Klimatyzacja

Na rynku pojazdów używanych każdy przypadek jest inny. Na pewno warto wspomnieć klientom naszych warsztatów, że sprawna klimatyzacja samochodowa to kolejny układ komfortu, który decyduje o faktycznej wartości rynkowej pojazdu z drugiej ręki.

Wiosną właściciele aut wymieniają samochody na nowe lub młodsze używane. Każdy rok kalendarzowy jest podobny. Zbliża się sezon letni, więc wszyscy użytkownicy samochodów zaczną częściej korzystać z klimatyzacji. Każdy chyba ma świadomość, że zbyt wysoka temperatura może powodować niedotlenienie organizmu, dyskomfort psychiczny, obniżenie sprawności motorycznej oraz senność. Czy twój warsztat jest gotowy na inspekcję/diagnostykę układu AC?
O tym, że wysokie temperatury mają negatywny wpływ na bezpieczeństwo jazdy, na pewno wiedzą zawodowi kierowcy. Kiedy kabina pojazdu jest miejscem pracy, bez sprawnej klimatyzacji trudno namówić kogokolwiek, by siadł za kółkiem i ruszył w daleką trasę. W gorące dni warto zadbać o to, aby warunki wewnątrz auta nie przyczyniały się do obniżenia koncentracji kierowcy. Wysokie temperatury sprzyjają zwiększonej drażliwości, uczuciu senności i utracie koncentracji. Wiąże się to ze zdolnością do prowadzenia samochodu i ma wpływ chociażby na czas reakcji, który może być znacznie wydłużony. Aby temu zapobiec, należy odpowiednio wyregulować temperaturę, bo też klimatyzacja samochodowa jest od kilkunastu lat standardem większości modeli pojazdów. 
Dwustrefowa klimatyzacja, więc z założenia automatyczna, to przyjemniejszy chłód w upalne dni, który daje poczucie komfortu i ma wpływ na bezpieczeństwo jazdy. To, że warto sprawdzić auto przed zakupem, potwierdza się w kolejnych analizach rynku wtórnego. Według raportu Barometr AAA AUTO, opartego na analizie danych dotyczących sprzedaży aut używanych w komisach, na stronach internetowych oraz u dealerów samochodów używanych, w marcu 2024 r. w Polsce oferowano 272 399 aut z drugiej ręki. To o 32 359 więcej niż w lutym br. i aż 62 779 niż rok temu. W ciągu miesiąca mediana cen pozostała na tym samym poziomie i wyniosła 32 900 zł. Średni wiek pojazdu z drugiej ręki to 12,1 lat. Z kolei top 3 modeli aut używanych i jednocześnie najczęściej ogłaszanych do sprzedaży na wtórnym rynku w Polsce w marcu 2024 r. przedstawia się następująco: Opel Astra, Audi A4, BMW 3. Także kolejne auta – Volkswagen Golf, Volkswagen Passat, Ford Focus, Škoda Octavia, BMW 5, Audi A6, Ford Mondeo – relatywnie dawno temu opuściły bramy fabryk w standardzie klimatyzacji nie tylko manualnej, ale właśnie automatycznej.

Jeśli klient kupuje auto z drugiej ręki
Od 2011 r. europejskie samochody miały być wyposażone w układy klimatyzacji, w których czynnik R134a miał zostać zastąpiony nowym, o indeksie GWP niższym niż 150. Koncerny motoryzacyjne zwlekały z wprowadzeniem nowych regulacji, ostatecznie weszły one w życie w 2014 r. Odtąd w Europie stosowane są czynniki HFO1234y lub R744. Mając na uwadze wspomniany rocznik pojazdów na rynku wtórnym, pojawia się pytanie: a co ze zwyczajowymi ubytkami czynnika chłodniczego? Wszak zwykło się przyjmować, że rocznie z układu odparowuje jakieś 10%. 
Na rynku używanych pojazdów każdy przypadek jest inny. Do sprawdzenia są setki układów, poczynając od napędu, zawieszenia, kierownicy, na hamulcach kończąc. Na pewno warto wspomnieć klientom naszych warsztatów, że sprawna klimatyzacja to kolejny układ komfortu, który decyduje o wartości rynkowej pojazdu z drugiej ręki. 
Po wilgotnej jesieni i równie mokrej zimie kierowcy postanowili włączyć klimatyzację. W wielu pojazdach pojawił się nieprzyjemny zapach stęchlizny, w innych temperatura nie zaczęła się znacząco obniżać. Jak potencjalny nabywca auta z drugiej ręki może sprawdzić, czy przysłowiowa „klima” jest sprawna? Dotyka dłonią do nawiewów. Układ działa bardzo wydajnie i jednocześnie pachnie świeżością, tymczasem „nabita klimatyzacja” to… mina. Pomysłów na maskowanie problemów z układem klimatyzacji samochodowej jest pewnie tyle, ile chybionych transakcji kupna/sprzedaży. 
Sprężarka stanowi najkosztowniejszy element owego układu. O problemach z łożyskami sprężarki nabywca się nie dowie, skoro nie zweryfikuje książki serwisowej czy faktur. Można oczywiście przepytać zbywającego pojazd, czego dotyczył serwis klimatyzacji? Chodziło tylko o dezynfekcję układu, czy także uzupełnianie czynnika chłodzącego? Kiedy po raz ostatni wymieniono osuszacz? Kiedy wymieniono filtr kabinowy? Choć i bez tego wiadomo, że klimatyzacja samochodowa wymaga odpowiedniego serwisowania i reagowania na awarie, a profesjonalna weryfikacja jej stanu – zastosowania stacji klimatyzacji.

