeżania wskazania bargrafu jest dużo większa niż wskaźnika cyfrowego.

Rys. 1. Multimetr cęgowy CENTER 212.

Poszczególne funkcje pomiarowe są wybierane przez użytkownika czyli ręcznie za pomocą centralnie umieszczonego przełącznika obrotowego, a podzakresy, z wyjątkiem prądowych – automatycznie. Duże, lekko wydłużone cęgi wykorzystywane przy pomiarze prądów ułatwiają dotarcie do miejsca pomiaru. Przy pomiarze napięć, rezystancji i częstotliwości, a także przy sprawdzaniu diody i ciągłości obwodu wykorzystuje się dwa gniazda pomiarowe umieszczone w dolnej części płyty czołowej multimetru. Do tego celu producent dostarcza wraz z przyrządem komplet przewodów pomiarowych zakończonych sondami igłowymi. W załączonej tablicy przedstawiono dane techniczne multimetru CENTER 212, tj. podzakresy pomiarowe, rozdzielczości wskazania i dokładności pomiaru.

Wyświetlacz
Ciekłokrystaliczny wyświetlacz multimetru CENTER 212 ma część cyfrową o maksymalnym wskazaniu 3999, odpowiadającym długości wyświetlacza 3 3/4 cyfry oraz analogową czyli tzw. bargraf zbudowany z 40. segmentów o własnościach miernika analogowego (wskazówkowego). Bargraf jest szczególnie przydatny przy obserwowaniu trendów zmian wielkości oraz wartości niestabilnych lub szybkozmiennych. Wynika to z tego, że szybkość odświeżania pola cyfrowego wyświetlacza jest dużo mniejsza od bargrafu. Pole cyfrowe jest odświeżane 2 razy na sekundę, a bargraf 20 razy na sekundę.

Cęgi prądowe i zabezpieczenia
Wydłużone cęgi multimetru CENTER 212 (rys. 1) mogą objąć przewód (z mierzonym prądem) o średnicy nie przekraczającej 40 mm. Umieszczony w nich przetwornik hallotronowy przetwarzający prąd na napięcie ma czułość umożliwiającą pomiar nie tylko dużych prądów (podzakres 1000 A), ale i małych (podzakres 40 A). Specjalny występ pod cęgami, którego obecności narzucają normy bezpieczeństwa, chroni użytkownika multimetru przed porażeniem prądem elektrycznym.
Należy przy tym zaznaczyć, że multimetr CENTER 212 spełnia wymagania międzynarodowej normy bezpieczeństwa EN61010 i ma kategorie przepięciowe: trzecią 600 V oraz drugą 1000 V. Przyrząd legitymuje się też znakiem CE.

Pomiar prądów stałych
Jedną z wielu zalet multimetru cęgowego CENTER 212 jest szeroki zakres pomiaru prądów stałych (rys. 2). W przeciwieństwie do innych funkcji, prądowe podzakresy pomiarowe (40, 400, 1000 A) wybiera się przed pomiarem ręcznie, ustawiając przełącznik obrotowy w odpowiednie położenie.
Każdorazowo przed pomiarem prądu stałego przeprowadza się operację likwidacji pozostałości magnetycznej w cęgach (po poprzednim pomiarze), która objawia się niewielkim wskazaniem szczątkowym, mającym negatywny wpływ na dokładność pomiaru. W multimetrze CENTER 212 służy do tego celu przycisk REL wykorzystywany też przy wyświetlaniu wartości względnej.

Pomiar prądów przemiennych
Przy pomiarze prądów przemiennych użytkownik ma do dyspozycji również trzy podzakresy pomiarowe: 40, 400 i 1000 A.
Jeśli mierzy on prądy odkształcone, tj. o przebiegu prostokątnym, trójkątnym, piłokształtnym lub impulsowym, to pomiar jest równie dokładny jak prądów sinusoidalnych. Takie, korzystne własności multimetru zapewnia funkcja True RMS, pozwalająca na pomiar rzeczywistej wartości skutecznej prądu przemiennego.

Pomiar napięć stałych i przemiennych
Przy pomiarze napięć stałych użytkownik multimetru dysponuje dwoma podzakresami 400 V i 1000 V. Podobnie jest przy pomiarze napięć przemiennych (400 V i 750 V). Największa rozdzielczość wskazania dla obu tych funkcji wynosi 0,1 V, a impedancja wejściowa jest równa 10 MW. Gdy sygnał jest odkształcony, to podobnie jak w przypadku pomiaru prądu dużą dokładność niezależną od kształtu sygnału zapewnia funkcja True RMS.

