Oleje o lepkości 0W-X to bardzo zróżnicowana kategoria rynkowa która obejmuje co najmniej ponad 10 typów profili jakościowych. Publikowany artykuł wyjaśnia różnice pomiędzy olejami w klasach lepkości 0W-X.
Wpływ oleju na energooszczędność pojazdu to cecha olejów w największym stopniu determinująca ich rozwój, dlatego obserwuje się wysoką dynamikę sprzedaży energooszczędnych olejów w klasie lepkości SAE 0W-20. Niewielki wzrost energooszczędności pojazdu jest uzyskiwany również poprzez stosowanie olejów klasy SAE 0W-30 w miejsce SAE 5W-30 oraz olejów klasy SAE 0W-40 w miejsce SAE 5W-40 m.in. z tego powodu oleje tych klas są wciąż rozwijane przez ich producentów (przykładowo, firma Lotos Oil rozwija tego typu oleje w obrębie linii produktowej Lotos Quazar Dynamic). Oleje „0W-X” są oparte wyłącznie o bazy syntetyczne, charakteryzują się wysoką stabilnością oksydacyjną i niską odparowalnością, co oznacza, że w zmiennych warunkach pracy, tj. przy zmiennych obciążeniach termicznych, zachowują stabilność przez najdłuższy okres. Ze względu na niską lepkość oleje 0W-X, w niskich temperaturach, sprawniej dopływają do węzłów tarcia od olejów o lepkościach 5W-X i 10W-X wg SAE.
Oleje klasy SAE 0W-40 występują w dwóch wariantach (tabela 1) – jako oleje do samochodów bez filtrów cząstek stałych oraz jako oleje do samochodów z filtrami cząstek stałych. Ich zastosowanie ma charakter uniwersalny, jakkolwiek są to oleje przeznaczone do samochodów produkowanych w połowie ubiegłej dekady i starszych.
Oleje klasy SAE 0W-30 występują na rynku również w dwóch zasadniczych wariantach jakościowych – jako oleje do samochodów bez filtrów cząstek stałych oraz jako oleje do samochodów z filtrami cząstek stałych, przy czym, w odróżnieniu od olejów w klasie lepkości 0W-40, oleje do samochodów bez filtrów cząstek stałych to produkty o charakterze wysoce specjalistycznym, przeznaczone do konkretnych marek samochodów (tabela 2) – VW (głównie do samochodów produkowanych w latach 2005-2016), PSA (silniki Euro 6), Ford (wybrane silniki Diesla zbudowane po roku 2015), BMW (wybrane silniki benzynowe i diesel zbudowane po roku 2013).
Oleje w klasach lepkości 0W-30 i 0W-40 nie są tak popularne jak oleje klas 5W-30 i 5W-40, o czym świadczy również zainteresowanie producentów olejów pozyskiwaniem aprobat koncernu MB dla swoich produktów. W zakresie najpopularniejszej na rynku specyfikacji koncernu MB, tj. 229.5, 229.51 i 229.52, ilość obecnie udzielonych aprobat dla olejów klasy SAE 0W-30 nie przekracza 6%. Dużym zainteresowaniem producentów olejów cieszy się jednak aprobowanie olejów o lepkości SAE 0W-40 w zakresie klasy jakości MB 229.5 – blisko 25% wszystkich wydanych aprobat to te wydane dla klasy lepkości SAE 0W-40 (tabela 3).
Oleje klasy SAE 0W-20 są obecne na rynku europejskim praktycznie dopiero od roku 2016, kiedy to do kategorii jakościowych w specyfikacji ACEA dołączyła, stworzona z myślą o klasie lepkościowej SAE 0W-20, kategoria ACEA C5. W tym samym czasie pojawiły się na rynku oleje o specyfikacjach jakościowych OEM (m.in. MB 229.71, VW 508.00/509.00) opartych o wymagania jakościowe klasy ACEA C5. Oleje klasy SAE 0W-20 są wymagane do stosowania w samochodach najnowszych, w tym również w samochodach zasilanych hybrydowo. Bardzo ważną cechą olejów w klasie SAE 0W-20 jest brak wstecznej kompatybilności – nie mogą być stosowane zamiennie za oleje klas lepkościowych 5W-30 czy 0W-30 spełniające wcześniejsze poziomy jakościowe OEM. Przewiduje się jednak, że udział rynkowy kategorii SAE 0W-20 będzie wzrastał wraz ze wzrostem udziału nowych samochodów w parku maszynowym i w roku 2025 osiągnie w Europie 20%. Podstawowe wymagania wobec poziomów jakości OEM opracowanych z myślą o olejach w klasie SAE 0W-20 zostały przedstawione w tabeli 4.