Zarabiasz już na serwisowaniu układów AC? Aby zapewnić bezpieczną i skuteczną obsługę klimatyzacji, należy regularnie dbać o stację do jej obsługi

Samochód za 32 900 złotych
To mediana pojazdu z drugiej ręki. Jakie są koszty zdegradowanej klimatyzacji? Konieczność wydania sporej kwoty na przywrócenie sprawności układu komfortu jest czymś, czego nabywcy samochodów z drugiej ręki najczęściej nie biorą pod uwagę. Niestety na rodzimym aftermarkecie często jest tak, że nowy kompresor kosztuje 1500 zł, skraplacz to wydatek rzędu 1000 zł. 
Oczywiście warto przeprowadzić wizualną inspekcję i ocenę stanu technicznego układu klimatyzacji, w tym stanu skraplacza (chłodnicy klimatyzacji). W przypadku znacznego zniszczenia korozyjnego i ubytków żaluzji (lameli) zaleca się montaż nowego skraplacza. Należy pamiętać, że usunięcie tylko jednego rzędu żaluzji może zmniejszyć jego wydajność o niemal 3%! Wraz ze spadkiem wydajności skraplacza wzrasta obciążenie sprężarki – ciśnienie i temperatura pracy, co skutkuje przyspieszonym zużyciem lub zatarciem. 
Zaniedbana klimatyzacja z czasem traci swą wydajność, a jakość powietrza wdmuchiwanego do wnętrza pojazdu spada. Brudna może wywoływać objawy podobne do grypy i koronawirusa! Przegląd i odgrzybianie klimatyzacji powinny być realizowane regularnie, przynajmniej raz w roku. Tylko wówczas układ utrzyma odpowiednie parametry ciśnienia i temperatury. Aby klimatyzacja działała optymalnie, czynnik chłodniczy, olej i precyzyjne mechanizmy wewnętrzne układu muszą być czyste i pozbawione wilgoci. I tak jak warto uczulać klientów naszych warsztatów, że skuteczne serwisowanie klimatyzacji wymaga użycia odpowiedniego sprzętu i umiejętności, tak warto regularnie dbać o stację do jej obsługi. Niezmiernie ważne jest, by zanieczyszczenia z jednej stacji nie zostały przeniesione do drugiej. Z racji tego układy filtrowania powinny być regularnie wymieniane.

Stacja do obsługi układu AC
Przegląd stacji do obsługi klimatyzacji samochodowej to szereg czynności, które należy wykonać w ściśle określonych odstępach czasu. To nowoczesne urządzenie diagnostyczne samodzielnie sygnalizuje konieczność przeprowadzenia przeglądu, wyświetlając komunikaty na ekranie – po osiągnięciu przewidzianych limitów pracy.
Jakość czynnika ma wpływ na podejmowanie decyzji, czy czynnik odzyskany z układu poddać recyklingowi. Układy, które nie były poddawane odpowiednim przeglądom (brak płukania, niepoprawny odzysk itd.), mogą posiadać bardzo wysoki poziom zanieczyszczenia, zarówno czynnika, jak i oleju. Jeśli nie znamy historii obsługi układu, odzyskany z niego czynnik powinien zostać przynajmniej poddany recyklingowi przed ponownym użyciem. Jeśli poziom zanieczyszczenia jest nieznany, możliwe jest wykonanie wstępnej kontroli przy zastosowaniu odpowiednich zestawów do pomiaru kwasowości oraz wilgoci. 
To, że wybór stacji do klimatyzacji samochodowej powinien być dokładnie przemyślany, wie każdy, komu przyszło zmierzyć się ze wsparciem technicznym oraz dostępnością części zamiennych. Do najważniejszych części eksploatacyjnych każdej stacji należą filtry – sprawdź, czy przed sezonem wzmożonych usług nie trzeba wymienić filtra lub filtrów, jeżeli stacja posiada więcej niż jeden. Każdy taki filtr ma oczyszczać i osuszać czynnik chłodniczy, jaki odzyskujemy z pojazdów i przetaczamy do zbiornika wewnętrznego umieszczonego w naszej stacji. Jak każdy filtr ma on swoją żywotność określoną przez producenta urządzenia. W przypadku zaniedbania tego elementu istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że kolejnym naszym klientom będziemy aplikowali zanieczyszczony czynnik chłodniczy, a tym samym narazimy ich na awarie. Okresowe kontrole bezpieczeństwa realizowane są w celu zapewnienia poprawnej pracy. Zawór bezpieczeństwa i presostat bezpieczeństwa muszą być sprawdzone pod kątem ewentualnych uszkodzeń. Analogicznie trzeba sprawdzić integralność zbiornika z płynem chłodzącym.
Przed rozpoczęciem pracy warto zweryfikować, czy wszystkie elementy stacji są sprawne, czy nie ma uszkodzeń mechanicznych. Sprawdzajmy też poziom oleju i ciśnienia w układzie, regulując go zgodnie z zaleceniami producenta stacji. Te i wszelkie inne czynności serwisowe należy wykonywać zgodnie z instrukcjami producenta urządzenia lub instrukcjami serwisowymi dostarczonymi przez producenta czynników chłodniczych albo innych materiałów eksploatacyjnych do stacji obsługującej klimatyzację. Po przeprowadzeniu serwisu pamiętajmy o zresetowaniu przeglądu (o ile stacja posiada taką funkcję), dzięki temu kolejny interwał serwisowy będzie liczony na nowo.

Rafał Dobrowolski
Fot. R. Dobrowolski