Pomiar wartości szczytowej (1 ms Peak Hold)
Funkcja wychwytywania, rejestracji i wyświetlania wartości szczytowej (1 ms Peak Hold) jest bardzo przydatna przy pomiarze prądów i napięć powstających w momencie rozruchu. Zależnie od potrzeby operator multimetru może wyświetlić wartość szczytową dodatnią (P+) lub ujemną (P-). Przed pomiarem przeprowadza się kalibrację, która wymaga tylko naciśnięcia przycisku.

Rys. 2. Pomiar prądu w instalacji samochodowej.

Pomiar rezystancji, testy ciągłości obwodu i diody
Mierząc rezystancję, można korzystać z dwóch podzakresów 400 W i 4 kW, przy czym pierwszy z nich, przeznaczony m. in. do pomiaru małych rezystancji, zapewnia rozdzielczość wskazania równą 0,1 W.
Test ciągłości obwodu jest wykorzystywany szeroko w diagnostyce samochodowej, tj. przy sprawdzaniu stanu styków (złącz, przełączników, gniazd żarówek), przewodów, bezpieczników itd. Podobnie użyteczny jest test diody stosowany przy badaniu diod alternatora. Gdy przy sprawdzaniu diody spolaryzuje się ją w kierunku przewodzenia, to przyrząd wymusza przepływ przez diodę prądu nie przekraczającego 1,7 mA, mierząc jednocześnie powstające na niej napięcie. Na podstawie różnicy wskazań wyświetlacza przy spolaryzowaniu diody kolejno w kierunku przewodzenia i zaporowym można przy sprawnej diodzie łatwo zidentyfikować jej anodę i katodę. Funkcje testu ciągłości obwodu i diody wykorzystują oddzielną pozycję przełącznika obrotowego.

Pomiar częstotliwości
Jest to funkcja o unikatowych własnościach nie spotykanych w multimetrach cęgowych innych producentów. Pozwala ona na pomiar częstotliwości prądu i napięcia, przy czym w pierwszym przypadku do pomiaru wykorzystuje się cęgi, a w drugim – gniazda pomiarowe. Zarówno przy pomiarze częstotliwości prądu jaki i napięcia ma się do dyspozycji dwa podzakresy pomiarowe 4 i 10 kHz. Rozdzielczość wskazania wyświetlacza na dolnym podzakresie wynosi 1 Hz, a czułość wejściowa odpowiednio 2 A (pomiar częstotliwości prądu) i 5 V (pomiar częstotliwości napięcia).

Funkcje użytkowe
Funkcja Hold ułatwia wykonywanie pomiarów w niesprzyjających warunkach, tj. np. wtedy, gdy nie można odczytać wyniku pomiaru. Wystarczy wtedy nacisnąć przycisk Hold, a wskazanie wyświetlacza zostanie na nim “zamrożone”. Wskazanie to można odczytać później, po zdjęciu cęgów i przeniesieniu przyrządu w wygodne miejsce. Funkcja Hold jest aktywna we wszystkich trybach pomiarowych.Przy włączonej funkcji “MAX/MIN” przyrząd zapisuje nieustannie w pamięci wartość maksymalną i minimalną liczoną na podstawie kolejnych wyników pomiarów wykonanych od momentu włączenia danego trybu pomiarowego (np. rezystancji). Użytkownik przyrządu może w dowolnym momencie przeglądać kolejno: wartość maksymalną, wartość minimalną i aktualny wynik pomiaru. Wskazywanie wartości względnej “REL” to wyświetlanie różnicy między aktualnym wynikiem pomiaru a wartością względną (referencyjną), wprowadzoną wcześniej do pamięci przyrządu. Funkcję tę można wykorzystywać przy pomiarze małych rezystancji rzędu kilku omów. Można wtedy skompensować rezystancję doprowadzeń pomiarowych, która ma niekorzystny wpływ na dokładność pomiaru.

Dane techniczne multimetru CENTER 212

Zasilanie
Do zasilania multimetru CENTER 212 służy typowa 9-woltowa bateria typu 6F22. Jeśli zastosujemy baterię alkaliczną, to przy pomiarze napięcia i częstotliwości wystarczy ona na 100 h ciągłej pracy, przy sprawdzaniu ciągłości lub diody na 65 h, a przy pomiarze prądu i częstotliwości na 33 h. Przyrząd sygnalizuje konieczność wymiany zużytej baterii na nową, wyświetlając symbol baterii. Czas pracy baterii przedłuża funkcja automatycznego wyłączania zasilania. Odłącza ona zasilanie przyrządu po 30 minutach braku aktywności operatora, tj. braku przekręcenia przez niego przełącznika obrotowego lub naciśnięcia przycisku.

Wymiary i masa
Przyrząd ma wymiary: 242 x 66 x 36 mm i masę 400 g.

Wyposażenie
Jako wyposażenie standardowe producent dostarcza wraz z przyrządem: komplet przewodów pomiarowych, neseser, baterię i dwie instrukcje obsługi (w tym jedną w polskiej wersji językowej).

Leszek Halicki