Wymienione w tabeli 4 wymagania, choć zbliżone, nie zawsze mogą być spełnione w formulacji jednego, tego samego, produktu. Przykładowo, ze względu na wymóg specyfikacji Volvo wobec lepkości HTHS (>2,75) połączenie specyfikacji Volvo VCC RBS0-2AE i BMW LL 17FE+ w jednym produkcie nie jest możliwe, gdyż tak wysoka wartość lepkości HTHS nie pozwala na spełnienie wymagań testu energooszczędności wymaganego przez BMW. W efekcie opisanych rozbieżności oleje w klasie lepkości 0W-20 występujące na rynku można podzielić na trzy grupy przedstawione w tabeli 5.
Oleje podstawowe w klasie lepkości SAE 0W-20 charakteryzują się wyłącznie amerykańskimi specyfikacjami jakościowymi API i ILSAC, których obszarem zastosowania są głównie samochody hybrydowe koncernów azjatyckich i amerykańskich. Oleje uniwersalne to drugi typ olejów w klasie 0W-20 występujących na rynku, charakteryzują się one relatywnie dużą ilością europejskich specyfikacji jakościowych spełnianych przez jeden i ten sam olej. Oleje specjalistyczne to z kolei oleje dedykowane – możliwe do stosowania wyłącznie w wybranych modelach samochodów danej marki. Są to oleje przeznaczone do samochodów marek VW wyprodukowane po roku 2016 i Renault wyprodukowane po roku 2018.
Po omówieniu, w tym i poprzednich artykułach, różnorodności olejów syntetycznych dostępnych na rynku powstaje pytanie: jakie oleje powinny być dostępne w nowoczesnych warsztatach? Po pierwsze, nowoczesne serwisy mogą stosować wyłącznie syntetyczne oleje silnikowe. Po drugie, dobór asortymentu powinien być uzależniony od wieku obsługiwanych samochodów i najczęściej obsługiwanych marek. Warto również zauważyć, że skoro, w opinii użytkowników końcowych, najważniejszą cechą oleju silnikowego determinującą ich decyzję zakupową jest jego lepkość – warsztaty powinny dysponować asortymentem zawierającym co najmniej jeden wariant produktowy w każdej lepkości przedstawionej w tabeli 6. 
Wybierając markę olejową, warto również zwrócić uwagę na jakość oleju ze względu na odtwarzalność (gwarancja braku różnic pomiędzy poszczególnymi partiami produkcyjnymi) oraz jakość ze względu na zgodność jego parametrów z wymaganiami norm jakościowych deklarowanych ma etykiecie. Wysoką jakość wykonania gwarantują producenci deklarujący zgodność swoich produktów z wymaganiami branżowego systemu zarządzania jakością podczas opracowywania, produkcji i wprowadzania na rynek olejów silnikowych o nazwie EELQMS. Lista takich producentów znajduje się pod adresem: www.sail-europe.eu/registrations/lubricant-marketers. Na liście, o której mowa, zawarta jest informacja o markach produktów produkowanych w zgodzie z wymaganiami EELQMS. Produkty firm znajdujących się na liściejej sygnatariuszy są badane w sposób niezależny i wyrywkowy na zgodność z wymaganiami klas jakościowych zawartymi na ich etykietach.
Tabela 1. Typowe warianty jakościowe syntetycznych olejów silnikowych w klasie lepkości SAE 0W-40 przeznaczonych do samochodów osobowych
Tabela 2. Typowe warianty jakościowe syntetycznych olejów silnikowych w klasie lepkości SAE 0W-30 do samochodów osobowych
Tabela 3. Popularność aprobat MB ze względu na klasę lepkości oleju [% ogółu przyznanych aprobat dla określonej lepkości w ramach określonych klas jakości MB]
Tabela 4. Wymagania wobec podstawowych parametrów fizykochemicznych specyfikacji jakościowych OEM opracowanych dla olejów klasy SAE 0W-20
Tabela 5. Typowe warianty jakościowe syntetycznych olejów silnikowych w klasie lepkości SAE 0W-20 do samochodów osobowych
Tabela 6. Segmentacja rynkowa nowoczesnych olejów syntetycznych do samochodów osobowych
Komentarze (0)